علل
لارنژیت حاد نوعی است که بیشتر دیده می شود. بیماری به طور ناگهانی خودش را نشان می دهد و به تدریج در عرض چند روز یا چند هفته از بین می رود. علت بیماری در بزرگسالان بیشتر بیماری های عفونی، لارنژیت صدمه ای و همین طور انواع کمیاب دیگری است.
لارنژیت عفونی بزرگسالان در بیشتر موارد بر اثر باکتری ها تولید می شود تا ویروس ها، و در اغلب موارد همراه با عوامل تحریک کننده مثل دخانیات – الکل- محیط زیست بر اثر گرد و خاک- بخارات اذیت کننده- فشار بر روی تارهای صوتی- رطوبت- آلرژی تنفسی- ریفلاکس گاسترو ازوفاژین و…. است.
لارنژیت صدمه ای ممکن است بر اثر فشار زیاد بر روی تارهای صوتی باعث خونریزی در حنجره بشود. مثل فریاد کشیدن و جیغ زدن برای تشویق در یک مسابقه- آواز خواندن با صدای بسیار بلند( شهناز در موسیقی ایرانی) و همین طور می تواند بر اثر یک صدمه ورزشی- تصادف – ضربه و یا یک لوله گذاری پزشکی ایجاد شود.
لارنژیت های حاد کمیاب هم وجود دارند که بر اثر آلرژی (شوک آلرژیک) و یا ورم شدید (Odem) ناگهانی بر اثر بخارات سمی و یا رادیو تراپی ناحیه گردنی تولید می شوند.
لارنژیت مزمن در نزد بزرگسالان– وقتی که سیمپتوم های بیماری بیشتر از سه هفته طول بکشد، به آن لارنژیت مزمن می گویند و در بیش از ۹۰درصد در مردان سیگاری ۴۰ تا ۵۵ ساله دیده می شود. لارنژیت مزمن معمولا بر اثر تماس طولانی با یک عامل تحریک کننده پیش می آید. تغییر حالت حنجره در بیشتر مواقع دائمی است و می تواند بر اثر لارنژیت های حاد تکراری باشد. مثل لارنژیت های تکراری خوانندگان حرفه ای.
عوامل تولید لارنژیت مزمن عبارتند از:
– تماس های تکراری با بخارات سمی و مواد تحریک کننده و حساسیت زا-
– استنشاق مزمن محصولات تحریک کننده مثل دود سیگار- گرد و خاک- آمیانت- پشم شیشه و….
– سینوزیت مزمن یا ترشحات بینی در حنجره
– ریفلکس گاسترو ازوفاژین (بازگشت مایع اسیدی از معده) می تواند حنجره را آزار دهد.
– مصرف بیش از حد و مزمن الکل یک عامل دیگر آزار دهنده حنجره است. مخصوصا وقتی همراه با سایر چیزهای تحریک کننده باشد مثل دخانیات.
– فشار آوردن شدید و تکراری صدای بلند
-استفاده از کورتیکو استروئیدهای استنشاقی
– رادیو تراپی نواحی گردن (برای درمان سرطان)
– زخم های سرطانی یا نزدیک به سرطانی شدن در حنجره
– فلج تارهای صوتی بر اثر یک سکته مغزی و یا پارگی
علل لارنژیت های کودکان
لارنژیت کودکان در بیشتر موارد یک اورژانس تنفسی است و می تواند بر اثر عوامل زیر باشد:
– یک ویروس زمستانی که بیشتر در پسربچه ها بروز می کند
– یک باکتری هموفیلوس آنفولانزا که بر اثر واکسیناسیون بر علیه باکتری کمتر دیده می شود
– اسپاسم حنجره بر اثر سرفه های شدید. اسپاسم حنجره بر اثر خشم و گریه شدید که می تواند تولید شوک و بیهوشی بکند و البته خوش خیم تر است تا لارنژیت کودکان
– بر اثر دیفتری که بسیار نادر است. به علت این که بچه ها واکسینه می شوند.
– یک ویروس بر اثر یک بیماری دیگر مثل سرخک- اوریون- سرخجه. ولی اکثر کودکان واکسینه شده اند.
– آبله مرغان- گریپ و عفونت های تولید شده بر اثر ویروس هرپس هم می توانند تولید لارنژیت بکنند.
– یک جسم خارجی استنشاق شده
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در کودکان کمتر از ۵ سال اگر علائم زیر را دیدید بلافاصله با پزشک (بیمارستان) مشورت کنید.چون بیماری دیگری به غیر از لارنژیت می تواند باشد.
– صدای تیز سوت دار تنفسی
– آب ریزش از دهان بیشتر از همیشه
– اشکال در بلع
– تنفس سخت، اشکال در نفس کشیدن
– تب بالاتر از ۳۹ درجه سانتی گراد (۱۰۳ فارنهایت)
علائم لارنژیت
-کودک به آهستگی نفس می کشد و برای وارد شدن هوا به ریه هایش مشکل دارد
– به زور نفس می کشد. صدای زوزه ای هنگام تنفس شنیده می شود.
علائم لارنژیت خطرناک
کودک بیش از یک ساعت مشکل تنفسی داشته باشد
کودک رنگش زرد شده باشد. هر چه زردی بیشتر شود باید سریع تر به اورژانس یا پزشک مراجعه کرد
کودک رنگش پریده باشد
کودک عرق کرده باشد
قلب کودک سریع تر بزند
علائم لارنژیت بسیار خطرناک که باید آمبولانس خبر کرد
– فاصله بین دو نفس زیاد شده ولی سریع تر نفس می کشد
– نفس ها سطحی هستند چون کودک نمی تواند نفس عمیق بکشد
– کودک حالت طبیعی ندارد. خواب آلود است- در تب و تاب است و آرامش ندارد- گیج است.
– رنگ کودک آبی شده باشد، مخصوصا لبهایش.
یک نوع لارنژیت در نزد بعضی از نوزادان دیده می شود که یک ناهنجاری مادرزادی حنجره است. در این گونه موارد حنجره خیلی نرمتر از معمول است و هنگام تولد یا چند روز پس از آن یک صدای تیز یا خرخر دائمی یا متناوب شنیده می شود که به تدریج تا ۶ ماهگی کودک کم می شود.
سیمپتوم ها
– آهسته شدن تنفس
– اشکال در فرستادن هوا به ریه ها (توجه اشکال در خارج کردن هوا از ریه ها علامت آسم است نه لارنژیت)
– هنگام فرو دادن نفس به سختی، قسمت های نرم قفسه ی سینه بین دنده ها در قسمت نزدیک معده و دنده های زیر گردن فرو رفتگی پیدا می کنند
– یک صدای خشن در هنگام عبور هوا شنیده می شود
– صدای کودک خشن شده و یا کاملا بی صدا می شود
– سرفه های خشک
چه عواملی خطر دچار شدن را تشدید می کند
یک لارنژیت حاد یک بیماری ای ست که که زیاد دیده می شود، ولی بعضی عوامل باعث می شوند که خطر ابتلا بیشتر شود.
– دچار شدن به یک عفونت راه های تنفسی مثل سرماخوردگی- برونشیت یا سینوزیت
– در معرض مواد تحریک کننده مثل دود سیگار و هوای کثیف و آلوده قرار گرفتن
– پسر بچه بودن
– دیابتیک بودن
– استفاده بیش از حد از صدا مثل آواز خواندن طولانی و مکرر یا جیغ کشیدن برای تشویق تیم مورد علاقه
– از ریفلکس گاسترو ازوفاژین رنج بردن
– واکسینه نشدن در مقابل دیفتری- یرخک- اوریون- سرخجه- هموفیلوس آنفولانزا
چند راهنمایی
سیگار نکشید و در معرض دود سیگار قرار نگیرید
دست ها را مرتب بشویید که سرایت عفونت های تنفسی را محدود کند
از دستمال کاغذی یک بار مصرف استفاده کنید و بلافاصله پس از استفاده در سطل آشغال بیندازید
اگر سرما خورده اید یا طرف مقابلتان سرما خورده به او دست ندهید
از نوشیدن بیش از حد الکل خودداری کنید
تا حدی که امکان دارد در زندگی خصوصی و حرفه ای در معرض مواد تحریک کننده و آزار دهنده قرار نگیرید
اگر دچار ریفلکس گاسترو ازوفاژین هستید آن را درمان کنید
آلرژی های تنفسی را درمان کنید
اگر دچار آسم هستید آن را درمان کنید
آب زیاد بنوشید
ازخراش به گلو جلوگیری کنید
اگر دچار دیابت- پرکاری تیروئید و هایپر آندروژنی هستید به خوبی آنها را درمان کنید
مطمئن باشید که دچار کمبود ویتامین A نیستید
کودکان خود را علیه دیفتری- اوریون- سرخک- سرخجه و هموفیلوس آنفولانزا واکسینه کنید
اگر لارنژیت بر اثر یک فشار زیاد بر روی صدا ایجاد شده چند روز استراحت برای کم شدن سیمپتوم ها کافی است، ولی اگر ویروس یا باکتری است باید صبر کرد تا عفونت برطرف شود.
در منزل
در منزل می توانید آثار تنفسی لارنژیت با چند راهنمایی کم کنید
علائم خطرناک بودن را خوب بدانید تا در صورت لزوم بلافاصله با پزشک تماس بگیرید
بنشینید، یا کودک را بنشانید. به هیچ وجه دراز نکشید
از دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده کنید. یا از هوای گرم و مرطوب در زیر دوش نفس بکشید یا در یک دیگ آب را بجوشانید و جلوی بخار آن نفس بکشید
از صدایتان تا جایی که ممکن است کمتر استفاده کنید
آب زیاد بنوشید که دچار کم آبی نشوید. از نوشیدن قهوه و الکل خودداری کنید
علل تولید لارنژیت و عوامل کمک کننده به آن را از بین ببرید. مثل سوزش معده- مصرف دخانیات و اعتیاد به الکل
قرص های مکیدنی برای آرامش گلو و غرغره کردن با آب و نمک را فراموش نکنید
در نزد پزشک
آنتی بیوتیک ها– اگر عامل لارنژیت باکتری ها باشند، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند
کورتیکوئیدها- کورتیکوئیدها قوی ترین آنتی انفلاماتوارهایی هستند که تا به حال شناخته شده، و التهابات تارهای صوتی را کم می کند. این درمان فقط برای درمان اورژانس لارنژیت به کار می رود.
تراکه اوتومی در مواقع اورژانس و شدید که حنجره به طوری متورم شده که هوا رد نمی شود، تراکه اوتومی لازم می شود ، که باز کردن زیر حنجره توسط عمل جراحی برای عبور هوا و جلوگیری از خفگی است.
درمان عامل لارنژیت
در بزرگسالان لارنژیت مخصوصا نوع مزمن آن می تواند بر اثر زخم های نزدیک به سرطانی شدن و یا سرطانی حنجره است و باید درمان شود.
اگر مشکل ریفلکس گاسترو ازوفاژین وجود دارد و عامل لارنژیت است پزشک درمان های لازم را تجویز می کند و یک داروی ضد اسپم هم پیشنهاد می کند.
طب مکمل
آویشن (Thym) – سازمان بهداشت جهانی و کمیسیون E آلمان و ESCOP موثر بودن آویشن را برای درمان التهابات راه های تنفسی و لارنژیت و تورم لوزه ها قبول دارند. در تورم لوزه ها باید غرغره شود.
طب سنتی چینی- معجون هایی برای درمان لارنژیت دارند که در شهرهای بزرگ در محله چینی ها به فروش می رسد.
