دستگیری فعالان مدنی در ایران همه روزه از سوی نهادهای امنیتی ادامه دارد برای نمونه: روز یکشنبه ۱۲ خرداد عطا کریمی و علی عزیزی فعالان ترک به صورت تلفنی به شعبه ۶ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه احضار شدند. صبا کرد افشاری نیز ۱۱ خرداد دوباره بازداشت شد. او از دستگیرشدگان مرداد ۹۷ بود که در جریان اعتراضات مقابل تاتر شهر تهران به خاطر وضعیت نابسامان اقتصادی بازداشت و سپس آزاد شده بود. همچنین در ۱۲ خرداد مهدی حاجتی عضو شورای شهر شیراز برای سپری شدن یکسال حبس به زندان منتقل شد. بازداشت وی در مهرماه ۹۷ پس از انتشار یک توییت در اعتراض به بازداشت بهاییان و مخالفت با تخریب بافت سنتی شیراز رخ داد.
۸ خرداد نیز دو برادر یعنی جعغر و میلاد اسماعیل زاده دو شهروند ساکن تبریز از سوی ماموران امنیتی دستگیر و به مکان نامعلومی بر می گردد.
پریسا رفیعی، فعال دانشجویی از اسفند ۹۷ در زندان بسر می برد. یک منبع آگاه به کمپین حقوق بشر گفته است: «وزارت اطلاعات با وجود پایان بازجویی ها به خاطر عدم همکاری این دانشجوی هنرهای زیبای دانشگاه تهران از آزادی او خودداری می کند و او هنوز در اوین بسر می برد.»
علل دستگیری ها
دستگیری ها به گروه های مختلف اجتماعی برمی گردد. برجسته ترین آنها، کارگران، آموزگاران، دانشجویان، روزنامه نگاران و وکلای دادگستری هستند. حرکت های اجتماعی که معلول مشکلات اقتصادی و محدود کردن آزادی های سیاسی در ایران است، به این دستگیری ها دامن زده است از جمله تحصن آموزگاران، تجمع ۱۱ اردیبهشت روز جهانی کارگر، اعتصاب کارگران صنایع هفت تپه و صنایع فولاد اهواز، کمک های کنشگران مدنی به دلیل سیل و اعتراض به حجاب اجباری.
پدیده دیگری که در مورد دستگیری ها به چشم میخورد، بازداشت افرادی است که تنها حرکت های اعتراضی را اطلاع رسانی کرده اند. با گسترش قدرت شبکه های اجتماعی برای آگاهی مردم، حساسیت حکومت نیز به موضوع اطلاع رسانی افزایش یافته است.
افزون بر آن تعطیلی شهرک های صنعتی به دلیل بحران اقتصادی بیکاری فزاینده ای را به همراه داشته که موجب اعتراض کارگران شده است. منصور اسانلو از فعالین سندیکای شرکت واحد می گوید: «حضور پررنگ زنان و دختران در میان دستگیرشدگان چشمگیراست. در برخی موارد افزایش تعداد زنان در اعتصابات آموزگاران و اعتراضات مال باختگان حتی در ویدیوهای رسیده کاملا مشهود است. نقش آنان در دادن شعارها و رهبری تجمعات برای احقاق حقوق خود محسوس است.»
فعالان کارگری در زندان
اسماعیل بخشی از فعالان سندیکای نیشکرهفت تپه در شهر شوش خوزستان که در پیوند با اعتراضات آبان ۹۷ این کارخانه دستگیر شده بود، به اوین منتقل شده است. یکی از محورهای اعتراضات پرداخت ۴ ماهه حقوق معوقه بوده است. علی نجاتی نیز از کارگران سندیکای نیشکر هفت تپه دوباره در پیوند با این اعتراصات دستگیر و همچنان در بازداشت بسر می برد. عاطفه رنگریز، ندا ناجی و مرضیه امیری از بازداشت شدگان گردهمایی روزجهانی کارگر هستند. بر اساس اطلاع خانواده ها قرار بازداشت ۳۰روزه آنان به پایان رسیده بود و مجددا قراربازداشت ۱۲روزه برایشان صادرشده است.
ساناز الله یاری، امیر حسین محمدی فر، عسل محمدی عضو تحریریه نشریه گام به خاطر اطلاع رسانی از مبارزات سندیکای فولاد و نیشکر هفت تپه دستگیر شده اند. سپیده قلیان نیز به خاطر اطلاع رسانی از مبارزات کارگران هفت تپه و اعتراض به وضعیت آنها از خوزستان به زندان اوین و از آنجا دیروز به زندان قرچک ورامین منتقل شده است.
دستگیری آموزگاران متحصن
۱۲ اردیبهشت اعتصاب معلمان در ۱۵ استان کشور آغاز گشت. دستمزدهای پایین و روند خصوصی شدن مدارس از محورهای اعتراض معلمان است. خواست های صنفی آموزگاران با بازداشت گسترده آنان پاسخ داده شد. عادل عساکره معلم عرب خوزستانی، یاسار امینی آذر دبیر ریاضی مهابادی هنوز در زندان بسر می برند. آنان از کنشگران کمیته های محلی کمک به سیل زدگان در خوزستان نیز بودند. افزون بر آن عزیز قاسم زاده معلم گیلانی نیز دیروز دوباره بازداشت شد.
از آموزگاران زندانی باید از محمد حبیبی فعال صنفی معلمان، محمود بهشتی لنگردوی سخنگوی کانون صنفی معلمان تهران و اسماعیل عبدی دبیر کانون صنفی معلمان نام برد.
ارژنگ داودی از معلمان قدیمی زندانی است که به خاطر داشتن یک مدرسه غیرانتفاعی در تهران بیش از۱۴ سال است در زندان بسر می برد و برای تنبیه به زابل منتقل شده است وی بخاطر فشارهای زندان مجبور شده است با صندلی چرخدار حرکت کند.
وکلای دادگستری بازداشت شده
تازه ترین مورد به حکم امیر سالار داوودی وکیل دادگستری بر می گردد که در ۱۱ خرداد ۱۳۹۸ با رای شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب مجموعا به ۳۰ سال زندان برای اتهامات متعدد ازجمله به ۱۵ سال حبس برای تشکیل کانال تلگرامی محکوم شد. نرگس محمدی دبیر کانون مدافعان حقوق بشر ایران با وجود اینکه در اسفند ۹۵ محکومیت شش ساله اش به پایان رسید، اما از این تاریخ بخاطر محکومیت ده ساله همچنان در زندان بسر می برد. وضعیت جسمی او به خاطر محرومیت دارویی در زندان اوین وخیم است. عفو بین الملل استرالیا در یک درخواست آنلاین خواستار آزادی فوری او شده است.
هدی عمید، پیام درخشان و فرخ فروزان از وکلای بازدداشت شده بودند که هر سه آزاد شده اند. از سرشناس ترین وکلای زن بازداشتی نسرین ستوده است. از اتهامات او تشویق به فساد و فحشا بخاطر حمایت از دختران خیابان انقلاب برای اعتراض به حجاب اجباری بوده است. در آخرین پرونده او درمجموع به ۳۸ سال زندان با ۱۴۸ ضربه زندان محکوم شده است.
روزنامه نگاران زندانی
مسعود کاظمی روزنامه نگار سابق روزنامه شرق از اول خرداد ۹۷ در بازداشت بسر می برد. به گفته گزارشگران بدون مرز به نقل از وکیل او علی مجتهد زاده اتهام هایی از جمله «توهین به رهبری و نشر اکاذیت» به او تفهیم شده و دادگاه برای وی یک میلیارد تومان وثیقه تعیین کرده است. سه شهروند خبرنگار یعنی امیر حسین محمدی فر، سانازالله یاری و امیر امیرقلی که در دی ماه ۹۷ دستگیر شده اند، هنوز در انتظار دادگاه بسر می برند. شعبه ۷ دادسرای اوین اعلام کرده که پرونده آنها را دریافت نکرده، ولی وزارت اطلاعات می گوید پرونده ارسال شده است.
کیوان صمیمی بهبهانی سردبیر ماهنامه ایران فردا در تجمع اول ماه می دستگیر شده و از سرنوشت او اطلاعی در دست نیست. مرضیه امیری روزنامه نگار روزنامه شرق نیز در همین روز بازداشت شد که قوه قضاییه از دلیل و محل نگهداری آنها اطلاعی نداده است.
رضا معینی از گزارشگران بدون مرز در این رابطه می گوید: «بازداشت خودسرانه و نگهداری متهم به شکل مخفیانه مغایر با قانون‌های داخلی (اصل ۳۲ و ۳۹ قانون اساسی) و موازین بین‌المللی هستند. این اقدام‌ها نقض فاحش ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر و مواد ۹ و ۱۱ میثاق جهانی، حقوق مدنی و سیاسی است که ایران از جمله امضا کنندگان آنهاست.»
هنگامه شهیدی از روزنامه نگاران دیگری است که به ۱۲ سال و نه ماه زندان محکوم شده است وی در تاریخ ۵ تیرماه ۹۷ پس از خروج از بیمارستان دوباره بازداشت شد. دادگاه این روزنامه نگار در پشت درهای بسته انجام شد. گزارشگران بدون مرز درسال ۲۰۱۸ از ایران به عنوان یکی از ۵ زندان بزرگ جهانی برای روزنامه نگاران نام برده است.
