تغذیه و بهداشت خانواده
بسیاری از نوشابه ها نه تنها احساس تشنگی را در بدن از بین نمی برند بلکه سبب کم آبی بدن نیز می شوند و فقط آب است که ده ها عملکرد واضح در سلامتی و بهداشت دارد. مثلاً با وجودی که ۹۸ درصد قهوه، ۹۰ درصد سوداها و نوشابه های گازدار، ۸۰ درصد شراب ها، ۹۰ درصد آبجو و ۹۸ درصد چای را آب تشکیل می دهد اکثر آنها را نباید به جای دو لیتر آب مورد نیاز روزانه بدن به حساب آورد، زیرا در سیستم داخلی بدن هیچکدام از این نوشابه ها عملکرد آب را ندارند. به عبارت دیگر اگر شما هر روز حدود ۲ لیتر قهوه و یا ۳ لیتر سودا بنوشید باز بدن شما به آب نیاز دارد و اگر به این نکته توجه نشود در درازمدت کمبود آب در بدن عوارض جانبی خود را که خستگی، خشکی پوست، یبوست و غیره می باشد نشان می دهد. صرفاً برای نشان دادن این حقایق به طور خلاصه به عملکرد آب در بدن اشاره می کنم که کمتر نوشابه ای را می توان با آن مقایسه کرد:
ـ آب سبب متابولیسم یا سوخت و ساز در بدن شده و تولید انرژی می کند. عدم وجود این ماده حیاتی در بدن باعث می شود که بدن نتواند از غذاهای دیگری که دریافت می کند انرژی تولید کند.
ـ به وسیله آب تمام املاح و ویتامین ها و پروتئین و مواد غذایی دیگر در عروق جریان یافته و به سلول های بدن می رسند.
ـ آب نتایج سوخت و ساز بدن را از بدن خارج می کند و موجب سلامتی کلیه می شود.
ـ هیچ دارویی بهتر از آب برای درمان یبوست وجود ندارد. افرادی که یبوست دارند آنهایی هستند که یا آب لازم و کافی نمی نوشند و یا اینکه به جای آن هر روز چند لیتر قهوه و مشروبات الکلی و سودا مصرف می کنند.
ـ آب به طور طبیعی سبب طراوت و زیبایی و شادابی پوست بدن می شود. افرادی که به اندازه کافی آب مصرف می کنند همیشه پوست سالمی دارند.
ـ آب در خانم هایی که دوره پریود خود را می گذرانند و یا در سنینی هستند که عوارض آغاز یائسگی آنها را رنج می دهد بهترین آرام بخش و جلوگیری کننده عوارض جانبی این دو سندروم می باشد.
ـ نوشیدن لازم و کافی آب در روز از احساس گرسنگی بی وقت جلوگیری می کند و در نتیجه در کنترل وزن بدن نقش دارد.
ـ آب انواع سمومی را که از محیط زیست وارد بدن می شوند و یا در اثر سوخت و ساز در داخل بدن به وجود می آیند از بدن خارج می کند.
ـ نوشیدن آب لازم و کافی در سلامتی مغز و عروق و حافظه نقش دارد. وقتی آب به بدن نرسد شخص احساس سردرگمی و نوعی فراموشی می کند.
غذاهایی که استرس را کاهش می دهند
ما در قرن و مکانی زندگی می کنیم که استرس از بامداد تا شامگاه با ما است و در مواقعی به هیچ عنوان نمی شود بدون استرس زمانی را طی نمود. داروهای ضد استرس وجود دارند که در درازمدت سبب عوارض بسیار پیچیده و غیرقابل درمانی می گردند.
غذاهایی وجود دارند که ضد استرس بوده و از پیشرفت این عارضه جلوگیری می کنند. در اینجا به بعضی از آنها به طور خلاصه اشاره می شود:
۱ـ بادام: در میان تمام دانه های روغنی ترکیبات موجود در بادام مانند ویتامین های B، روی، منیزیوم و ویتامین E و اسیدهای چرب امگا۳ قادرند استرس را کاهش دهند.
۲ـ ماهی پرچرب حاوی مقدار قابل توجهی از اسیدهای چرب امگا۳ می باشد که مصرف آن سبب تغییر در خلق و خوی شخص می شود و نوعی آرامش به وجود می آورد و از تولید و ضررهای هورمون های استرس جلوگیری کرده و به طور کلی عارضه استرس را تخفیف می دهد. ماهی های پرچرب و روغن ماهی حاوی مقدار زیادی از املاح و ویتامین های مختلف می باشند که نه تنها در کاهش استرس نقش دارند بلکه سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند.
۳ـ شکلات: شکلات به خاطر داشتن آنتی اکسیدان های قوی مانند فلاوونوئیدها و مقداری کافئین می تواند در تخفیف استرس نقش داشته باشد. از نوشیدنی ها چای را هم می توان به این گروه اضافه نمود، زیرا به وضوح ثابت گردیده که چای نوعی آرامش به وجود می آورد که خود در کنترل استرس موثر خواهد بود.
چای سبز از چروکیدگی مغز جلوگیری می کند
چای سبز حدود ۵ هزار سال سابقه مصرف دارد و بشر همیشه باور داشته است که این نوشیدنی سبب سلامتی و بهزیستی بدن می شود. عامل موثر چای سبز در بهزیستی و سلامتی کاتوچین موجود در آن است. کاتوچین یا EGCG سبب لطافت و جلوگیری از سفت شدن عروق می شود و از کوچک شدن یا چروکیدگی مغز جلوگیری می کند. در کنار این عمل فوق العاده کاتوچین باید اشاره کرد که دانشمندان ثابت نموده اند که این ماده از بروز و پیشرفت سرطان مغز نیز جلوگیری می کند، زیرا از به وجود آمدن آمیلوئید در مغز پیشگیری کرده و نمی گذارد پلاک های آمیلوئید در مغز انسان جمع شود و عوارض جانبی دشواری را به وجود آورد. از مصرف زیاد چای سبز باید خودداری نمود، زیرا توصیه شده است مصرف بیشتر از روزی ۵ فنجان چای سبز سبب ناهنجاری هایی در بدن خواهد شد.
فروکتوز یا قند میوه به کبد صدمه می زند
مدتی است که زمزمه ضرر و زیان های فروکتوز یا قند میوه به گوش می رسد و تحقیقات زیادی هم در این مورد انجام گرفته و یا ادامه دارد.
اخیراً متخصصان تغذیه و پزشکان باور دارند که قند میوه سبب افزایش وزن بدن می شود و در یکی دو دهه گذشته به علت این که مردم از قند و شکر معمولی دل خوش ندارند به قند میوه روی آورده اند. در حال حاضر اکثر نوشابه ها و بسیاری از شیرینی جات و تنقلات را با قند میوه شیرین می کنند و انواع بسیاری از آنها توسط کودکان و نوجوانان مصرف می شوند.
بیماری های کبدی و مرگ و میر به علت آن در دهه گذشته به شدت افزایش یافته و در آمریکای شمالی این برای اولین بار است که وفور کبد چرب که علت اصلی آن مصرف مشروبات الکلی است شایع گردیده در حالی که تقریباً همه این بیماران جوان هرگز مشروبات الکلی مصرف نکرده اند. این بیماری مخصوص را که NAFLD نام نهاده اند پس از به وجود آمدن سریعاً بیمار را از پا می اندازد و چون اکثر پزشکان از وجود این بیماری جدید آگاهی ندارند و متاسفانه درمانی هم برای آن وجود ندارد، بیمار جان خود را از دست می دهد. در ۳۰ سال گذشته میزان مصرف فروکتوز در مردم به دو برابر رسیده. پژوهشگران در مقاله علمی که منتشر کرده اند، آورده اند که بیماران چاقی که به بیماری قند نوع دو نیز دچار هستند و قند میوه مصرف می کنند سبب تولید زیاد ATP ـ ماده ای که مسئول پخش انرژی در سلول ها است ـ می گردند که یکی از علائم آن بالا رفتن اسید اوریک خون است و عارضه ایست خطرناک برای کبد بیمار.
در یک بررسی بر روی ۲۴۴ نفر از افراد چاق و میانسال با مطالعه دقیق عادات غذایی و میزان مصرف فروکتوز دریافتند که افرادی که در خوردن قند میوه زیاده روی می کنند ATP کبدشان به شدت افزایش یافته و سبب از کار افتادن کبد می شوند. در این بررسی ثابت گردیده که مصرف بیشتر از ۱۵ گرم فروکتوز یا قند میوه در روز سبب مشکلات ذکر شده در بالا می گردد. در این صورت باید در چند و چون مصرف فروکتوز دقت زیادی به عمل آید و کودکان را از مصرف نوشابه ها و تنقلات و شیرینی جاتی که حاوی مقدار زیادی قند میوه هستند، منع کرد.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
www.cancerriskinfo.com