گفت وگو با برگزارکنندگان کمپین کشتار ۶۷ /حسین افصحی

یادمان ۲۵مین سالگرد کشتار جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷

روز جمعه ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۳، به مناسبت یادمان ۲۵ سالگرد کشتار جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ ، برنامه ای از طرف کمپین کشتار جمعی ۶۷ در تورنتو برگزار می شود.  کمپین کشتار ۶۷ که موفق شد در پارلمان کانادا، روز اول سپتامبر را به نام روز کشتار جمعی در ایران، به رسمیت بشناساند، برنامه ی یادبود بیست و پنجمین سالگرد کشتار ۶۷ را هم برگزار می کند.

در پیوند با این کمپین و این برنامه ی مشخص حرف و حدیث هایی در گوشه و کنار بر سر زبان بود. برای شفاف شدن این حرف و حدیث ها از برگزارکنندگان کمپین تقاضای مصاحبه کردیم و آنان با روی خوش پذیرفتند. در این گفت وگو آقایان حسن پویا از کانون خاوران و محمد حق شناس از حقوق بشر و دمکراسی برای ایران به عنوان سخنگویان کمپین کشتار جمعی ۶۷ شرکت کردند.

با تشکر از حضورتان، ابتدا می خواستم بدانم که چه نهاد و سازمان و افرادی در این کمپین و در برگزاری برنامه یادمان ۲۵ سالگرد کشتار جمعی ۶۷ فعال هستند؟

حسن پویا: این کمپین از فعالان “کانون خاوران”، فعالان “حقوق بشر و دمکراسی برای ایران”، “انجمن سکولارهای سبز تورنتو”،  و تعدادی از افراد منفرد فعال حقوق بشری تشکیل شده است.

آیا برای ایجاد برگزاری این کمپین دعوت عمومی در سطح شهر انجام شد، یا در محافل خصوصی جان گرفت؟

محمد حق شناس: برای اولین بار این پیشنهاد در برنامه بزرگداشت یادمان سال گذشته که توسط کانون خاوران- حقوق بشر و دمکراسی برای ایران- انجمن سکولارهای سبز تورنتو برگزار شد، از طرف یکی از سخنرانان پیشنهاد شد که در بیست و پنجمین سالگرد کشتار ۶۷ اقداماتی صورت بگیرد که پارلمان کانادا را متقاعد کند تا کشتار ۶۷ را به مثابه جنایت علیه بشریت به رسمیت بشناسند. به دنبال حکم دادگاه های نمادین ایران تریبونال در لاهه، تعدادی از دوستان با دیدگاه های متفاوت دور هم گرد آمدند که پیشنهاد مطرح شده را به طور جدی جامه عمل بپوشانند.

آیا سازمان، گروه و یا شخص منفرد فعالی پیشنهاد تقاضای همکاری در این کمپین را به شما داده بود که شما نپذیرفته باشید؟

محمد حق شناس: کمپین کشتار ۶۷ از شرکت همه ی ایرانیان در تورنتو استقبال کرده و درصدد بود که حوزه فعالیت خود را به دیگر شهرهای کانادا از جمله ونکوور و مونترال گسترش دهد. اما متأسفانه به علت نارسایی ها و عدم امکانات کافی، این فعالیت محدود به تورنتو و شرکت تعدادی از دوستان مونترال شد.

چه تجربه ای از کار در این کمپین دارید؟ متفاوت بودن افراد و جریان های سیاسی در این جمع، موجب سرعت بخشیدن در کارها بود و یا مخل آن؟

حسن پویا: کانون خاوران تجربه همکاری چند ساله با حقوق بشر و دمکراسی برای ایران را داشت. ولی حالا با جمع تازه ای روبرو می شدکه غیر از این دوستان، چهره های تازه ای در سر یک میز می نشستند،که بعضی از آنها به نسل دوم متعلق اند، که خیلی خوب بود. در کل این همکاری ضعفها و قوت های خودش را داشت. ولی به باورمن نقاط مثبت اش بیشتر از ضعف هایش است.

برای این برنامه شما چه مخاطبانی را در نظر گرفته اید؟

حسن پویا: از اولین نشست های کمپین تاکید ما بر این بود که کیفیت برنامه را به گونه ای طرح ریزی کنیم که : ۱- نسل جوان ایرانی را جذب برنامه هایمان کنیم. ۲- واقعه کشتار جمعی ۶۷ در بین غیر ایرانی ها هم پژواک پیدا کند. به بیانی دیگر، کوشش این جمع بر این است که کشتار ۶۷ ، غیر از محدوده ایرانیان در کانادایی های غیر ایرانی هم بازتاب داشته باشد.

محمد حق شناس: البته این نکته که دوستمان حسن مطرح کرد، نافی  این دید نیست که ما مخاطبان سالهای گذشته را به فراموشی بسپاریم. بلکه دقیقا در پاسخ گوئی به پیشنهادات همان مخاطبان همیشگی ما بود که، برنامه را به چنین شکلی گسترش دادیم.

پس با این نگاه، تصمیم به برگزاری برنامه در مرکز شهر تورنتو گرفته اید یا اینکه دلایل دیگری داشته اید؟

حسن پویا: دقیقا به همین دلیل است که اشاره کردید. می خواستیم به مراکز دانشجویی که نسل جوان ایرانی در آن تحصیل می کنند، نزدیک باشد.

محمد حق شناس: به اضافه این که حضور مخاطبان غیر ایرانی از لحاظ رفت و آمد ساده تر باشد.

با این توضیحات چرا در سالن های دانشگاه برگزار نکردید؟

حسن پویا: دلیل اصلی انتخاب این سالن نسبت به سالن های دانشگاه، این بود که تضمین داشته باشیم که در شب برنامه سالن در اختیار ماست. بنا بر تجربه می دانستیم که دانشگاه ممکن است برنامه ای را حتی یک روز قبل از اجرای آن و یا روز اجرای  آن لغو کند.

در سطح شهر این گونه مطرح است، که بابت اجاره این سالن شما متحمل هزینه بسیار گزافی شده اید.

محمد حق شناس: البته هزینه سالن برنامه امسال، نسبت به هزینه سال های قبل، به مراتب بیشتر است. اما اهمیت این برنامه و اهدافی که دنبال می کردیم، متحمل شدن هزینه بیشتر را توجیه می کند. دوستان با شرکت خود در این مراسم به روشنی در خواهند یافت، که این سالن تفاوت کیفی  آن چنان با سالن سال های قبل ندارد و اگر دوستانی مایل به آگاه شدن از هزینه اجاره سالن می باشند با کمال میل در اختیارشان خواهیم گذاشت.

من در این مورد مایلم که بدانم بابت هزینه اجاره سالن چه مبلغی پرداخته اید؟

محمد حق شناس: هزینه اجاره این سالن بین ۲۵۰۰ تا ۵۵۰۰ دلار است. نسبت به میزان ساعت ها و یا امکانات فنی و صدا و غیره ای که در اختیار می گذارند. پس از پایان برنامه مشخص می شود. با کمال میل بعد از اجرای برنامه گزارش مالی داده خواهد شد.

لطفا قبل از رسیدن به گزارش مالی بعد از اجرای برنامه، اگر امکان دارد در مورد چگونگی تأمین هزینه ها برای اجرای این برنامه توضیح بدهید.

حسن پویا: منابع مالی ما از کمک های داوطلبانه اعضای کمپین کشتار ۶۷ تهیه می شود.

محمد حق شناس: باید اضافه نمود که دوستان دیگری نیز خارج از این نهاد با کمک های مالی بی دریغ خود، به پیشرفت برنامه ما یاری رساندند.

آیا از کمک های مالی نهادهای دولتی کانادایی و غیر ایرانی هم استفاده کرده اید؟

محمد حق شناس: خوشحالیم که این سئوال مطرح شد. چون یکی از اهداف ما، این است که در رابطه با مسئله مالی کاملا، پاسخگو و شفاف باشیم. چون به خوبی می دانیم که در ابتدای فعالیت ایران تریبونال افراد و گروه هایی با تهمت های متفاوت، حاکی از آن که هزینه های مالی این جریان را نهادهای مشکوک تامین می کنند، به ضدیت با آن حرکت مردمی برخاستند. اما پس از گذشت زمان، روشن شدن این که تمام هزینه های آن جریان توسط شرکت کنندگان و خانواده های قربانیان کشتار دهه ۶۰ تأمین شده بود، به سکوتی ننگین پناه بردند و سعی کردند با متوسل شدن به افراد شرکت کننده در آن جریان، نظرات خود را دنبال کنند. شایان ذکر است که تاکنون ما واقعا هزینه آن چنانی متحمل نشده ایم. در واقع هزینه اصلی، اجاره محل برگزاری برنامه است.

از مسئله مالی خارج شویم. برای من این سئوال مطرح می شود که به رسمیت شناختن کشتار جمعی ۶۷ در ایران به عنوان جنایت علیه بشریت در پارلمان کانادا در آینده چه نقشی می تواند داشته باشد؟

محمد حق شناس: این قطعنامه برای اولین بار توسط پارلمان یک کشور به طور متحدالقول از سوی تمام احزاب به تصویب رسید. اهمیت این قطعنامه، در این است که برای اولین بار جنایت دهه ۶۰ را به شکل قانونی در عرصه بین المللی مطرح کرد و امیدواریم، یاران ما در کشورهای دیگر بتوانند به چنین موقعیتی دست یابند، که در نهایت ما بتوانیم جمهوری اسلامی را در سازمان ملل، اتحادیه اروپا به جرم جنایت علیه بشریت محکوم و منزوی کنیم. اهمیت اجرائی همین قطعنامه در کانادا، به طور ساده این است، که اگر پورمحمدی، یکی از اعضای هیئت مرگ در سال ۶۷ که اکنون وزیر دادگستری دولت روحانی ست، و یا محمد ربیعی که بازجوی آن سالها که اکنون وزیر کار  است، اگر از کشور خارج شوند، ما می توانیم آنان را تحت تعقیب قانونی قرار دهیم. درست به مانند پینوشه که در انگلیس او را دستگیر کردند و تحویل قانون دادند.

برگردیم به برنامه جمعه شب ۲۰ سپتامبر . این برنامه به چه زبانی برگزار می شود  و چه برنامه هایی را برای این روز تدارک دیده اید؟

حسن پویا : برنامه به دو زبان فارسی و انگلیسی برگزار می شود. برنامه شامل سخنرانی دکتر کریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین المللی سازمان های حقوق بشر ( از فرانسه )، نمایندگان احزاب اصلی کانادا ( ان دی پی، لیبرال، محافظه کار) ، دکتر رضا مریدی، دکتر امیر خدیر (از کبک)، یکی از فرزندان قربانیان تابستان ۶۷، فرهاد بکائی از بازماندگان قتل عام ۶۷ ، شادی امین، پژوهشگر و فعال حقوق بشر (از آلمان) و هم چنین اجرای برنامه موسیقی، تئاتر، رقص ، آواز و نمایش فیلم، توسط هنرمندان: حسین افصحی (کارگردان تئاتر)، بابک امینی (موزیسین)، آرام بیات (رقصنده از مونترال) و شیرین مهربد (خواننده از مونترال) می باشد.

در ضمن در بیرون سالن نیز نمایشگاه مجسمه های انوشه مشعوف (از مونترال) که در رابطه با کشتار دهه ۶۰ ساخته است، برگزار می شود.

آیا برای این برنامه شما ورودی هم در نظر گرفته اید؟

حسن پویا: بله، طبق سنت هرساله، ورودی یک شاخه گل (در صورت امکان) به یاد هزاران گل پر پر شده  و غنوده در خاوران های ایران.

آیا شما در این کمپین کشتار جمعی ۶۷ ، اصرار خاصی دارید که تاکید بر کشتار ۶۷ بگذارید یا این که کشتارهای دهه ۶۰ هم در برنامه های شما مطرح می باشد؟

حسن پویا: به باور ما، جمهوری اسلامی از اولین روز حاکمیت شومش، با کشتار شروع کرد و دهه ۶۰ اوج قتل عام  هزاران مجاهد و مبارز کمونیست است. ولی در همین دهه، قتل عام ۶۷ که در آن هزاران مجاهد و کمونیست به قتل رسیدند، نقطه اوج و ننگین ترین لکه در کارنامه سیاه جمهوری اسلامی ایران است، زیرا که در تابستان ۶۷، کسانی را اعدام کردند که با همان قوانین قرون وسطایی شان، پیش از آن محاکمه و محکوم شده بودند. و بسیاری از آنها، به اصطلاح ملی کش بودند. یعنی که دوران محکومیتشان از مدت ها پیش تمام شده بود. همین جا اضافه کنم که کشتار فجیع ده ها مجاهد در کمپ اشرف در ۱۰ شهریور، تداوم همان کشتار دهه ۶۰ زندانیان سیاسی ایران است.

محمد حق شناس: در ضمن کشتار هزاران زندانی سیاسی طی سالهای ۶۰ تا ۶۳ از اهمیت کمتری نسبت به جنایت سال ۶۷ برخوردار نیست. و دوستان ما تحقیقاتی را در تدوین اسامی و مشخصات کشته شدگان در این سالها، در دست تدارک دارند. اگر دوستانی اطلاعاتی در این زمینه دارند می توانند در اختیار ما بگذارند. باید بر این نکته تاکید کرد، که ما واقعا بر بخش خیلی کمی از جنایت دهه ۶۰ واقف هستیم و کوشندگان راه آزادی باید تحقیقات گسترده ای را در این زمینه دنبال کنند.

بسیار سپاسگزارم برای این گفت و گو. اگر در پایان نکته و یا سخن خاصی جا مانده است، بیان بفرمائید.

محمد حق شناس: ما از تمام آزادیخواهان، می خواهیم که با شرکت در این برنامه ما را در فریاد درد مشترک یاری رسانند. بدیهی است که ما از هرگونه پیشنهاد و انتقاد سازنده در ادامه راهمان استقبال خواهیم کرد. در ضمن برای هرگونه سئوال و اطلاعاتی در مورد این برنامه، یعنی برنامه روز جمعه ۲۰ سپتامبر می توانید با این شماره تلفن تماس بگیرید:

۲۰۷۴ ۵۷۲ – ۴۱۶

حسن پویا: از فرصت استفاده می کنم از شما آقای افصحی به خاطر وقتی که برای این کار اختصاص دادید و هفته نامه شهروند برای انتشار آن سپاسگزاریم.

اجازه می دهید این جمله آخر را حذف کنم؟

حسن پویا : لطفا نه، چون این خواسته ما می باشد.

با سپاس و تشکر از شما.

برنامه یادمان بیست و پنجمین سالگرد کشتار ۶۷ روز جمعه ۲۰ سپتامبر از ساعت ۶ تا ۹ شب در مکان زیر برگزار می شود:

Chestnut Residence and Conference Centre

۸۹ Chestnut Street Toronto

(خیابان Chestnut واقع در خیابان دانداس بین خیابان های “بی” و “یونیورسیتی” است.)