تغذیه و بهداشت خانواده
هر ساله در چنین فصلی که آنفلوآنزا شایع می شود ما در این صفحه مطلبی درباره این بیماری مسری و فصلی می نویسیم و امسال هم با تکرار این عادت امیدواریم با توجه به نکاتی که در سرایت آن مهم هستند و مراقبت کامل از خود در موقع ابتلا اولاً به آن دچار نشوید، دوماً به هر صورتی به سراغ شما آمد بتوانید آن را تحمل کنید.
در آمریکا هر ساله حدود ۳۰ هزار نفر به علت سرما خوردگی و عوارض آن جانشان را از دست می دهند و افراد مسن و آن دسته ای که به بیماری های مزمن دچار هستند و همچنین کودکان و گروه های دیگر که به آنها اشاره خواهد شد از این بیماری بیشتر رنج می برند و قربانی می دهند.
سرماخوردگی بیماری شایع در فصل زمستان
بیماری آنفلوآنزا عامل عفونت زای خود را توسط دستگاه تنفسی و ترشحات دهان و بینی به راحتی به دیگران منتقل می کند و اصولاً بین ماه نوامبر و آوریل بیشتر شایع و همه گیر می شود. اکثر مردم پس از ابتلاء به این بیماری پس از حدود یک هفته سلامتی خود را به دست می آورند ولی افرادی که به بیماری های مزمن دچار هستند زمان بیشتری نیاز دارند تا به زندگی خود برگردند.
علائم بیماری آنفلوآنزا:
بیماری به طور ناگهانی ظاهر می شود و اکثراً با سردرد، گلو درد و دردهای مفاصل و ماهیچه ها همراه است. آب ریزش بینی و چشم ها یکی دیگر از علائم مهم این بیماری است که همیشه با تب همراه است. در این جا باید اشاره شود که آنفلوآنزا با سرماخوردگی تفاوت دارد. ما همیشه از این دو واژه برای این بیماری عفونی استفاده می کنیم. سرماخوردگی ممکن است با عوارضی مانند تب، سردرد، درد ماهیچه و تهوع همراه نباشد.
آیا واکسن آنفلوآنزا در پیشگیری بیماری نقش دارد:
به طور کلی مصونیت پس از واکسیناسیون بین ۷۰ تا ۹۰ درصد می باشد و در ضمن افرادی که واکسن زده اند اگر به آن دچار شوند ممکن است حرکت بیماری در آنها سریعتر و عوارض آن کمتر باشد. در کانادا هر ساله ۲۰ هزار نفر به بیماری آنفلوآنزا دچار می شوند و حدود ۸ هزار نفرشان به علت این بیماری و عوارض آن جانشان را از دست می دهند که اکثر آنها افرادی هستند که یا واکسن نزده اند و یا دچار بیماری های مزمنی مانند بیماری کلیه و قلب و سیستم ایمنی هستند. پس تزریق سالانه واکسن این بیماری جان میلیون ها نفر را در سراسر دنیا نجات می دهد و نباید آن را نادیده گرفت. امروزه بیماری سینه پهلو و یا پنومونی که واکسن موثری دارد و نیازی به تزریق سالانه آن نیست و دسترسی به آن هم بسیار آسان است، جان عده زیادی را نجات می دهد و به عقیده من همه افرادی که بیشتر از ۶۵ سال عمر دارند و بیماران مبتلا به بیماری های مزمن باید این واکسن را دریافت نمایند.
افرادی که بیشتر از همه نیاز به واکسن آنفلوآنزا دارند:
ـ افراد مسن تر از ۶۵ سال
ـ کودکان ۶ ماهه به بالا
ـ زنان حامله
ـ افرادی که به بیماری های مزمن دچار هستند.
ـ افرادی که در بیمارستان ها و مراکز پزشکی با بیماران سروکار دارند.
ـ افرادی که در خانه سالمندان زندگی می کنند.
ـ افرادی که با کودکان سروکار دارند مانند کارکنان کودکستان ها و غیره.
پیشگیری بیماری آنفلوآنزا:
به طور کلی دارویی برای این بیماری وجود ندارد به همین جهت پیشگیری بروز آن نقش مهمی را ایفا می نماید. اگر واقعاً نیازی به رفتن به بیمارستان ها و درمانگاه ها ندارید سعی کنید در ماه های زمستان از این محل ها دوری کنید. تا حد امکان به دیدار بیماری که به بیماری آنفلوآنزا دچار است نروید و اگر به این بیماری دچار هستید به دوستان و نزدیکان بگویید برای مدتی ملاقات شما نیایند چون هر قدر سعی کنید از عامل عفونت زای این بیماری دور بمانید باز امکان آلوده کردن دیگران و یا آلوده شدن شما بسیار زیاد است. شستن دست ها در نوبت های زیاد یکی از راه های پیشگیری بیماری است. آمار نشان می دهد که ۸۰ درصد عامل بیماری آنفلوآنزا از طریق دست دادن و یا تماس گرفتن با دستگیره های در و وسائلی که شخص بیمار آنها را آلوده نموده منتقل می گردد. امروز در اکثر اماکن عمومی و بیمارستان ها ضدعفونی کننده هایی وجود دارند که می توانید دست های خود را تمیز کنید و امکان انتقال بیماری را کم نمائید. مهمتر از همه عادت کنید که در موقع عطسه و سرفه به وسیله دستمال و یا آستین لباستان جلو دهان خود را بگیرید و نگذارید عامل بیماری در هوا پخش شده و دیگران را آلوده نماید.
نقش دارو و تغذیه در پیشگیری و درمان آنفلوآنزا:
همان طوریکه اشاره شد دارویی برای درمان بیماری وجود ندارد. ده ها نوع داروی به اصطلاح آنفلوآنزا که در بازار موجودند نقش مسکن را دارند و ممکن است فقط حرکت بیماری را آسان تر نمایند. داشتن سیستم ایمنی سالم بهترین روش پیشگیری است که باید در طول عمر مرتباً مد نظر قرار گیرد.
تغذیه سالم در طول روزهای درگیر بودن با آنفلوآنزا بهتر از هر دارویی می تواند عوارض بیماری را سبکتر کند که در اینجا به طور خلاصه به آن اشاره می گردد.
در موقع بیماری باید از خوردن غذاهای سنگین و دیر هضم خودداری نمود. رژیم غذایی حاوی مقدار لازم و کافی املاح و ویتامین ها و اسیدهای چرب ضروری، مصرف مایعات (۸ لیوان آب) آب میوه، مواد انرژی زا مانند عسل، پروتئین با کیفیت بالا مانند دانه های روغنی چون پسته و بادام و گردو مسلماً دوره بیماری را کاهش می دهند. در چنین مواردی خوردن مولتی ویتامین برای افرادی که اشتهای غذا خوردن ندارند کمکی خواهد بود. گوشت کم چربی، گوشت مرغ و ماهی، تخم مرغ در چنین مواردی مقدار زیادی از پروتئین بدن را تامین خواهدکرد. در بعضی از بیماران مصرف لبنیات سبب ناهنجاری هایی می گردد، به همین جهت بهتر است در دوره بیماری از خوردن آن دوری کرد. ویتامین های C و گروه B نیز از دسته ویتامین هایی هستند که از عوارض بیماری جلوگیری نموده و بیمار راحت تر می تواند سلامتی خود را به دست آورد. در میان املاح، سلینیوم و روی که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارند و در دانه های روغنی و گوشت ها و حبوبات وجود دارند می توانند کمکی در بهبود بیمار باشند. ده ها نوع دارو و درمان سنتی نیز وجود دارند که از نظر علمی نقش آنها معلوم نگردیده و در اینجا از ذکر آنها خودداری می گردد.
با بررسی باکتری های روده امکان بروز بیماری قند پیش بینی می شود
عده ای از دانشمندان چینی و دانمارکی با مطالعه صدها نوع باکتری موجود در روده که توازنی در فعالیت و عملکرد آنها وجود دارد (در روده یک شخص سالم حدود ۵/۱ کیلو باکتری های مختلف وجود دارند که در هضم و جذب غذا و سلامتی دستگاه گوارش نقش دارند) معلوم نموده اند که کمیت بعضی از این باکتری ها نشانگر امکان بروز بیماری قند نوع دو را پیش بینی می کند. مطالعات بعدی شاید بتوانند روش پیشگیری بیماری قند را توصیه نمایند. این یکی از یافته های جدیدی است که اگر حقیقت داشته باشد می تواند تحولی در تشخیص زودرس بیماری قند که متاسفانه اپیدمی شده به وجود آورد.
چاقی و پرخوری دوره یائسگی و سرطان سینه
پژوهشگران دانشگاه کلرادو گزارش می دهند که چاقی و پرخوری که یکی از عوارض جانبی دوره یائسگی است سبب ازدیاد بروز سرطان سینه می گردد و این در خانم هایی که به هر دلیلی تخمدان خود را برداشته اند شدیدتر خواهد بود، زیرا بدن این افراد دچار مشکلاتی در متابولیسم مواد قندی و چربی ها می شود که قسمت مهم رژیم غذایی آنها را در چنین دوره ای تشکیل می دهد. به همین دلیل خانم های یائسه بلافاصله پس از اتمام دوره یائسگی و یا در حین آن چند کیلویی بر وزن خود اضافه می نمایند و متاسفانه گرایش چشم گیری به خوردن غذاهای شیرین بخصوص گلوکز و چربی پیدا می کنند. نتیجه این پرخوری و چاقی و به هم خوردن توازن بین مواد غذایی رژیم غذایی و اثرات نامطلوب آن بر هورمون های بدن و غیره زمینه را برای به وجود آمدن سرطان سینه آماده می نمایند.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
www.cancerriskinfo.com
