بی بی سی: گروهی از امدادگران داوطلب که به منظور کمک رسانی به آسیب دیدگان از زمین لرزه اخیر در استان آذربایجان شرقی به این منطقه رفته بودند توسط ماموران حکومتی بازداشت شده اند.وبسایت کلمه، که به منظور انتشار دیدگاه ها و اخبار میرحسین موسوی، از رهبران مخالف دولت در ایران فعالیت داشته است، در گزارشی در بامداد روز پنجشنبه، ۲ شهریور (۲۳ اوت)، از “بازداشت دستجمعی امداگران داوطلب و فعالان دانشجویی و مدنی” در کمپ داوطلبان کمک های مردمی به زلزله زدگان آذربایجان خبر داده و گفته است که این افراد پیشتر هشدار داده بودند که در صورت دستگیری، دست به اعتصاب غذا خواهند زد.حسین رونقی ملکی، وبلاگ نویس منتقد دولت و از زندانیان سیاسی که اخیرا به دلیل پزشکی از زندان آزاد شده بود نیز از جمله بازداشت شدگان است. او در مرخصی استعلاجی به سر می برده و، به نوشته وبسایت کلمه، برای کمک به هم استانی های خود به منطقه رفته بود و “در این رابطه، مسئولان پرونده هم مخالفتی ابراز نکرده بودند.”در ساعات شب گذشته، وبسایت خبرگزاری حقوق بشر ایران – هرانا – هم از “حمله” نیروهای امنیتی به کمپ کمک رسانی مردمی در مناطق زلزله زده خبر داده و گفته بود که در این اقدام، “سی و پنج تن از نیروهای مردمی که به قصد امداد در منطقه به سر می بردند” بازداشت شده اند.براساس این گزارش، ساعاتی قبل از عملیات بازداشت این افراد، نیروهای امنیتی، کمپ امدادگران را محاصره کردند و خواستار خروج آنان شدند در حالی که مقامات محلی شامل فرماندار اهر، نمایندگان اهر و تبریز و دادستان هریس و تبریز نیز برای پیوستن به ماموران انتظامی، به سوی این محل حرکت کرده بودند.به گفته منابع مخالف دولت، ماموران دولتی پیشتر خواستار بستن کمپ امدادرسانی شده و امدادگران را به بازداشت تهدید کرده بودند و به گزارش کلمه، بعد از ظهر گذشته هم، نیروهای امنیتی شامل افراد یگان ویژه و اطلاعات، در برابر در انبار توشه، واقع در جاده تبریز – ورزقان، حاضر شدند و با اظهار اینکه این محل دارای اشکال بهداشتی است، در صدد پلمب کردن انبار بودند که به دلیل مقاومت حاضران، در این زمینه موفق نشده بودند.
دستگیری ۳۵ تن از داوطلبان درکمپ کمک به زلزله زدگان آذربایجان
کلمه همچنین خبر داده است که روز گذشته، سعید شیرزاد، از فعالان مدنی که برای شرکت در عملیات کمک رسانی به منطقه زلزله زده رفته بود، همراه با دو نفر دیگر در محل یکی از کمپ ها بازداشت شد، اما دو نفر دیگر بعدا آزاد شدند.این وبسایت می افزاید که امدادگران داوطلب آمادگی خود را برای همکاری کامل با سازمان های تخصصی دولتی و عمومی، مانند هلال احمر، اعلام داشته بودند اما نسبت به مداخله سپاه پاسداران در امر کمک رسانی و محدودیت هایی که در این زمینه ایجاد می کند، اعتراض داشتند. به گفته خبرنگار کلمه، زلزله زدگان از عدم توزیع مناسب مواد غذایی توسط نیروهای سپاه پاسداران گله کرده و گفته بودند که “تمام کمک های ارسالی از بخش های مختلف، حتی کمک هایی که گفته می شود از ترکیه رسیده را سپاه می گیرد و انبار می کند.”این وبسایت به نقل از این گروه از زلزله زدگان افزوده است: “حتی نمایندگان هلال احمر هم می نشینند و نگاه می کنند و وقتی به آنها گفته می شود چرا کاری نمی کنید، می گویند سپاه نمی گذارد.”
جزئیات بازداشت امدادگران
خبرگزاری هرانا در گزارش خود، نوشته است که پیش از این هم، ماموران امنیتی در برخی نقاط ایران، افرادی را که به طور مستقل در صدد جمع آوری کمک بودند، مورد تهدید قرار داده، چند نفر را بازداشت کرده و حساب هایی را که به قصد گردآوری کمک های نقدی افتتاح شده بود، بسته بودند. این وبسایت نسبت به اینکه ممکن است هدایای مردم به طور مطمئن به دست زلزله زدگان نرسد، ابراز نگرانی کرده و اسامی بازداشت شدگان روز گذشته را نیز منتشر کرده است.
در پی انتشار خبر بازداشت امدادگران زمین لرزه آذربایجان شرقی، رادیو فارسی بی بی سی در مصاحبه با بابک اجلالی، از بستگان حسین رونقی ملکی، وبلاگ نویس منتقد دولت، جزئیات بیشتری را در این زمینه کسب کرد.
آقای اجلالی، که در خارج از کشور به سر می برد، در این مصاحبه گفت که قبل از بازداشت حسین رونقی ملکی از طریق تلفن همراه با او و دیگر امدادگران در تماس بود و آقای رونقی ملکی تایید کرد که نیروهای امنیتی در محل حضور دارند و گفته اند که در انتظار صدور حکم بازداشت از سوی دادستانی هستند.
بابک اجلالی با اظهار اینکه ماموران دولتی در روزهای اخیر در صدد پلمب کردن محل کمپ بودند اما امدادگران ممانعت می کردند، گفته است که مقامات امنیتی “به برخی مجموعه ها” مجوز فعالیت داده بودند و حسین رونقی ملکی نیز گفته بود که فعالیت کمک رسانی آنان قانونی است و در صدد کسب مجوز رسمی هستند.
ظاهرا امدادگران در این کمپ پیش بینی کرده بودند که ممکن است ماموران در صدد بازداشت آنان برآیند و آقای اجلالی گفته است که پس از آنکه تلاش مجدد او برای تماس با آقای رونقی ملکی و سایر امدادگران در بعد از ظهر چهارشنبه به دلیل خاموش بودن تلفن همراه آنان میسر نشد، اطمینان یافت که آنان بازداشت شده اند و یکی از بازداشت شدگان هم موفق شد با ارسال پیامکی برای خانواده خود، بازداشت امدادگران را تایید کند.
آقای اجلالی در این مصاحبه، شمار بازداشت شدگان را بین سی تا چهل نفر تخمین زده که از جمله شامل حسن رونقی ملکی، برادر بزرگتر حسین، و به گفته او، چند نفر بهائی بوده و در مورد محل نگهداری آنان نیز اظهار داشته است که از آنجا که گفته می شود ماموران امنیتی حاضر در محل از کارمندان اداره اطلاعات اهر بوده و سعید شیرزاد نیز توسط ماموران همین اداره بازداشت شده بود، احتمال دارد که امدادگران در اختیار اطلاعات اهر باشند.
گفته شده که زلزله زدگان از نحوه مداخله سپاه پاسداران در امر امدادرسانی ناراضی بوده اند
بابک اجلالی در مورد وضع جسمی حسین رونقی ملکی گفته است که آخرین عمل جراحی او دو هفته پیش انجام شده و پزشک مجوز دو ماه استراحت خارج از زندان را صادر کرده بود اما آقای رونقی ملکی بدون توجه به وضع خود، برای کمک به زلزله زدگان به منطقه رفته بود.
در همین زمینه، وبسایت سحام نیوز، متعلق به حزب اعتماد ملی به رهبری مهدی کروبی، متن مصاحبه با امیر کلهر، از فعالان کمک رسانی در مناطق زلزله زده را منتشر کرده که گفته است که امدادگران “اصلا دنبال بحث سیاسی و فعالیتی از این دست نبودند و خود حکومت علاقه داشت که این مساله را سیاسی کند.” آقای کلهر در مورد انگیزه امدادگران گفته است “وقتی می دیدند که هلال احمر و دولت نمی توانند یا نمی خواهند به مردم زلزله زده کمک کنند، خودشان به طور خودجوش دست به کار شدند و خطر را به جان خریدند.”
امیر کلهر سازمان های امدادرسانی دولتی را به “پارتی بازی” در توزیع کمک ها و بی توجهی به نیاز واقعی زلزله زدگان متهم کرده و گفته است که هدف امدادگران داوطلب پرکردن خلاء ناشی از این کمبود ها و بهبود وضعیت زلزله زدگان بود که، به گفته او، مورد استقبال و قدردانی مردم قرار گرفت.
وی با انتقاد از اینکه “گویا در کشوری زندگی می کنیم که کمک کردن به هموطن و زلزله زده ها هم جرم محسوب می شود” از اقدامات نهادهای حکومتی برای جلوگیری از امدادرسانی از جمله مسدود کردن حساب های گردآوری کمک نقدی خبر داده است. آقای کلهر در این مصاحبه، اسامی برخی از بازداشت شدگان را نیز ذکر کرده است.
هنوز مقامات رسمی نسبت به خبر بازداشت این گروه از امدادگران واکنشی نشان نداده اند.
در گذشته، معمولا دولت ها در ایران به اشخاص و گروه های غیردولتی اجازه مشارکت مستقیم در کمک رسانی به آسیب دیدگان از بلایای طبیعی را می دادند و به خصوص در دوره قبل از انقلاب اسلامی، هیات های مذهبی و بازاریان به طور مستقل از نهادهای امدادرسانی رسمی در این زمینه فعالیت می کردند.
