جشنواره تئاتر ایرانی هایدلبرگ از معدود جشنواره های نمایش در میان ایرانیان خارج از کشور است که هر ساله طی آخرین هفته ماه ژانویه در آلمان برگزار می شود. این جشنواره با فعالیت پنج ساله خود توانسته است نظر هنرمندان و دوستداران نمایش در خارج از کشور و خاصه نگاه گروه های ایرانی تئاتر در اروپا را به خود جلب نماید. جشنواره تئاتر هایدلبرگ که با مدیریت غلام رضا آل بویه – کارگردان ایرانی تئاتر – و با همکاری اداره فرهنگ شهر هایدلبرگ برگزار می شود، پس از جشنواره تئاتر ایرانی “کلن” به مدیریت مجید فلاح زاده، دومین فستیوال ایرانی تئاتر در اروپاست. به غیر از این جشنواره دیگری در فرانسه وجود دارد که ادغامی از تئاتر و فیلم است به نام ” گوهر مراد”.
مدیر جشنواره هایدلبرگ، غلام رضا آل بویه معتقد است: “با آن که استمرار و فعالیت یک جشنواره تئاتر ایرانی آن هم در خارج از کشور کاری بس دشوار و طاقت فرسا است، اما ما توانستیم این جشنواره را که تنها به هنرمندان و گروه های ایرانی تئاتر خارج از کشور اختصاص دارد به میعادگاهی برای هنرمندان باسابقه و نوآمدگان تئاتر ایرانی تبدیل کنیم تا آثار خود را در روزهای این جشنواره به علاقه مندان هنر نمایش ارایه دهند.”
جشنواره تئاتر ایرانی هایدلبرگ در نخستین سال – ۲۰۰۷ – برپایی خود، توانست یک نمایش آلمانی و پنج نمایش بزرگسال فارسی و یک نمایش کودکان را به صحنه آورد و همین موفقیت، به ویژه به خاطر یک تئاتر به زبان آلمانی، سبب شد تا اداره فرهنگ شهر هایدلبرگ از دومین دوره، این جشنواره ایرانی را مورد حمایت خود قرار دهد و هفته پایانی ژانویه را در تقویم اداری و کاری خود بگنجاند. از دومین دوره جشنواره، حضور گروه های تئاتر برای اجرا در فستیوال رو به فزونی نهاد و تعداد روزهای جشنواره نیز افزایش یافت. در دومین و سومین دوره جشنواره جمعا چهارده گروه نمایش بزرگسال و دو گروه نمایش کودک آثار خود را به اجرا درآوردند که اجرای “خاوران” واگویه نمایشی کشتار سال ۱۳۶۷ مخالفان در جمهوری اسلامی به زبان آلمانی، نوشته و کارگردانی غلام رضا آل بویه از جمله نمایش های پربیننده دوره سوم این جشنواره بود. اجرای تئاتر یک نفره” کمپوت “با بازی و کارگردانی سوسن فرخ نیا و نیز نمایش یک زن تنها” نوشته داریو فو، با بازی و کارگردانی سودابه فرخ نیا، که هر کدام از این دو نمایش به مسایل زنان در جوامع مردسالار نظر داشتند، از جمله مهم ترین آثار دوره دوم و سوم جشنواره تئاتر ایرانی هایدلبرگ بودند.
انتخاب بهترین نمایش از نگاه تماشاگران
جشنواره تئاتر هایدلبرگ از دوره چهارم، موضوع انتخاب بهترین نمایش از نگاه تماشاگران را در برنامه های خود وارد کرد و همین امر باعث شد تا تماشاگران با شوق و استقبال بیشتری برنامه های جشنواره و آثار به اجرا درآمده را دنبال نمایند. در این دوره از میان هشت اثر به اجرا درآمده، نمایش”فصل سبز” نوشته و کارگردانی بهروز قنبر حسینی توانست با رای اکثریت قاطع بینندگان در جایگاه بهترین نمایش قرار گیرد. این نمایش بازگفت جنبش سبز ایران در قالب تئاتر – رقص بود که پس از موفقیت در این جشنواره، در چند شهر از آلمان و نیز در چند کشور دیگر به اجرا درآید. در جشنواره چهارم هم چنین اجرای یک تئاتر به کارگردانی یک هنرمند آلمانی در روز افتتاح جشنواره، از بهترین اتفاقات نمایشی این دوره بود که از نظر اجرای حرفه ای، مورد استقبال هنرمندان و دوستداران تئاتر قرار گرفت. در پنجمین دوره نیز به روال گذشته آثار هشت گروه تئاتر در جشنواره هایدلبرگ پذیرفته شد که از میان نمایش های به اجرا در آمده “آنان در تاریکی” با بازی، نویسندگی و بازیگری “هادی خانجانپور” به زبان آلمانی و فارسی توانست در انتخاب تماشاگران در ردیف نخست جای گیرد و اولین جایزه اهدایی جشنواره در قالب یک تندیس نمادین تئاتر را نصیب خود نماید. جشنواره تئاتر ایرانی هایدلبرگ هم چنین از دوره چهارم یک بخش جنبی نیز به برنامه های خود افزود. این بخش از جشنواره اختصاص دارد به معرفی یک هنرمند و آثارش. در دوره چهارم، علی صدیقی، نویسنده و روزنامه نگار ایرانی مقیم نروژ درباره آثار خود سخن گفت و دو کتاب خود را برای حاضران معرفی کرد. در پنجمین دوره نیز یک اثر انیمیشن از علی رضا درویش، نقاش و فیلم ساز ایرانی ساکن آلمان به نمایش در آمد و پس از آن این هنرمند در باره آثارش با حاضران به گفت و گو نشست.
شرایط و زمان ثبت نام گروه ها در جشنواره
آل بویه، مدیر جشنواره هایدلبرگ می گوید: “هنرمندان تئاتر در داخل کشور جشنواره های متعددی دارند، اما این هنرمندان تئاتر برون مرز هستند که فاقد تشکل و امکانات حضور در جشنواره اند و اساسا تعداد اندک جشنواره تئاتر در خارج خود نقص مهمی در میان دوستداران تئاتر ایرانی است. به همین منظور جشنواره ما تنها به گروه های ایرانی تئاتر خارج کشور اختصاص دارد.”
او می افزاید:”تاکنون هنرمندان ایرانی از کشورهای مختلف مانند: کانادا، انگلیس، فرانسه، اتریش، سوئد … و شهرهای مختلف آلمان در جشنواره حضور داشته اند و اکنون پیشنهادهای بیشتری از نقاط مختلف و به ویژه از سوی جوانان اهل نمایش برای حضور در جشنواره به ما می رسد. از سویی در مقیاس کیفی نیز هر ساله آثار هنری بهتری وارد جشنواره می شود و این نشان می دهد که جشنواره ما تاثیر خوبی در بین جوانان ایرانی علاقه مند به تئاتر و نیز در میان پیشکسوتان این هنر داشته است. در میان تئاتر دوستان آلمانی ها نیز اکنون کار ما با جدیت بیشتری دنبال می شود. در سال های اخیر بجز رییس اداره فرهنگ، رییس انجمن نمایش، و تعدادی از گروه های تئاتر آلمانی؛ در پنجمین دوره شهردار شهر هایدلبرگ نیز در افتتاحیه ما شرکت و سخنرانی کرده است.”
دعوت از گروه های تئاتر
گروه های نمایش در خارج از کشور برای حضور در این جشنواره می توانند تا پایان ماه آگوست اقدام به ثبت نام نمایند. گروه های تئاتر باید تقاضای خود را همراه با سابقه گروه، خلاصه نمایش، چند قطعه عکس از نمایش و فیلمی از اجرا یا تمرین نمایش را تا تاریخ ۳۱آگوست ۲۰۱۱ به دفتر جشنواره ارسال کنند. آدرس:
Kulturverein Boje
Postfach: 12 05 29, 69067 Heidelberg
Tel.: 06322 5861 & 0171 6771461
E-Mail: theatergruppe.boje@gmx.de
