مخالفت با قوانین پناهندگی کانادا

گفت وگو با رها بحرینی و عزت مصلی‌نژاد

 شهروند- آرش عزیزی:کنگره ی ایرانیان کانادا بعدازظهر جمعه ۲۰جولای ۲۰۱۲ در مرکز نورت یورک میزبان جلسه‌ای با حضور چهار سخنران بود که گرد هم آمده بودند تا آخرین سیاست‌هایی که دولت محافظه‌کار کانادا در زمینه‌ی پناهندگی تصویب کرده است به اطلاع جامعه‌ی ایرانی برسانند. موضوع داغ بحث لایحه‌ی موسوم به C-31 بود که حقوق پناهندگان را به شدت محدود می‌کند.

رها بحرینی، فعال دانشجویی که دوران کارآموزی خود را در سازمان عفو بین‌الملل در اتاوا می‌گذراند، و عزت مصلی‌نژاد، کارشناس ارشد «مرکز کانادایی حمایت از قربانیان شکنجه»، دو نفر از سخنرانان اصلی این مراسم بودند. علاوه بر این دو، جیووانی ریکو، فعال پناهجویی، و حسن زارع‌زاده اردشیر، از مرکز بین‌المللی حقوق بشر در ایران، نیز سخن گفتند.

عزت مصلی نژاد ـ رها بحرینی

پس از مراسم، تلفنی با رها و عزت همراه شدیم تا کمی در مورد این لایحه و حضورشان در جلسه صحبت کنیم. با رها در دفتر «عفو بین‌الملل» در اتاوا صحبت کردم و با عزت در دفتر «مرکز کانادایی قربانیان شکنجه» در تورنتو.

رها به شهروند می‌گوید، جلسه را در اتاق کوچکی در مرکز اجتماعات نورت یورک گرفته‌اند که ظرفیت حدود ۳۰ نفرش کاملا پر شده بود. او می‌گوید اگر جلسه با تئاتر نیلوفر بیضایی همزمان نمی‌شد لابد شاهد استقبال بیشتری نیز می‌بودیم.

این فعال عفو بین‌الملل، که در جلسه هم از طرف همین سازمان صحبت کرد، به این اشاره می‌کند که جوامع قومی مختلف پیش از این اعتراضات مختلفی را علیه این لایحه‌ی اخیر دولت محافظه‌کار سازمان داده بودند و جامعه‌ی ایرانی کمی از قافله عقب مانده است.

رها می‌گوید، لایحه طویل‌تر از آن است که بخواهد به تمام مشکلات آن اشاره کند. یادداشت‌های سخنرانی‌اش، که نسخه‌ای از آن را در اختیار شهروند قرار داد، نشان می‌دهد که خیلی دقیق و از منظر حقوقی به آن‌ها پرداخته است.

رها، که این لایحه را در تضاد آشکار با تعهدات حقوق بشری کانادا می‌داند روی سه جنبه‌ی اصلی دست می‌گذارد:

۱- اطلاق عنوان «ورود نامتعارف» به ورود گروهی پناهندگان به کشور تا «در صورتی که وزیر مشکوک به ورود قاچاقی آن‌ها باشد بتواند دست به بازداشت اجباری آن‌ها بزند.» رها تاکید می‌کند که این بازداشت، که می‌تواند «از ۱۴ روز تا یک سال و حتی بیشتر» باشد می‌تواند روی کودکان ۱۶ و ۱۷ ساله هم اثر بگذارد.

۲- مهلت‌های نامتعارف و کوتاه برای محاکمه که گاه در حد ۱۵ روز تا ۳۰ روز است و فرصتی «منطقی و عادلانه» به پناهجو و وکیل نمی‌دهد تا پرونده‌شان را خوب بشناسند و دفاع درستی دست و پا کنند. رها می‌گوید این بخصوص به اقلیت‌های جنسی و قربانیان شکنجه ضربه می‌زند که برای بازگو کردن تجربه‌ی خود به زمان بیشتری نیاز دارند.

۳- تا پیش از تصویب لایحه، پناهندگانی که تقاضایشان رد می‌شد می‌توانستند دست به ابزار قانونی دیگری بزنند و آن‌ درخواست اقامت دائم به دلایل بشردوستانه بود، اما اکنون این راه هم از آن ها سلب می‌شود. یعنی باید بین این دو یکی را انتخاب کنند.

عزت مصلی‌نژاد قاعدتا بیشتر تمرکز خود را روی ضرری گذاشت که این قانون به قربانیان شکنجه می‌زند. عزت در سخنان خود، و همچنین در گفتگوی تلفنی با شهروند، تاکید کرد که این لایحه خلاف کنوانسیون ضدشکنجه‌ی سازمان ملل است «و نمی‌تواند به کسانی که قربانی شکنجه، جنگ یا نسل‌کشی بودند، خدمتی بکند.»

مصلی‌نژاد خود جزو کسانی بود که از طرف «مرکز کانادایی حمایت از قربانیان شکنجه»‌ در روز اول ماه مه سال جاری به اتاوا سفر کرد تا در پارلمان کانادا شهادت دهد. اما شهادت‌های او و بسیاری دیگر اثری برای عدم تصویب این قانون نداشت.

او برایم می‌گوید که مدت کوتاهی که برای بعضی دادگاه‌های پناهندگی در نظر گرفته‌اند باور نکردنی است. مثلا چطور می‌شود پرونده‌ای را در عرض یکی دو ماه یا کمتر حل کرد در حالی که گاهی اوقات وقت گرفتن از روانپزشک برای بعضی ارباب رجوع‌های خود او تا سه ماه طول می‌کشد؟‌ چگونه می‌توان از کسانی که تازه تجربه‌ی شکنجه را داشته‌اند انتظار داشت وارد چنین روند سریعی شوند؟

هم رها و هم عزت از راه‌های مقابله با این طرح نیز سخن می‌گویند. رها می‌گوید با وجود این‌که لایحه علیرغم اعتراضات بسیار تصویب شده است اما «مبارزه تمام نشده.» او پیشنهاد می‌کند مردم با نماینده‌های حوزه‌ی خود در مجلس کانادا تماس بگیرند و اعتراض خود به این لایحه را اعلام کنند. بخصوص مردم شهر ایرانی‌نشین ریچموند هیل که نماینده‌اش، کاستاس منه‌گاکیس، محافظه‌کار و از حزب حاکم است. نامه نوشتن به وزیر مهاجرت، جیسون کنی، و نشان دادن اعتراضات بیشتر نیز می‌تواند مفید باشد.

مصلی‌نژاد اولا تاکید می‌کند که این سیاست دولت «عوام‌فریبی» است چرا که «مشکلات اقتصادی را نمی‌توانند حل کنند و در عوض از پناهندگانِ بی‌پناه، بام کوتاه درست می‌کنند.» به نظر او این در ضمن نشان می‌دهد دولت اکثریت هارپر حتی «جنبه اقتدارگرایانه» پیدا کرده است.

او در ضمن بسیار نگران هماهنگی دولت‌های مختلف جهان در عقب زدن حقوق پناهندگان است. مصلی‌نژاد تازه از کنفرانس «کمیسیون عالی سازمان ملل در امور پناهندگی» که در ژنوِ سوئیس برگزار می‌شد، بازگشته است و می‌گوید: «حتی سازمان ملل هم دارد دنبالچه‌ای برای این دولت‌ها می‌شود.»

او با تاکید بر لزوم مقابله‌ی سیاسی با این برنامه‌ی هارپر می‌گوید باید موضوع را در دادگاه عالی کانادا نیز به شکایت برد چرا که این روش قبلا موفق بوده است.

زیرنویس عکس:

رها بحرینی: «مبارزه تمام نشده»

عزت مصلی نژاد: «بام کوتاه از پناهندگان درست می‌کنند»