فیلم شرایط Circumstance به کارگردانی مریم کشاورز و با بازیگری سهیل پارسا (کارگردان بنام تئاتر کانادا) از روز ۷ اکتبر در سینمای امپرس واک و دیگر سینماهای شهر تورنتو به اکران درمی آید.
این فیلم امسال در بخش رقابت های جشنواره سینمایی «ساندنس»Sundance Film Festival، در «پارک سیتی» یوتا، به نمایش درآمد و جایزه فیلم منتخب تماشاگران را دریافت کرد.
نیویورک تایمز در صفحه اولش به فیلم شرایط پرداخت
فیلم درام «شرایط» ١٠۵ دقیقه به زبان فارسی با زیرنویس انگلیسی، محصول مشترک ایران و آمریکا در ایران و لبنان فیلمبرداری شده است. این فیلم درباره شرایط یک خانواده مرفه ایرانی در داخل ایران است که دختر نوجوان آن ها تمایلات همجنسگرایی دارد و پسر آن ها به دنبال مشغولیات خطرناکی از جمله استفاده از مواد مخدر است.
ماجرای روابط میان دخترجوانی به نام «عاطفه» و بهترین دوست او «شیرین» است. وقایع زندگی و روابط این دو دختر در حال رشد در زمینه ای از فرهنگ و هنر «زیرزمینی»تهران اتفاق می افتد.
این نخستین فیلم داستانی و بلند کشاورز محسوب می شود که فیلمنامه آن هم توسط خود این کارگردان نوشته شده است. فیلم «شرایط» نگاه نادری است به درون شرایط و فرهنگ امروزی جوانان ایرانی در داخل مملکت و نمایش یک «عشق ممنوعه».
مریم کشاورز پیش از آغاز کار به عنوان یک فیلمساز، در دانشگاه شیراز به آموختن ادبیات فارسی اشتغال داشته و پیش از سفر به ایران هم در دانشگاه های مختلف آمریکا در رشته های ادبیات انگلیسی، مطالعات خاورنزدیک و پژوهش های زنان درس خوانده است.
مریم کشاورز با کارکنان انستیتوی ساندنس و دست اندرکارانی که در این نهاد فرهنگی با فیلمسازان جوان کار می کنند در مورد ساختن فیلم «شرایط» مشاوره و همکاری داشته است. داستان او پس از چند بار بازنویسی به صورت فیلمنامه و در نهایت به شکل فیلمی قابل ارائه در یک فستیوال سینمایی جهانی درآمده است.
سهیل پارسا (اول از راست) در نقش پدر خانواده در کنار سایر بازیگران فیلم
روزنامه «نیویورک تایمز» به مناسبت اکران عمومی فیلم «شرایط» در شهرهای آمریکا نگاهی به ماجراهای این فیلم کرده و در خلال گفت وگو با سارا کاظمی هنرپیشه جوان و ایفاگر شخصیت اصلی داستان، به جنبه هایی از زندگی زیرزمینی این نسل در ایران می پردازد.
سارا کاظمی می گوید، قبل از آنکه کار در این فیلم را شروع کند برای آخرین بار از فرانسه، محل اقامت خود به ایران رفت تا با اقوام، دوستان و کشوری که به آن عشق می ورزد خداحافظی کند. او می دانست که پس از بازی در این فیلم دیگر نخواهد توانست به ایران بازگردد.
سارا کاظمی نقش یکی از این دو نوجوان را به نام «شیرین» ایفا می کند. بازیگر نقش «عاطفه» نوجوان دیگر، نیکول بوشهری است.
این فیلم با بودجه ای قریب به یک میلیون دلار تهیه شده است و با توجه به محدودیت های موجود در ایران بخش اعظم آن در بیروت فیلمبرداری شده است.
به نوشته نیویورک تایمز مریم کشاورز نویسنده و کارگردان فیلم «شرایط» تلاش کرده که به جز چند جمله انگلیسی تمام مکالمات به زبان فارسی باشد تا به گفته وی بیشترین حد تاثیرگذاری را بر جامعه مهاجران ایرانی داشته باشد. اما برای بازیگران جوانی که در خارج بزرگ شده و به فارسی متداول در چند دهه پیش عادت دارند گفت و گو به لهجه متداول امروزی و عبارات معمول در میان نسل جوان ایرانی کار بسیار دشواری بود.
کشاورز می گوید به هیچ عنوان قصد نداشته که یک فیلم سیاسی بسازد ولی در شرایطی که حکومت می کوشد تمام جنبه های خصوصی زندگی مردم را کنترل کند حتی زندگی خصوصی نیز به نوعی سیاسی می شود.
سارا کاظمی و نیکول بوشهری در نمایی از فیلم شرایط
این فیلم در بیروت ساخته شده که به گفته بازیگران آن به حد کافی حال و هوای مشابهی با ایران داشت. در عین حال تهیه کنندگان فیلم نگران بودند که گروه حزب الله از جزییات کار آنها با خبر شده و برای آنها مشکل بیافریند.
یکی از تهیه کنندگان فیلم می گوید: «در شرایط حساس و متغیری مثل لبنان ما مجبور بودیم ملاحظاتی را در نظر بگیریم. ابتدا فکر کردیم که شاید باید در مضامین جنسی و بحث برانگیز داستان تغییراتی داد ولی در نهایت متوجه شدیم که برای پرهیز از هرگونه خطر بهتر است ایرانی بودن داستان را به کل پنهان نگاه داریم. بنابر این یک نسخه دستکاری شده از سناریو را به مقامات لبنانی ارائه دادیم.»
با این همه در مواردی تولید این فیلم با مشکل روبرو شد. در یکی از آخرین روزهای تولید، پلیس صحنه فیلمبرداری را تعطیل کرد با این تصور که گویا یک فیلم پورنوگرافیک در حال ساخت است.
مریم کشاورز نویسنده و کارگردان فیلم «شرایط» در پایان مصاحبه با نیویورک تایمز می گوید:
«تجربه ساختن این فیلم مثل زندگی بسیاری از خانواده ها در شرایطی نظیر ایران است که می کوشند برای زندگی خصوصی خود یک حریم امن و مطمئن بسازند. در فیلم من نیز این موضوع محوری است. این فیلم نوعی ارزش گذاری به عشق است، عشقی که در عین حال تراژدی است. چون هر نوع عشق و هر تجسمی از عشق همواره مورد حمله قرار می گیرد و در نهایت مجبور به سازش می شود.»
