نقشه‌برداری تهرانتو
سیما سحر زرهی
ترجمه: آرش عزیزی
پلازای ایرانیان در خیابان یانگ، شمال فینچ، چندین مغازه دارد که به هم چسبیده اند. تابلوهایشان به خط فارسی با نقش و نگارهای قومی توی چشم می‌زند. پشت پنجره‌ها تبلیغات مختلف می‌بینیم و پوسترهای کنسرت‌های پاپ ایرانی و آلبوم‌های تازه منتشرشده فراوان است. تابلوهای چشمگیر با رنگ‌ِ روشن نئون انگار می‌خواهند در رقابت با هم، همدیگر را پشت سر بگذارند و خواهان توجه عابران هستند. میان این همه شلوغی، کافه‌ی دنجی به آرامی لانه کرده که نسبتاً تازه به کسب و کارهای روزافزون تهرانتو اضافه شده است.
خانم دبیران در کنار دخترش سارا خاکباز در کافه قنادی بی بی
کافه بی بی بر خلاف همسایگانش مشتری‌ها را نه با فریاد که با نجوا جذب می‌کند. دکورِ شیکی دارد. کاغذ دیواری گلدار به رنگ قهوه‌ای شکلاتی دیوارها را زینت داده و میزها و صندلی‌های چوبی کوچک با سلیقه چیده شده‌اند تا فضای راحتی برای نشستن ایجاد کنند. درِ شیشه‌ای مغازه باعث می‌شود کافه‌ی کوچک زیر خورشید گرم بعدازظهر حمام آفتاب بگیرد.
در انتهای مغازه انواع و اقسام شیرینی‌های سنتی و غیرسنتی در ظرف‌های شیشه‌ای به نمایش گذاشته شده. روی دیوارهای روبرو، شیشه های آجیل و میوه خشک و جعبه جعبه شکلات و تنقلات از مناطق مختلف ایران و سایر نقاط جهان هنرمندانه برای برداشتن چیده شده.
کافه بی بی مثل بیشتر شرکت‌های کوچک تهرانتو توسط خانواده‌ای اداره می‌شود. امروز سارا خاکباز، دختر بزرگ خانواده که یک خواهر کوچک دارد، و درس معماری خوانده و مادرش، فهیمه دبیران، حسابدار، برایمان از کافه‌ی خانوادگی‌شان می‌گویند و این‌که چگونه سرگرمی شخصی‌شان را به کسب و کاری موفق بدل کرده‌اند.
دبیران می گوید: “همیشه از شیرینی پختن خوشم می‌آمد و وقتی فرصتش پیش آمد که به عنوان کسب و کار بروم دنبالش و این‌جا مغازه بزنم، از آن استفاده کردم”.
خاکباز می‌گوید:”مادرم در ایران همیشه برایمان شیرینی درست می‌کرد، برای تولدمان، برای جشن‌هایمان، اما هیچوقت جایی نبود که شیرینی‌هایش را بفروشد”.
امروز قنادی از آشپزهای مختلف استفاده می‌کند تا مجموعه گسترده کیک و شیرینی‌ها را آماده کنند. در مغازه همه چیز پیدا می‌شود از شیرینی‌های سنتی ایرانی مثل زولبیا و بامیه تا کیک‌های ساده‌ی شکلاتی و وانیلی که برای مشتریان کانادایی آشناترند.
کافه بی بی می‌کوشد سنتِ قهوه‌خونه (کافی شاپ سنتی ایرانی که معمولا مردان به آن می‌روند) را با مفهوم مدرن کافه‌ای که به کل خانواده سرویس می‌دهد، پیوند دهد. هدف خانواده خاکباز فراهم کردن مکانی واقعی است برای تجمع؛ جایی برای راحتی، خوشی، صحبتی پرمعنا و تفکری آرام در محله‌ای که به شلوغی‌اش معروف است.
در واقع بهترین دارایی کافه بی بی موقعیت عالی‌اش در میان منطقه خرید تهرانتو است. جای نشستن دلباز جلوی مغازه از نظر استراتژی جوری طراحی شده که رویش به پلازای ایرانیان باشد و به مشتری‌ها اجازه دهد رفت و آمد این مرکز شلوغ را در حالی نظاره کنند که همراه با نوشیدن فنجانی چای داغ و معطر ایرانی، شیرینی می‌خورند.
با چنین جای مناسب و چنین بازار دقیقی تصادفی نیست که در حالی که بیشتر شرکت‌های کوچک در سال‌های اولشان با مشکل روبرو هستند، کافه بی بی نه تنها از وقتی که در فوریه ۲۰۱۰ باز شده، سر پا مانده که به موفقیت هم دست پیدا کرده است.
سارا خاکباز
خانم دبیران از دستورالعمل خانواده‌اش برای موفقیت می‌گوید. او می‌افزاید:”یکی از چیزهایی که اجازه داده موفق باشیم این است که انتقادات و پیشنهاداتِ مشتریان را می‌پذیریم. نه فقط سعی می‌کنیم با ذهنی باز گوش کنیم که به پیشنهادهایی که مشتری‌ها در مورد چگونگی بهبود محصولات‌مان می‌دهند، عمل می‌کنیم.” دبیران در پایان می‌گوید: “وقتی مشتری‌ها می‌بینند برای نظرشان ارزش قائلیم، دوباره سر می‌زنند”.
دیگر رازِ موفقیت کافه این است که صاحبانش متعهدند که بهترین خدمات را به مشتری ارائه دهند. در کافه بی بی حتما در فضایی گرم و خانواده‌محور با شما دوستانه برخورد می‌شود.
خاکباز تأکید می‌کند:”وقتی کسی به کافه مان می‌آید بیشتر مثل مهمانِ خانه‌مان با آن‌ها برخورد می‌کنیم تا مشتری در حال کسب و کار”.
دبیران می‌افزاید:”مشتری‌هایمان را می‌شناسیم و با آن‌ها رابطه برقرار می‌کنیم. همیشه متعجبند که می‌فهمند یادم مانده چه چیزی دوست داشتند”.
خاکباز حرف مادرش را ادامه می‌دهد و می‌گوید:”سعی می‌کنیم با انواع و اقسام مشتری‌هایی که داریم گفتگو برقرار کنیم؛ مثلا همیشه کسی را پای صندوق داریم که می‌تواند فارسی حرف بزند تا به نیازهای مشتری‌های مسن‌تری بپردازد که شاید با انگلیسی حرف زدن راحت نباشند. همین‌طور همیشه کسب اطمینان می‌کنیم خدمه‌ای داریم که بتوانند انگلیسی حرف بزنند تا به نیازهای مشتریان کانادایی انگلیسی‌زبان پاسخ دهند”.
صاحبان کافه بی بی مشتری‌هایشان را می‌شناسند و در عملی استراتژیک می خواهند فضایی ایجاد کنند که پاسخگوی نیازها و سلایق مشخص‌شان باشد. خاکباز می‌گوید:”در کافه‌مان می‌خواهیم همان احساسی را ایجاد کنیم که آدم در کافه‌های ایران دارد. سعی می‌کنیم همان نوع موسیقی را پخش کنیم و به نوعی همان فضای کلی را ایجاد کنیم که بسیاری از مشتریان حال و هوایش را دارند”.
در واقع نام کافه بی بی بزرگداشتی است از قنادی معروفی در تهران در محله‌ی یوسف‌آباد. ایرانیان آشنا با تهران حتما این قنادی معروف و کافه موکایش به همین نام را به یاد می‌آورند. نه فقط ساکنان تهران که ایرانی‌های تمام دنیا آن‌را خوب می‌شناسند. گرچه کافه بی بی در تورنتو رابطه رسمی با بی بیِ تهران ندارد، اما کالاهایی از آن وارد می‌کند.
خاکباز توضیح می‌دهد:”سعی کرده‌ایم شیرینی هایی از هر منطقه ایران به مغازه بیاوریم تا بتوانیم چیزی برای هر مشتری داشته باشیم؛ مشتری‌هایی از شهرهای مختلف ایران داریم و هر مشتری در جستجوی شیرینی‌های محلی‌اش به جستجوی ما می‌آید”.
دبیران می‌گوید:”در ضمن اگر مشتری دنبال چیزی آمد که نداریم، معمولا سفارشش را می‌گیریم و سعی می‌کنیم در آینده آن‌را وارد کنیم”.
با این حال کافه‌دارها با هر محصول ایرانی راضی نمی‌شوند. دبیران با غرور می‌گوید:”همیشه سعی می‌کنیم بهترین مارک‌های کالاها از ایران را انتخاب کنیم”.
صاحبان کافه بی بی توانسته‌اند شرکت‌شان را رشد دهند تا در کمتر از یک سال تبدیل به یکی از پاتوق‌های تهرانتو شوند. در این زمان بسیار سخت اقتصادی که بیشتر شرکت‌ها برای بقا دست و پا می‌زنند، خانواده خاکباز رشد پایدار را از سر می‌گذراند و برای گسترش بیشتر کسب و کار خانوادگی خود آماده می‌شود.
خاکباز توضیح می‌دهد:”گرچه درس معماری خواندم ،اما همیشه می‌خواستم کافه باز کنیم”. او می‌افزاید:”طرح ما در پنج سال آینده باز کردن شعبه‌های دیگرمان در تورنتو است”.
خاکباز می‌گوید:”امیدواریم جایی نزدیک یکی از دانشگاه‌های تورنتو باز کنیم؛ یا در خیابان یانگ نزدیک رایرسون یا نزدیک دانشگاه تورنتو. وقتی گروه گروه دانشجو به کافه‌مان می‌آیند، پدر و مادرم خیلی ذوق‌زده می‌شوند. دوست دارند جوانان را ببینند که بعد از مدرسه می‌آیند این‌جا درس بخوانند”.
خانواده‌ی خاکباز با شور و شوق برای خدمت به مشتری، ذوق کسب و کار و توجه به جزئیات حتما در کارهای آینده هم مثل کافه بی بی موفق می‌شود.
