نسترن ادیب راد
بار دیگر زمان بازگشایی مدارس فرا رسید و همه جا اعم از فروشگاه ها، تلویزیون و مطبوعات بازگشت به مدرسه را گوشزد می کنند. اگر این روزها دچار نگرانی هستید بدانید شما تنها نیستید. اکنون هزاران نفر مثل شما در سراسر کشور با همین نگرانی ها به استقبال مدرسه می روند و از خود می پرسند چگونه می توانند به فرزندانشان برای داشتن سال تحصیلی بهتر کمک کنند. در این نوشتار سعی بر آن است که نکاتی در مورد چگونگی ایجاد ساختار در خانواده برای آمادگی بازگشت به مدرسه به بحث گذاشته شود.
آمادگی برای بازگشایی مدارس
یک جلسه خانوادگی ترتیب دهید. در این جلسه تغییراتی که بنا است در قوانین و مقررات خانواده بعد از اتمام تعطیلات رخ دهد به بحث بگذارید. به فرزندانتان بگویید که توفیق در سال جدید بدون رعایت این قوانین امکان پذیر نیست. مواردی مانند ساعات خواب و بیداری، نوشتن تکالیف، رسیدن به موقع به مدرسه از جمله مواردی است که باید به تفصیل در مورد آن گفتگو کرد. از فرزندتان بخواهید نظر و احساس خودش را بیان کند و به آنها به خوبی گوش دهید و نظرات آنها را هم در وضع قوانین لحاظ کنید.
واقع گرا باشید
سعی نکنید همه مشکلاتی را که سال گذشته با آن درگیر بوده اید به یک باره حل کنید. در عوض ضمن تهیه لیستی از مشکلات سال گذشته با اولویت بندی درست چند مورد مهم را انتخاب کنید و برای آنها قوانین و ساختار وضع کنید. اگر بخواهید همه چیز را با هم حل کنید توفیقی حاصل نمی شود. موارد دیگر را در دستور کار بعدی خود قرار دهید. تمرکز خود را بر راه حل بگذارید و با توضیح و مشخص نمودن مشکل سال قبل سعی کنید راه حل را با کمک فرزندتان از دل مشکل بیابید.
با فرزندتان در مورد چیزهایی که باید تغییر کند صحبت کنید
اگر سال قبل اوقات سختی را گذرانده اید در مورد آن با فرزندتان مفصل صحبت کنید و از او بخواهید که با شما گفتگو کند. سعی کنید علت مشکل را با کمک او پیدا کنید همچنین راه حل ها را. اگر گفتگو نکنید با ده ها مسئله حل نشده رو به رو خواهید شد که به مرور پیچیده تر می شود. مثلا اگر فرزندتان در مورد انجام تکلیف ریاضی خود مشکل دارد علت مسئله را با او پیدا کنید و اگر لازم است در صدد کمک گرفتن بر آیید.
کسی را در مدرسه پیدا کنید که بتواند با شما همراهی کند
سعی کنید کسی را پیدا کنید که بتوانید مشکلاتتان را با او در میان بگذارید و از تجربیاتش بهره ببرید. او می تواند از والدین دیگر شاگردان بوده و در کنار شما باشد به این ترتیب با مشکلات بچه های دیگر نیز آشنا خواهید شد. او همچنین می تواند به شما برای آمادگی ورود به سال جدید کمک کند.
به دنبال یادگیری باشید
از مسایل و مشکلات گذشته درس بگیرید و به دنبال آموزش و یادگیری برای حل مسئله باشید. از خود بپرسید در چه زمینه هایی نیاز دارید بیاموزید و به دنبال افزایش دانش و تجربه خود در آن زمینه ها باشید. مثلا اگر مشکل ارتباطی با فرزند خود دارید تلاش کنید چیزهایی را در این زمینه بیاموزید و آموخته های خود را با دنیای واقعی گره بزنید.
به یاد داشته باشید که هیچ وقت دیر نیست
به خاطر داشته باشید که برای ایجاد یک ساختار جدید هیچ وقت دیر نیست. اگر امروز به ساختار احتیاج دارید بدانید این ساختار همیشه مورد نیاز بوده است و چیزی نیست که بتوان از آن چشم پوشید. این ساختار می تواند مانند داشتن یک طرح خوب باشد که همیشه جایگاه خاصی در زندگی دارد. پس انتظارات خود را کشف کنید و به دنبال آن باشید که دریابید این انتظارات چه ساختاری را می طلبد و به فرزندان تان نشان دهید که پیروی از اصول این ساختار بهترین راه برای او و شما است.
نکاتی چند در مورد کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری
بازگرداندن بچه های دارای مشکلات یادگیری به مدرسه بسیار دشوار است به دلیل این که آنها برای این که خود را به سطح کلاس برسانند باید تلاش مضاعفی را انجام دهند و این یک چالش بزرگ برای آنها است و آنها نیز این را می دانند. به عنوان والد شما نیاز دارید که محدودیتهایش را برای او روشن کنید با فرزندتان در این زمینه به طور مثبت گفتگو کنید هم زمان به دنبال امکاناتی باشید که مدرسه در اختیار این گونه کودکان می گذارد. به عنوان فرد دارای مشکل یادگیری با لحن منفی با فرزندتان صحبت نکنید چون کمکی به او نمی کند در عوض با اهداف واقع گرایانه ای که بتواند مدرسه را با نیازهای فرزندتان به عنوان کودک دارای مشکل تطبیق دهد، برخورد کنید.
بچه های مضطرب
برای این دسته از کودکان صحبت زیاد در مورد مدرسه قبل از ورود به آن بی ثمر است، زیرا فقط ترس آنها را بیشتر می کند. گفتگوهای خود را در این زمینه کوتاه و شیرین کنید. با کودکان کم سن به جای صحبت درباره چیزها با زبان هنر و تصویر سخن بگویید بنا براین پوسترهای زیبایی در این زمینه تهیه کنید که نشان دهنده چیزهای خوشایند در مدرسه باشد. سعی کنید به گفته ها و احساسات او در مورد مدرسه توجه کنید. در مورد این کودکان بهتر است چند هفته قبل از شروع مدرسه باب گفتگو در این زمینه باز شود. سعی کنید اضطراب خود را کاهش دهید، زیرا اضطراب شما به او منتقل می شود. به شکایت ها و ترس های او گوش دهید و سعی کنید تکیه گاه امنی برای او باشید.
و در نهایت از دیگران کمک بگیرید
فراموش نکنید شما و فرزندتان در یک مرحله انتقال به سر می برید سعی کنید این راه را به تنهایی نپیمایید. همسرتان را در این امر شریک کنید اگر مادر مجرد هستید با دیگر والدین، دوستان، اعضای فامیل و یا یک متخصص گفتگو کنید. با خودتان مهربان باشید و انتظاراتتان را به سطح واقعی برسانید. از خود توقع نداشته باشید که همه مسایل را به یک باره حل کنید به خودتان بگویید سال گذشته خیلی دردناک بود ولی امسال سال بهتری در پیش خواهم داشت. لزومی ندارد که امسال عالی باشد ولی می تواند بهتر از سال قبل باشد.
* دکتر نسترن ادیب راد مشاور خانواده و جوانان در ایران و کانادا، مولف و مترجم پنج جلد کتاب در این زمینه است.
