آرش عزیزی ـ درخشش صحنه هنری تورنتو بیش از هر چیز به تنوع آن است. این است که دوستداران موسیقی سنتی ایرانی هم می‌توانند هر چند وقت یکبار در …
شهروند ۱۲۵۴ پنجشنبه ۵ نوامبر ۲۰۰۹
درخشش صحنه هنری تورنتو بیش از هر چیز به تنوع آن است. این است که دوستداران موسیقی سنتی ایرانی هم می‌توانند هر چند وقت یکبار در بهترین سالن‌های این شهر به اصیل‌ترین اجرای گونه‌ی مورد علاقه‌ی خود گوش فرا دهند.
گروه چکاوک فقط گروهی از نوازندگان مهاجر نیست که خود گروهی مهاجر است که در تهران بنیان گذاشته شده و پس از چند سال فعالیت به تورنتو کوچ کرده است. صدای چکاوک قرار است هفته‌ی دیگر در روز شنبه ۱۴ نوامبر دوباره در تورنتو طنین بیاندازد.
کنسرت روزِ شنبه ویژگی‌های خاص بسیاری دارد.
اول این‌که این کنسرت قرار است بزرگداشت یکی از بزرگان موسیقی ایران باشد که کمتر از ۲ ماه پیش در تهران جان سپرد. پرویز مشکاتیان، آهنگساز و محقق و مدرس معروف موسیقی الگوی چند نسل از نوازندگان بوده است. رضا منبع‌چی، نوازنده‌ی تار و کارگردان هنری گروه در مصاحبه با شهروند می‌گوید: "آقای مشکاتیان برای ما مثل پدر موسیقی سنتی می‌ماند. این نوع گروه‌نوازی که الان انجام می‌شود در مرحله‌ی اول مدیون بینش مشکاتیان است". درک رابطه‌ی احساسی بسیاری از نوازندگان با مشکاتیان مشکل نیست. بسیاری از آن‌ها زنده‌ترین تجربه‌ی خود از موسیقی سنتی را مدیون کارهای او هستند. منبع‌چی می‌گوید: "ما همه در سنینی هستیم که با کارهای مشکاتیان بزرگ شدیم. خود من اولین کاری که گوش کردم، کار (آهنگسازی) او بود. این کمترین کاری است که می‌توانیم برای او انجام دهیم".
دیگر ویژگی خاص این کنسرت ترکیب آن با ویدئو آرت است. خود منبع‌چی می‌گوید تا به حال نشنیده قبلا کسی موسیقی سنتی ایرانی را با ویدئوآرت ترکیب کرده باشد. و طراح ویدئوآرت هم البته کسی نیست جز رضا مقدس، چهره‌ی شناخته‌شده‌ی هنری.
ترکیب نوازندگانِ چکاوک
چکاوک چنانکه گفتیم زاده‌ی تهران است و بعدها به تورنتو مهاجرت کرده است. بنیانگذار گروه خود رضا منبع‌چی بوده است که با نقل مکان به تورنتو، ایده‌ی گروه را نیز با خود آورده و آن‌را در اینجا احیا کرده است. نوازندگان روز شنبه همه ایرانی و بیشتر تورنتویی هستند به غیر از امان محرابیان (سنتور) و علی سجادی (بربط) که به ترتیب از مونتریال و ونکوور می‌آیند. امیر منبع‌چی (تمبک)، ارسلان علیزاده (دف)، امید امیری (خواننده) و نارگل رضوانی (ویولن سل) همراهان تورنتویی گروه هستند.
چکاوک توانسته در مقابل چالش‌های بسیار برای احیا و حفظ این نوع موسیقی، در تورنتو و دور از هزاران نفر از مخاطبان در ایران به کار خود ادامه دهد. منبع‌چی می‌گوید: "درست است که در ایران اماکن و ارشاد و مجوز هست، اما چالش‌های اینجا بیشتر است چون مخاطبان این نوع موسیقی بیشتر در ایران هستند و تعداد کمتری از خودِ ایرانی‌های اینجا دنبال این نوع موسیقی هستند." چکاوک البته خود را محدود به ایرانی‌های مهاجر نکرده است و سعی کرده این نوع موسیقی را به هنردوستان وسیع‌تر کانادایی هم بشناساند. منبع‌چی می‌گوید: "همیشه سعی کردیم دو نوع مخاطب داشته باشیم: ایرانی‌هایی که دوست دارند با فرهنگ و هنر کشورشان ارتباط داشته باشند و غیر ایرانی‌هایی که دنبال موسیقی جهان هستند".
اما آیا نوع سنتی موسیقی در مقابل هجوم ابتکارات جدید دوام می‌آورد؟
رضا منبع‌چی در پاسخ به این سئوال می‌گوید:"به نظر من باید سر فرصت راجع به این واژه‌ها و مثلا تعریفی که از "موسیقی سنتی" می‌شود بحث کرد. این کلمات همه جای بحث دارند و نباید هر کدام را به جای دیگری به کار برد. اسم این موسیقی سنتی را در واقع باید بگذاریم موسیقی ملی و اصیل. به این علت که این موسیقی به اصالت‌هایش پایبند است ولی در عین حال با شرایط زمانی هم جلو می‌رود… موسیقی ما تفکر پشتش دارد و هضمش برای کسانی که با آن آشنا نیستند خیلی سخت است. مثل هنرهای دیگر که احتیاج به فکر دارند. این همان بحث مقوله هنر علیه سرگرمی است. هر چقدر به تفکر کمتری نیاز باشد، سرگرمی قطعه بیشتر است. موسیقی ما نزدیک‌تر است به هنر خالص و این باعث می‌شود مخاطبانش محدودتر باشند".
روز شنبه ۱۴ نوامبر موسیقی چکاوکی‌ها در سالن زیبای ایزابل بیدر (Isabel Bader Theatre) در مرکز شهر تورنتو اجرا می شود. کنسرت از ساعت ۸ شب آغاز می‌شود. بلیت‌های ۱۵، ۲۰ و ۳۰ دلاری را می‌توانید از سایت smallworldmusic.com یا فروشگاه‌های پارس ویدئو و سرای بامداد تهیه کنید.
