همانگونه که بزرگی انسان ها وابسته به قد و وزن و درشتی هیکل و جثه آنها نیست و یک انسان نحیف با جثه ای ۴۰ کیلویی مانند مهاتما گاندی با داشتن روحی بزرگ به حق در ردیف نخست انسان های بزرگ جای می گیرد، بزرگی ملت ها نیز وابسته به شمار جمعیت آنها نیست. ملت ها نیز مانند افراد زمانی بزرگ به حساب می آیند و بزرگی خود را بر دنیا تحمیل می کنند که از صفاتی که لازمه ی بزرگی است برخوردار باشند و به قول شاعر “اسباب بزرگی” شان فراهم باشد.
مهم ترین عنصر این “اسباب بزرگی” چیست؟ بی تردید ثبات رأی و قدم اگر مهم ترین عنصر نباشد یکی از مهم ترین ها است. در مورد گاندی، دنیا دید که یک انسان ضعیف از نظر جسمی، امّا خود باور و مصمّم چگونه توانست با اصل پرهیز از خشونت (ساتیا گراها) ی خود بر بزرگترین امپراتوری استعماری دنیا که آفتاب هرگز در سرزمین هایش غروب نمی کرد پیروز شود و به حیات سیصد ساله استعمارگر پیر در کشور خود نقطه پایان نهد.
ملت ها نیز چنین اند. هرگاه در برابر ظلم و زور سرخم کنند و حقارت تسلیم و ظلم پذیری را به جان بخرند، کوچک می شوند و زمانی که در برابر زور و ستم و خودکامگی بایستند و با وجود دادن قربانی های پرشمار از میان عزیزانشان تن به خفت تسلیم ندهند، بزرگ می شوند و دنیا به آنها با شگفتی و تحسین می نگرد.
در حال حاضر در دنیا حدود دویست کشور عضو سازمان ملل متحد هستند. اگر جمعیت بیش از شش میلیاردی دنیا را بر شمار کشورها تقسیم کنیم، معدل جمعیت کشورها بیش از ۳۰ میلیون نفر می شود. با این معیار، ملتی که جمعیت اش حدود ۲۰ میلیون نفر است در ردیف کشورهای کوچک قرار می گیرد. اگر به این معیار قرنها زندگی زیر سلطه امپراتوری عثمانی، استعمار فرانسوی و بیش از ۴ دهه زیستن در “وضعیت فوق العاده” یک حکومت مستبد، خشن و جنایتکار نیز افزوده شود، انصافا نمی توان از چنین ملتی توقع و انتظار مقاومت طولانی در برابر کشتار بیرحمانه و جنایتکارانه حکومت خودکامه اش را داشت.
امّا برغم انتظار و در برابر چشمان شگفت زده مردم دنیا، مردم دلاور و قهرمان سوریه اگرچه با چند ماه تأخیر به صف کشورهای قیام کننده در برابر خودکامگی در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا پیوستند، امّا تا امروز که بیش از ۳ ماه از آغاز قیامشان می گذرد، با وجود قساوت بی حدوحساب نظام جنایتکار بشار اسد و حزب بعث که تمام مرزهای سرکوب و کشتار را با دستیاری متحد خود یعنی نظام ولایت مطلقه فقیه درنوردیده، چنان شجاعت و پایمردی و رشادتی از خود نشان داده اند که از ردیف ملت های کوچک، توسری خور و بره صفت خود را به رتبه ملت های سزاوار احترام و بزرگ دنیا ارتقاء داده اند.
این ایستادگی و مقاومت بی نظیر بیش از همه شخص دیکتاتور سوریه یعنی بشار اسد را دچار شگفتی و شوک کرده است. او که امروز بر اثر سرشت جنایتکار و توصیه های اهریمنانه دوست و متحدش سیّدعلی خامنه ای، در یک گامی پرتگاه سقوط و نابودی قرارگرفته، در ماه فوریه یعنی پس از سقوط دیکتاتورهای تونس و مصر از چنان اعتماد به نفسی برخوردار بود که در مصاحبه با یک نشریه انگلیسی زبان با قاطعیت اعلام کرد که شعله های آتش دیکتاتور زدایی در منطقه هرگز به سوریه سرایت نخواهد کرد.
رویدادهای سه ماه گذشته سوریه به وضوح نشان دادند که بشار اسد تا چه حد از شناخت مردم خود عاجز و ناتوان بوده و اشتباه می کرده است. در روزهای گذشته کار سرکوب وحشیانه مردم سوریه از سرکوب خیابانی، ضرب و شتم و بازداشت های گسترده با حمله های شبانه به خانه های مردم و تیراندازی تک تیراندازها از پشت بام ها به سوی مردم گذشت و به کاربرد توپ و تانک و تیراندازی به مردم توسط بالگردهای نظامی کشید. “والری عاموس” رییس عملیات انسانی سازمان ملل متحد اعلام کرد که بیش از ۱۰ هزار نفر از مردم سوریه ی ساکن در مناطق مورد هجوم ارتش سوریه به ترکیه و لبنان گریخته اند. بیشتر این پناهندگان از اهالی شهرک “جسرالشغور” در ۴۰ کیلومتری مرز ترکیه هستند. خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد که نیروهای نظامی سوریه در عملیات پاکسازی روستاهای پیرامون “جسرالشغور”، که با پشتیبانی تانک ها و بالگردهای ارتش سوریه انجام شده، صدها نفر را بازداشت کرده اند.
اما این همه جنایت و وحشیگری و لشگرکشی با توپ و تانک در برابر مردم بی سلاح و دفاعی که تظاهرات مسالمت آمیز می کنند موجب تسلیم و سرفرود آوردن مردم دلاور و قهرمان سوریه نشد. بنابر گزارش تلویزیون الجزیره، با وجود شدت سرکوب، منطقه “القابون” در دمشق و شهرهای “سقبا” و “حمات” شاهد تظاهرات مردمی بودند.
از سوی دیگر، مردم دلاور و مقاوم سوریه از هر ابزاری برای مبارزه و به زانو درآوردن حکومت خودکامه و ستمگر بهره می گیرند. به گزارش العربیه مردم شهر “دوما” در سوریه به دستگاه های امنیتی این کشور هشدار دادند در صورتی که ارتش بازداشت های خودسرانه و ضرب و شتم و بدرفتاری را متوقف نکند، مردم به نافرمانی مدنی دست خواهند زد. آنان تهدید کردند که از پرداخت قبض های برق، آب، تلفن و مالیات خودداری خواهند کرد.
روز دوشنبه ۱۳ ژوئن، بان کی مون دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد که وضع سوریه بسیار نگران کننده است و افزود درحالی که مردم سوریه خواستار تغییر هستند، رژیم این کشور به سرکوب آنها ادامه می دهد.
گویی در حکومت ولایت مطلقه فقیه وقاحت را حد و مرزی نیست. چندین هفته است که مردم سوریه در تظاهرات خود اعلام می کنند که حکومت اسلامی در سرکوب آنان مشارکت دارد و هفته گذشته حتی برخی از اعضاء سپاه قدس اعزامی به سوریه را نیز دستگیر کردند. در چنین حالی، رامین میهمان پرست سخنگوی دروغگو و وقیح وزارت خارجه حکومت اسلامی می گوید: «اعلام می کنیم هرگونه مداخله ی کشورها در امور کشورهای منطقه را به شدّت محکوم می کنیم»!
برای ما، به عنوان مردم ایران، موجب شرمساری است که حکومتمان ـ اگرچه غاصب و جابر و نامشروع ـ در سرکوب و کشتار مردم دلاور و مقاوم سوریه نقش موثر ایفا می کند. در عین حال، آنچه که در سوریه می گذرد، آینه تمام نمایی است که ما می توانیم خود را در آن بنگریم و درس های بسیار بیاموزیم. درس هایی که آموزگار روزگار برای آموختن در برابرمان گذاشته تا بتوانیم یکبار دیگر از آزمون ورود به باشگاه ملت های بزرگ بگذریم و اگر حکومت های خودکامه دو کشور در کشتار و سرکوب متحد شده اند، ما نیز در ایستادگی و مقاومت با ملت بزرگ سوریه متحد شویم.
* شهباز نخعی نویسنده در حوزه ی مسائل سیاسی و ساکن مونتریال کانادا و از همکاران شهروند است.
Shahbaznakhai8 (at)gmail(dot)com