شیرین عبادی: مطمئنم که مردم ایران پیروز خواهند شد!

سه شنبه ۱۴ جون ۲۰۱۶ شیرین عبادی حقوق دان، قاضی، و فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۳ به دعوت سازمان World Affairs Council  و حمایت شهروند (دالاس) برای سخنرانی و معرفی کتاب جدیدش Until We Are Free به دالاس آمد.

پیش از آغاز برنامه در فرصت کوتاهی که پیش آمد، با خانم شیرین عبادی چند سئوال را مطرح کردم. بعد از این نشست برنامه ی سخنرانی شروع شد. با تشکر از خانم عبادی که وقتش را در اختیار شهروند گذاشت. در زیر مصاحبه و گزارش برنامه را خواهید خواند.

پروین کوه گیلانی

 

خانم عبادی انگیزه شما برای نوشتن این کتاب چه بود؟

– این اولین کتاب من نیست و من علاوه بر این که یک وکیل هستم یک نویسنده هم هستم و تاکنون ۱۴ کتاب منتشر کرده ام و قبلا هم کتاب دیگری به انگلسی به نام Iran Awakening  چاپ کرده بودم.

در کتاب جدیدم که حوادث سالهای ۲۰۰۳ تا اواخر  ۲۰۱۴ را در بر می گیرد سرگذشت خودم و در کنار آن شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران را مشخص کردم. علت اینکه من این کتاب را نوشتم این است که خیلی چیزها در ایران تابو است و در مورد آن صحبت نمی شود. اتفاقی که برای من هم پیش آمده، قبلا برای خیلی ها پیش آمده بود ولی در مورد آن صحبت نمی کردند از جمله چند تا از موکلانم. من می خواستم این تابو را بشکنم و بدون سانسور حرف بزنم که نمی شد. می خواستم به مردم ایران و مردم جهان بگویم که حکومت ایران چه حکومتی است. اینها می دانند که من به خیلی رسانه های جهانی دسترسی دارم و خیلی ها حرف های مرا می شنوند. من رقیب سیاسی کسی نبودم و رهبر هیچ حزبی نیستم و هیچ علاقه ای به داخل شدن به مسائل سیاسی را نداشتم ولی با من این کار را کردند. حالا تصور کنید که یک ژورنالیست جوان و یا یک دانشجو که در ایران دستگیر بشود با او چه می کنند!

من با انتشار این کتاب  دین خود را در قبال تاریخ به جا آوردم و اگر زنده بمانم هر ده سال یک کتاب جدید خواهم نوشت. همانطور که در اول این کتاب نوشتم یک کتاب دیگر بنام Golden Cage که سرنوشت واقعی یکی از دوستان من است که سه پسر داشت و این که چه اتفاقاتی برای آنها افتاد، که به انگلیسی ترجمه شده است.

آخرین باری که در ایران بودید کی بود؟

– من دقیقا روز ۲۱ خرداد ۱۳۸۸ یعنی روز قبل از انتخابات برای یک سفر سه روزه به اسپانیا رفتم با یک چمدان ولی بعد از آن، حوادث طوری پیش آمد که دیگر نتوانستم به ایران برگردم.

الان ساکن کجا هستید؟

ـ من ساکن اروپا هستم البته کارت سبز آمریکا را هم دارم. دفتر کارم در لندن است که در آنجا همکاران من و دخترم که با من کار می کند همه ساکن لندن هستند. خود من ۱۰ ماه در سال سفر می کنم بنابر این ساکن جهان هستم.

شما که الان در خارج از ایران زندگی می کنید و با گروه های اپوزیسیون آشنا شدید، نظرتان در مورد اپوزیسیون چیست؟

ـ من سیاسی نیستم و با هیچ گروهی در ارتباط نیستم و امیدم به مردم ایران است. مردم ایران به شدت مخالف این حکومت هستند و نماد های این مخالفت را هم می بینیم و من مطمئن هستم که مردم پیروز خواهند شد.

فکر می کنید بعد از روی کار آمدن دولت روحانی تغییرات جدی اتفاق افتاد؟

ـ بعضی ها انتظار داشتند که آقای روحانی کمی اوضاع را بهتر کند، ولی متاسفانه هیچ اتفاقی در جهت بهبود شرایط حقوق بشر در ایران پیش نیامد و البته بجز من همه گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل هم همین نظر را داشتند، و آخرین گزارش آقای شهید که دو ماه قبل منتشر شد همین را می گوید. فقط یک قرارداد هسته ای را امضاء کردند که آن هم تحت فشار تحریم های اقتصادی بود که رهبر موافقت کرد و یک موافقت نامه امضاء شد، ولی در سیاست های داخلی و خارجی هیچ تغییری ایجاد نشد و این را بارها  آقای خامنه ای گفت که هیچ تغییری ایجاد نخواهد شد. اعزام نیرو به سوریه و عراق ادامه دارد، کمک ها به حزب الله ادامه دارد، دخالت در امر عراق و یمن هم هست. و در زمینه داخلی سانسور و ارعاب کمافی السابق وجود دارد.

 

مهری مهرعلیان از فعالان سیاسی که در این نشست حضور داشت، سئوال بعدی را مطرح کرد:

آیا به نظر شما دخالت های ایران در این کشورها که آمریکا در آنجا منافع دارد آمریکا را مجبور کرد که با ایران وارد مذاکره شود و ایران از حمله در امان بماند؟ در واقع به شکلی ایران نقش واسطه را در عراق و سوریه و لیبی دارد که جنبه مثبت داشت و آمریکا به خاطر نیازش این موافقت نامه را امضاء کرد.

ـ من با این نظر کاملا مخالف هستم. دخالت ایران در سایر کشورها نه از نظر حقوق بین الملل درست است  و نه از نظر مصلحت ملی برای ما ایرانیان درست است. ما باید کلاه خودمان را بچسبیم و پولمان را خرج ساختن مدرسه و بیمارستان و رفاه مردم در ایران بکنیم. ۳۰ درصد از مدارس ایران کپرنشین است مگر شما داستان شین آباد را نشنیدید که بچه ها زنده زنده در آتش سوختند به خاطر اینکه بخاری نفتی هفت صد سال پیش را استفاده می کردند، حالا ما پولمان را بدهیم اسلحه بخریم برای بشار اسد؟ من منافع ملی ایران را می خواهم .

 

گزارش جلسه سخنرانی و پرسش و پاسخ با شیرین عبادی در دالاس

بعد از این گفت وگوی کوتاه، جلسه سخنرانی آغاز شد.

یکی از اعضای کمیته جایزه نوبل خانم عبادی را معرفی کرد. شیرین عبادی در حضور چند صد نفر از ایرانیان و آمریکایی سخنرانی اش را آغاز کرد.

محور سخنرانی ایشان حول مسئله نقض حقوق بشر در ایران بود و این که با تغییر ریاست جمهوری و یا راه پیدا کردن تعدادی اصلاح طلب تغییری در شرایط مردم ایجاد نشده است چون در ایران طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی رهبر همه کاره است.

او در ادامه گفت، اختلاف مردم با حکومت در ایران نقض حقوق بشر است و ایران با اینکه عضو سازمان ملل است ولی قوانین جهانی را رعایت نمی کند. یکی از این قوانین عدم تبعیض علیه اقوام، زنان و گروه های مذهبی است که ما می دانیم رعایت نمی شود. ایران دارای اقلیت های قومی مختلفی ست از جمله کرد، ترک، عرب و غیره طبق قانون می توانند به زبان خود حرف بزنند ولی اجازه تحصیل و تدریس به زبانشان در مدارس به آنها داده نمی شود.

تبعیض بر اساس مذهب زیاد است. بیش از ۳۵۰ هزار بهایی در ایران از حق  تحصیل محروم هستند و اجازه رفتن به دانشگاه ندارند.

تبعیض بر اساس جنسیت هم خیلی زیاد است. من به چند مورد اشاره می کنم. مرد می تواند چهار زن عقدی داشته باشد که هر زمانی که خواست می تواند بدون هیچ دلیلی طلاق دهد. در حالی که طلاق برای زن در ایران بسیار مشکل است. جان زن نصف جان مرد محسوب می شود . الان بیش از ۱۰۰ زن که خواهان حقوق برابر هستند در زندان بسر می برند.

جنبش فمینیستی در ایران خیلی قوی است. جنبش کارگری خیلی قوی است و کارگران خواهان تشکیل سندیکا و اتحادیه های خود هستند.

جنبش دانشجویی هم بسیار فعال است، ولی متاسفانه خیلی از فعالان آنها در زندان هستند و ماموران امنیتی به شدت با آنها برخورد می کنند.  این جنبش ها در ایران با هم همکاری می کنند ولی این خود نوید یک آینده بهتر برای ایران است و امیدوارم که مردم ما از این شرایط اسفبار به زودی رها شوند. هم اکنون چندین ایرانی – آمریکایی در ایران دستگیر شده اند، اینها  بی گناه هستند چرا که ایران می خواهد آنها را با زندانیان ایرانی در آمریکا مبادله کند و این نشان می دهد که دستگاه قضایی در ایران مستقل نیست و من در کتاب جدیدم به آن اشاره کرده ام.

در بخش دیگر خانم عبادی به شرایط خود اشاره کرد و گفت که من در سن ۶۳ سالگی همه چیز خود را از دست دادم. تمام اموال خود حتی خانه پدری ام را.  تمام حساب های من مصادره شد و همکاران من دستگیر شدند و چون در ایران نبودم همسر و خواهرم را گرفتند.

من در سن ۶۳ سالگی مجبور شدم که در یک کشور دیگر که حتی زبان آنها را نمی دانستم زندگی کنم. هر کدام از این شرایط می تواند هر انسانی را از پا دربیاورد ولی من بعد از دو هفته فکر کردن تصمیم گرفتم که مبارزه را ادامه دهم و دوباره کار کنم. خیلی سخت کار کردم (او به  شوخی گفت اتقاقا الان بیشتر از قبل پول دارم).

امیدوارم که با خواندن این کتاب جوانان و مخصوصا زنان بدانند که هرگز از پا نیفتند و تسلیم نشوند و دلیل دیگری که برای نوشتن این کتاب داشتم این بود که همه مردم بدانند که حکومت ایران چه حکومتی است. من هیچ وقت یک مبارز سیاسی و یا رهبر سیاسی نبودم بلکه یک وکیل هستم که از حق زندانیان سیاسی بدون مزد دفاع کردم و با من این رفتار را کردند چه برسد به یک دانشجو و یا روزنامه نگار. با خواندن این کتاب با ماهیت این حکومت بیشتر آشنا خواهید شد.

در بخش پرسش و پاسخ چند نفر از حاضران سئوالاتی مطرح کردند که خانم عبادی به همه آنها پاسخ داد.

 

یکی از شرکت کنندگان پرسید آیا هنوز جریانات مصدق و آن دوران مطرح است؟

خانم عبادی پاسخ داد دخالت آمریکا و برانداختن مصدق باعث شد که روحانیت قدرت را در ایران به دست گرفتند و درمدارک جدید که اخیرا برای اطلاع عموم آزاد شده نشان می دهد که خمینی با اطلاع آمریکا به ایران برگشت و در واقع آمریکا انقلاب ایران را سزارین کرد.

 

در جواب این پرسش  که چرا ایرانیان  این قدر با اسراییل مخالف هستند؟ (این پرسش از سوی یک  آمریکایی مطرح شد که تازه از سفر به ایران برگشته بود)  گفت:

سیاست خارجی ایران از سال ۱۹۷۹ تا کنون بر جاه طلبی استوار است و از همان ابتدا خمینی و  تا هم اکنون خامنه ای می خواهند نقش رهبریت دنیای اسلام را داشته باشند و برای همین در امور کشورهای دیگر دخالت دارند.

 

 و در ادامه، در پاسخ به پرسشی که اشاره به نقش آمریکا و نادیده گیری مردم فلسطین داشت، گفت:

من هم موافقم که مردم فلسطین در شرایط بسیار بدی زندگی می کنند و زمین های آنها اشغال شده است، ولی ایران برای حمایت از مسلمانان فلسطینی نیست که آنجا است، چون اگر این چنین بود پس چرا از مسلمانان چچن در مقابل روسیه دفاع نکرد و یا در مناطق دیگر که مسلمانان مورد اذیت و آزار قرار می گیرند،  دفاع نمی کند؟  هدف ایران جاه طلبی سیاسی است و تا زمانی که مذهب را از سیاست جدا نکنیم حکومتها می توانند از آن برای سرکوب مردم استفاده کنند من به سکورالیزم معتقد هستم.

 

یکی از پرسش کنندگان  نظر خانم عبادی را در مورد قرارداد هسته ای پرسید. او گفت:  

ـ این یک قرارداد خوب است ولی ای کاش در مورد نقض حقوق بشر در ایران نیز در آن گنجانده می شد.

در پایان برنامه از شرکت کنندگان خواسته شد کسانی که مایل به امضای کتاب و عکس با خانم عبادی هستند در محل بمانند.

این برنامه ساعت ۸:۳۰ به پایان رسید و من شاهد صف طولانی مشتاقان و علاقمندان بودم که مایل بودند برای امضای کتاب بمانند و در همان چند دقیقه نخست اعلام شد که کتابها همگی به فروش رفته است.

حضور خانم عبادی صحبت های زیادی را در ارتباط با درک ما از حقوق بشر و دمکراسی پیش کشید که من مطمئن هستم تا مدتهای طولانی تاثیر آن در مراکز روشنفکری شهر و در خانه های ما ادامه خواهد داشت، و در نهایت به یک گفتمان حقوق بشری تبدیل خواهد شد.