تغذیه و بهداشت خانواده
عادت تندخوری و کامل نجویدن غذا سبب بروز بیماری های سوءهاضمه و نوعی چاقی می شود. اصولاً برای صرف وعده های اصلی غذا باید زمانی را تعیین نمود و در یک محیط آرام غذا به آهستگی خورده شود. برای صرف صبحانه به طور کلی حدود یک ساعت در نظر گرفته شده و این زمان برای صرف ناهار باید بیشتر از یک ساعت و نیم طول بکشد. برای صرف شام هم باید حداقل دو ساعت منظور گردد. این زمان ها تا چند دهه گذشته و در خانواده ها رعایت می گردید، مخصوصاً مردم اروپا از این نظر دقت بسیاری داشتند.
در یکی دو دهه اخیر به علت ماشینی شدن زندگی، مردم غذا را صرفاً به خاطر دریافت انرژی و پر کردن معده مصرف می کنند. غذاهای از پیش تهیه شده و کنسرو و کمپوت ها، امروزه غذای بسیاری از مردم را تشکیل می دهد و بدتر از همه به دلیل کمی وقت و عجله داشتن مردم فرصت جویدن کامل غذا را ندارند و در ظرف چند دقیقه مقدار زیادی از غذا را نجویده می بلعند.
در چین رایج است که یک لقمه باید در دهان به مدت ۳۰ ثانیه یا ۳۰ بار جویده شود و هنوز این عادت رواج و دوام دارد. این افراد سوپ و مایعات را نیز در دهان نگه می دارند و آن را با بزاق دهان مخلوط می کنند و یکی از علل سلامتی و دوام عمر آن ها کم خوردن و خوب جویدن غذاست.
بررسی جدیدی در آمریکا نشان می دهد که اکثر مردم آمریکا غذا را به سرعت می بلعند و حتی ۵ ثانیه هم در دهان نگه نمی دارند. اصولاً بعضی از مواد غذایی باید در دهان و در کنار بزاق دهان که حاوی مقداری از آنزیم ها هستند هضم دهانی را بگذرانند تا هضم معدی ساده تر شود و غذا به راحتی شکسته و قابل هضم و جذب باشد.
یادم می آید که در ترکمن صحرای ایران که سرطان مری شایع است، مردم در ظرف کمتر از پنج دقیقه ناهار یا شام می خوردند. این عادت به عقیده ی من از فقر به وجود آمده و بخشی از کشورهای روسیه و آفریقا که بیشتر در معرض سرطان مری قرار دارند جملگی به تندخوری عادت دارند. به عبارت دیگر سر سفره ی این دسته از افراد چیزی غیر از مقداری نان سفت و چند کاسه چای وجود ندارد و چون اکثرا غذا برای همه خانواده کافی نیست، همگی در خوردن آنچه که موجود است، عجله می کنند.
دانشمندان پس از تجزیه و تحلیل مطالعات علمی در این مورد نتیجه گرفته اند که بین خوب نجویدن غذا و تندخوری رابطه ای است مستقیم، زیرا ترکیبات غذای نجویده در بدن نمی تواند به آسانی شکسته و هضم و جذب گردد. به همین دلیل این افراد مدام احساس نوعی گرسنگی می کنند و به هر صورتی مقدار زیادتری غذا می خورند.
نقد دیگری به برنامه دکتر AZ
چندی پیش در کنفرانسی در تورنتو، خانم ایرانی عزیزی از من گله کرد که چرا از دکتر AZ انتقاد کرده ام. نمونه ی زیر یکی از دلایل انتقاد من است.
روز ۲۵ دسامبر ۲۰۱۲ در روز کریسمس، دکتر AZ برنامه ای داشت درباره علت خستگی، و سه زن مهمان او هر کدام به نوع و علتی دچار سیندروم خستگی بی مورد بودند. دکتر AZ پس از نیم ساعت از این شاخه به آن شاخه پریدن گفت علت تمام خستگی ها کمبود منگنز بدن است.
اگر کمی از علم تغذیه مطلع باشید، می دانید که این جواب از یک متخصص و جراح معروف قلب در تلویزیون و جلوی چشم میلیون ها نفر چیزی جز شوخی به نظر نمی آید. ضمن اشاره به اینکه تمام مطالب برنامه توسط عده ای نوشته می شود و ایشان فقط مجری برنامه است، در این جا برای همه عزیزانی که این برنامه را دیده اند، به طور خلاصه به انواع خستگی ها می پردازم. باید بگویم فعلاً مسئله خستگی مزمن Fatigue به قدری بالا گرفته که درصد بالایی از مردم به آن دچار بوده و یا دچار می شوند و دانشمندان در مراکز تحقیقاتی و کلینیک های مدرن به دنبال علل آن هستند و اگر می شد آنها را با مقداری منگنز درمان کرد که کار آسانی است.
بیماری ها و عوارض زیر که با خستگی ظاهر می شوند عبارتند از:
ـ فیبرومایالژیا
ـ کم خونی
ـ بیماری های قلب و عروق، کلیه و کبد
ـ داروهای ضدافسردگی
ـ آنتی هیستامین ها
ـ کم خوابی و بدخوابی
ـ سرطان
ـ آرتریت
ـ ناراحتی های فکری
ـ نرسیدن کافی آب به بدن و غیره که تقریباً هیچکدام از آنها با منگنز کاری ندارند.
ـ بالاتر از همه اخیراً دانشمندان معتقدند که نوعی ویروس ممکن است در بروز خستگی و مزمن شدن آن دخالت داشته باشد.
حال اگر جناب آقای AZ بار دیگر با علم لدنی خود همه نوع خستگی را در یک کفه ترازو گذاشته و علل همه آنها را کمبود منگنز تشخیص داده اند، بیچاره آن افرادی که این نوع اخبار را به هم می دهند و به جای تحقیق درباره علت خستگی خود به منگنز پناه می برند و آنقدر از این املاح استفاده می کنند تا تمام سیستم بدنشان به هم بریزد. پس هر کسی در رشته تخصصی خود باید حرف بزند نه این که به علت مشهور شدن شب بخوابد و صبح آیات جدیدی نازل نماید.
پاسخ به سئوالات خوانندگان شهروند
یکی از خوانندگان عزیز پرسیده اند که “شما در مقاله ۶ دسامبر نوشته اید که در یک بررسی علمی ثابت شده عصاره براکلی قادر است ۴۲ درصد بر روی سلول های سرطان پروستات تأثیر گذاشته و این رقم برای گوجه فرنگی ۳۴ درصد بوده. وقتی این دو غذا با هم مصرف می شوند اثر آنها زیادتر شده و رقمی حدود ۵۲ درصد را نشان می دهد. ایشان نوشته اند که جمع اثرات این دو غذا ۷۶ درصد می شود نه ۵۲ درصد.”
ـ پاسخ: در تحقیقات پزشکی اثرات دارو یا غذا را در کنار هم به صورت افزایش عملکرد و قدرت موجود در غذا یا دارو، کاهش قدرت آنها به علت فعل و انفعالات پیچیده در بدن و یا بی اثر بودن مصرف آنها با همدیگر محاسبه می کنند و هیچ وقت تأثیر این عکس العمل ها را نباید جمع کرد، بلکه سنجید. منظور من در آن مطلب این بود که وقتی این دو غذا باهم مصرف می شوند تاثیر آن تشدید می یابد.
سئوال دیگر این خواننده عزیز این است که افرادی که نمی توانند گلوتن غلات را هضم کنند ولی به هر صورت محصولات مورد بحث را مصرف می کنند ضرری برای سلامتی و وزن بدن دارد یا خیر؟
ـ پاسخ: وقتی بدن شخصی به علت مختلف نتواند گلوتن را هضم کند مسلماً خوردن آن عوارضی مانند اسهال و یبوست، دل درد و غیره را به وجود می آورد و در درازمدت حرکت بیماری را تندتر می کند و به طور کلی در چنین مواردی وزن بیمار کاهش می یابد.
ـ خواننده دیگری سئوال کرده اند که قدرت فعالیت کلیه هایم به سرعت تقلیل پیدا کرده و به ۱۸ درصد عملکرد طبیعی رسیده است. در ضمن اسید اوریک خونم خیلی بالا است. آیا می توانم هر روز چای سبز و سرکه سیب بخورم. علاوه بر این هم مجبورم داروهایی مانند داروی فشار خون و غیره هم مصرف کنم.
ـ پاسخ: میزان فعالیت کلیه های شما به همراه بالا بودن اسید اوریک و فشار خون به وضوح ثابت می کند که کلیه های شما مشکل جدی دارند و با قلب همکاری نمی کنند. خوردن چای سبز و سرکه سیب که نوعی غذا هستند نه تنها مشکلی را به وجود نمی آورند بلکه ممکن است مؤثر باشند ولی شما باید به طور مداوم زیر نظر متخصص کلیه و قلب و عروق باشید و نگذارید کلیه های شما از کار بیفتند و دردسرهای پیچیده ای برایتان به وجود آورند. حتماً به پزشک معالج خودتان بگویید شما را به یک نفر متخصص رژیم غذایی معرفی نماید. شما نباید فراموش کنید که نمک برای شما از سم کشنده هم بدتر است. در ضمن در مصرف مقدار آب و مایعات دیگر باید نهایت دقت را به عمل آورید. سهل انگاری نکنید و برای درمان بیماری خود فوراً اقدام کنید.
آمار سخن می گوید
دانشگاه آکسفورد گزارش می کند که مصرف آسپرین، مرگ و میر به علت سرطان را کاهش می دهد. مطالعه مهمی بر روی ۲۵ هزار نفر نشان می دهد که خوردن روزی ۷۵ میلی گرم آسپرین سبب کاهش مرگ و میر به علت سرطان روده بزرگ۴۰درصد، سرطان ریه ۳۰ درصد، سرطان پروستات ۱۰ درصد و سرطان مری ۶۰ درصد می گردد. البته افرادی که زخم دستگاه گوارش دارند و یا به نوعی ناهنجاری خونی (رقیق بودن خون) دچار هستند نباید آسپرین بخورند، زیرا خطرناک خواهد بود. برای استفاده طولانی آسپرین حتماً باید با پزشک خانواده مشورت نمود.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
www.cancerriskinfo.com