شهروند ـ درشهروند ستونی به معرفی ایرانیان موفق و دستاوردهایشان در ادبیات، ورزش، هنر، علم، سیاست و حرفه تخصصی شان در هر گوشه ی جهان، حتی در ایران اختصاص داده شده است. می دانیم که خبر بسیاری از موفقیت ها به رسانه ها راه پیدا نمی کند و تنها در جمع کوچک خانواده و آشنایان عنوان می شود، پس اگر فرد موفقی در اطراف خود می شناسید، لطفا به ما معرفی کنید. ما به دنبال مشهورترین ها نیستیم، اتفاقا یکی از اهدافمان این است که بتوانیم آنها را که تا کنون تلاش و خلاقیت و استعدادشان تغییری در زندگی خود و یا دیگران به وجود آورده، ولی دیده نشده اند، به دیگران معرفی کنیم.
در شماره های گذشته مهوش ثابت، آوا هما، سمیرامیس کیا، سونا مقدم، مهدی رضانیا، مریم حفیظی راد، سارا رحیمی، سعید ولدبیگی، نسرین متحده، سوسن رشیدی، بامداد اسماعیلی، عصمت صوفیه، کامران وفا، یارا شهیدی، سایه اسکای، مهران انوری، گلریز قهرمان، وحید رجب لو، شکوفه آذر، زهرا نعمتی، مریم ناظمی، مهسا قربانی، مینو اخترزند، بهروز بوچانی و آرش کمالی سروستانی، بیتا دریاباری، فرح کریمی، گلاره زاده، اشرف قندهاری(بهادرزاده)، تیمور الیاسی، اعضای تیم فوتسال زنان ایران، رضا مریدی، مریم طوسی، گلدی قمری، سیروس حبیب، پریسا تبریز، پی یر امیدیار، امیر خدیر، ساندر ترپهاوس، لیلا اسفندیاری، پیام اخوان، فاطمه معتمدی، دلارام جهانی، دارا بهمنش، مرضیه ابراهیمی، عبدالله رئیسی، لیلی آهی، علی صمدی احدی و ستاره فرمانفرمائیان آشنا شدید.
این هفته با ژیلا مساعد، شاعر، اولین ایرانی ـ سوئدی عضو آکادمی نوبل ادبیات در سوئد آشنا می کنیم.
ژیلا مساعد استخری سال ۱۳۲۷هجری شمسی در تهران متولد شد. با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و برنامه کودک رادیو و گاهی تلویزیون همکاری داشت. برخی از سرودههای او در این دوران از سوی کانون پرورش فکری با موسیقی فریبرز لاچینی و صدای سیمین قدیری در سال ۱۳۵۵ در کاستی به نام آواز منتشر شده است. او در سال ۱۹۸۶ و در سن ۳۸ سالگی به همراه دو فرزند خود به سوئد مهاجرت کرد. ژیلا ۱۰ سال پس از ورود به سوئد اولین کتاب شعر خود به این زبان را منتشر کرد.
مساعد به عنوان “نویسنده سال ۲۰۱۳” در غرب سوئد برگزیده شد. او این جایزه را در مراسم ویژهای در یوتبوری دریافت کرد. اهدای این جایزه از سال ۱۹۹۵ آغاز شده و هر سال به یک نویسنده در منطقهٔ غرب سوئد داده میشود. دلیل اهدای این جایزه به ژیلا مساعد از جمله صراحت کمنظیر او در بیان آنچه که شرایط و موقعیت حاشیهای تبعید نامیده شده، عنوان شده است. مساعد در ۵ اکتبر ۲۰۱۸ به عضویت کمیته داوری نوبل ادبیات در آکادمی سوئد انتخاب شد. ژیلا مساعد نخستین خارجی تباری است که در تاریخ ۲۳۲ ساله این آکادمی به عضویت آن درآمده است.
از ژیلا مساعد ۲۰ کتاب منتشر شده است: ۱۰ کتاب شعر فارسی، دو رمان و یک کتاب کودک، و هفت کتاب شعر به زبان سوئدی.
حدود ۶۰ مقاله فرهنگی و اجتماعی نیز از او به زبان سوئدی منتشر شده است. برخی کتابهای او به زبانهای دیگر مانند انگلیسی، اسپانیایی و استونی نیز ترجمه شده است.
او در حال حاضر ساکن یوتبوری سوئد است و به رغم محبوبیت دفاتر شعرش در سوئد در کشور مادریاش کمتر شناخته شده است.
ژیلا مساعد پس از انتخاب در مصاحبه ای با رادیو فردا در پاسخ به این پرسش که چگونه به عضویت کمیته داوری انتخاب شد، گفت:
من چگونگی آن را نمیدانم، اما میدانم کسی که الان مسئول کمیته نوبل است، پروفسور ادبیات فرانسه است و دو سه سالی است که بر شعرهای من تعمق و تحلیل کرده و مقاله نوشته و در دبیرستانهای سوئد راجع به کارهای من صحبت کرده و درسهایی داشته است که جوانها بخوانند و یاد بگیرند. به هر حال یک زمینهای وجود داشته که من از آن خبر نداشتهام. اینکه چه جور انتخاب شدم را نمیدانم برای اینکه اینها در اتاقی در بسته مینشینند و ۱۸ عضو کمیته نوبل تصمیم میگیرند.
او که تلفنی از این انتخاب مطلع شده می گوید: شوکه شدم، برای اینکه هیچ انتظارش را نداشتم و خیلی خوشحال و مفتخر شدم.
و ادامه می دهد: من در آنجا یک صندلی تمام عمر خواهم داشت و نقش من معرفی ادبیات پربار زبان فارسی و شعر فارسی است. من فکر میکنم ما صاحب زیباترین اشعار جهان هستیم. همان طور که غربیها جنبههای اساطیری ایران را به جد نگرفتند، با شعر هم همین کار را کردند. برای همین فکر میکنم بتوانم شعر فارسی را آنجا معرفی کنم. فرصت بسیار نادری به من داده شده و میتوانم به بهترین وجه از آن استفاده کنم. من فکر میکنم هم ادبیات مدرن ایران و هم شعرای کلاسیک ما باید معرفی شوند.
ژیلا مساعد در مورد شعرهایش به زبان سوئدی می گوید: من در شعرهای سوئدیام خیلی از سمبلهای ایرانی و زبان فارسی استفاده کردهام که اینها خیلی به آن اهمیت میدهند و زبان سمبولیک من را که ساده است، ولی سمبلهای ادبیات فارسی در آن استفاده شده را دوست دارند. این طور مینویسند که این ویژگیها و نگاه من و نوشتن من به زبان سوئدی زبان آنها را ثروتمندتر میکند.
امیدوارم که این طور باشد ولی من باید بگویم که ما به عنوان هنرمند در مقابل حقیقت مسئولیم. بیشتر امید من این است که بتوانم خیلی از نقطههای تاریک تاریخ ادبی کشورم را آنجا روشن کنم. محققان غربی به نظرم همیشه از صاحبان قدرت اطلاعات گرفتهاند و حقیقت را آن طور که بوده نشان ندادهاند، چه از لحاظ تاریخی، چه از لحاظ اساطیری و چه از لحاظ ادبیات کلاسیک ایران.
آثار ژیلا مساعد به شرح زیر است:
مجموعه شعرها: غزالان چالاک خاطره ۱۹۸۶/ یله بر کجاوه اندوه ۱۹۸۸/ پنهان کنندگان آتش ۱۹۸۹/ پریزدهگان ۱۹۹۶/ ماه و آن گاو ازلی (به زبان سوئدی) ۱۹۹۷/ سرخ جامه ای که منم (به زبان سوئدی) ۲۰۰۰/ هفت اقیانوس وحشی (به زبان سوئدی) ۲۰۰۰/ اقلیم هشتم (به زبان سوئدی) ۲۰۰۳/ زیر رودخانه بالشی هست (به زبان سوئدی) ۲۰۰۵/ هر شب پاهای زمین را میبوسم (به زبان سوئدی) ۲۰۰۹/ صدایی که تنها من میتوانم ۲۰۱۲/ آهو را من میزایم ۲۰۱۵
کتابهای چاپ شده به نثر: “پنجرههای رو به خوابهای قدیمی”، ” ایشتار” و “طوفان”.