گزارش هفته‌گی نه ما نه سینما
در هفته دهم از بررسی سینمای هنری مستقل، گروه “نه‌ما‌نه‌سینما” به تماشای فیلمی از کارگردان تایوانی “هوشیا شین” به نام “گلهای شانگهای” نشست. فیلم “گل های شانگهای” روایتگر ارتباطِ افراد سرمایه‌دار و متمول تایوانی با زنانی روسپیست که به عنوان معشوق‌های این آقایان در خانه هایی به نام “مزون آف فلاورز” کار می کردند. “هوشیا شین” از کارگردانان مشهورِ اخیرِ تایوان است. اگر چه پدر و مادر او مهاجرانی هستند که به تایوان آمدند ولی این کارگردان عاشقِ این کشور است و به فضای فرهنگی تایوان علاقه خاصی دارد. با ورود به صنعت سینما از سال ۱۹۷۳، در کارنامه خود فیلم های متعددی از موضوعات اجتماعی، تاریخی و فرهنگی تایوان دارد. ۶ فیلم از کارها‌یش به جشنواره کن راه یافتند و جوایزی چون “پرایس آف ژوری” را دریافت کرده‌اند.
سخنرانی این هفته توسط امیرحسن عسگری با معرفی پیشینه تاریخی تایوان و خود کارگردان و صنعت سینمای تایوان شروع شد و با زوم روی المان های تکنیکی ساختِ فیلم ادامه پیدا کرد و در انتها با معرفی فیلم های اخیر این کارگردان به اتمام رسید. امیرحسن عسگری با نگاه به تاریخ تایوان، تایوان را کشوری با هویتِ مستقل ندانست. این کشور که در سابق قسمتی از خاک چین بوده، بارها مورد حمله کشورهای هم مرز آبی ـ مثل ژاپن ـ بوده است. چنین پیشینه‌ای وجودِ یک هویت مستقل را از بین می برد و به قولِ سخنران، هویتی برخاسته از تجارب اقتصادی و فرهنگی با چین و ژاپن را ایجاد کرده است.
قسمتِ دوم سخنرانی به خود کارگردان و تاریخِ سینمای تایوان نگاه کرد، سینمایی که به شدت وابسته به گیشه و دنبال روی کلیشه های تکنیکی کشورهای همسایه بوده است. سخنران ابتدا کارگردان را معرفی کرد و اذعان داشت که هوشیا شین به تدریج به شکستنِ تمام کلیشه ها پرداخت و زبانِ جدیدی از دنیای سینما را به هموطنانش نشان داد. همزمان با ورود او به عرصه سینما، “تایوان نیو سینما” هم شکل گرفت، سبکی که به الهام از کارهای هنری اروپایی پرداخت ولی در گیشه ناموفق بود. در هر صورت، عسگری سینمای این کارگردان را سینمای مولف با زمینه فرهنگی دانست. استفاده از نابازیگرها، کودکان، به کار گرفتن بداهه در حین ساختِ فیلم، و گرفتن یک بازی روان و ملموس از بازیگر از جمله مثال های تکنیکی در این زمینه هستند.
عسگری فیلم “گل های شانگهای” را فیلمی رمانتیک و رویا گونه خواند که در یک فضای بسته و جدای از محیط شهری شانگهای اتفاق می افتد. فیلم به طرزی ظریف و با دقت این فضا را به بیننده معرفی می‌کند. وسواس دقیق در استفاده از دکور و نحوه غذا خوردن، لباس پوشیدن و نوع آداب و رسوم حاکم بر فضای بسته حتی در بعضی جاها اهمیتی والاتر از دیالوگ‌های بازیگران داشته است.
در قسمت پایانی سخنرانی، فیلم های اخیر او به اختصار معرفی شد و شنوندگان متوجه تمایل هر چه بیشتر این کارگردان به استفاده از عناصر مختلف فیلم، مثل موسیقی به جای دیالوگ، در سینمای او شدند.
در قسمت پرسش و پاسخ، بحث های متعددی شکل گرفت. نگاه به زن و تن فروشی، دلایلِ رخ دادن این مقوله در جامعه از منظر تاریخی و فرهنگی از جمله یکی از این مباحث بود که زمانِ قابل توجهی از بحث‌ها رو به خود اختصاص داد. اینکه این فیلم هنری است یا نه و آیا کارگردان از کسانی دیگر هم الهام گرفته از دیگر بحث های به وجود آمده بود.
در هفته آینده “ما یک پاپ داریم” اثر نانا مورتی کارگردان ایتالیایی پخش و بررسی خواهد شد.
*برنامه هفتگی “نه ما نه سینما” به همت تعدادی از دانشجویان دانشگاه تورنتو، روزهای شنبه بین ساعت ۱۸-۲۲ در اتاق شماره ۵۱۵۰ ساختمان اویزی دانشگاه تورنتو برگزار میشود.
