در گفت وگو با مدیر هنری گروه “آیکات”

یکی از گروه های جوان، خلاق و مستعد ایرانی ـ کانادایی که شهروند همواره و از همان آغاز شکل گیری حامی اش بوده، آیکات ICOT  (Iranian Canadian Composers of Toronto) است. این گروه متشکل از پنج آهنگساز جوان ایرانی است که در گفت وگوهای پیشین شهروند با مدیر هنری

گروه، آفرین منصوری، به تفصیل با چگونگی تشکیل آن آشنا شدیم.

گفت وگوی این بار ما درباره ی کنسرت جدید گروه با عنوان “راز یلدا” است که جمعه ۵ دسامبر در سالن کلیسای انجلیکن سنت جرج اجرا می شود.

از آفرین منصوری می خواهم که کمی راز یلدا را برایمان آشکار کند. چه رازی در یلدا نهفته است که آنها به زبان موسیقی آن را بازگو می کنند؟

آفرین می گوید: در ماه دسامبر در کانادا، کنسرت های کلاسیک بیشتر مربوط به کریسمس و سال نو هست. در جامعه ی ایرانی هم بیشتر صحبت از یلدا میشه. قبلا درباره ی ارتباط یلدا با کریسمس شنیده بودم و چون چندین مقاله هم در این مورد خوانده بودم، موضوع برایم شخصا خیلی جالب بود، بعد رفتم دنبالش تحقیق کردم تا به اینجا رسیدیم که شب یلدا که جشن بلندترین شب سال بوده تاریخچه اش از آئین مهرپرستی (میترائیسم) که قبل از زرتشتیان بوده آمده و بعد رفته به زرتشتیان و ماندگار شده. اینها بلندترین شب سال و تولد خورشید را جشن می گرفتند چون معتقد بودند از آن شب به بعد نور طولانی تر میشه و خورشید برایشان سمبل عشق و مهر و هستی بوده. آئین میترائیسم از طرف ایران باستان راه پیدا میکنه به اروپا میره به سمت روم باستان و یونان باستان.

براساس تقویم ایران باستان که به نسبت تقویم های دیگر پیشرفته تر بوده و سال های کبیسه نیز در آن محسوب می شده، شب یلدا بیست و یکم دسامبر بوده. در روم باستان تغییراتی در این آئین به وجود می آید. اسم دین می شود Mystic Religion (دین مرموز) و خیلی هم پیرو داشته. آنها یلدا را با عنوان Winter Solstice جشن می گرفتند. چون در تقویم روم باستان سال های کبیسه را نمی شمردند، این بلندترین شب سال از ۲۱ دسامبر به ۲۵ دسامبر تغییر پیدا می کند و پیروان این دین جشن بسیار بزرگی برگزار می کردند.

بعد از مسیحیت، یکی از امپراتوران روم برای اینکه با این خورشیدپرستان مبارزه کند و مسیحیت را جا بیندازد، یکی از کارهایی که باب می کند، تولد مسیح را که در واقع ششم ژانویه است، به ۲۵ دسامبر تغییر می دهد، تا جشن تولد مسیح، جشن بلندترین شب سال آئین میترائیسم را تحت الشعاع قرار بدهد. اسم این شب را هم به لاتین گذاشتند( Birthday of unconquered sun)”NOTOLIS SOLIS INVICTI ” “تولد خورشید غلبه نایافتنی” که همان مسیح باشد.

این داستان در واقع به نظر آیکات پایه ای شد برای ایده گرفتن که کنسرتی برگزار کنیم تا هر دو کامیونیتی ایرانی و غیرایرانی در آن مشارکت داشته و حضور پیدا کنند.

ویژگی های این کنسرت چیست؟

ـ عنوان کنسرت “راز یلدا” است. کنسرت ما این بار بسیار انتزاعی و مدرن است. بعضی قطعه ها کوتاه است. از شعرهایی استفاده کردیم که به این مناسبت مربوط می شود. مثلا قطعه من از مولانا انتخاب شده که ربط به مهر و عشق دارد. قطعه ی کیان با عنوان “ستاره” با الهام از سرود “ای ایران” و شعر “کیوان ستاره بود” هوشنگ ابتهاج ساخته شده

من در تمام این شب یلدا

دست امید خسته ی خود را

در دست های روشن او می گذاشتم

من در تمام این شب یلدا

ایمان آفتابی خود را

از پرتو ستاره ی او گرم داشتم

…

در بعضی قطعات کلماتی از چهار زبان انگلیسی، فارسی، سانسکریت و لاتین می شنوید.

آیکات معمولا دو نوع تولید داشته یا کاملا خودمان بودیم یا با سازمان دیگری همکاری داشتیم مثل کار پیشین مان که با همکاری باله ی ملی کانادا(The National Ballet of Canada) باله ی خسرو و شیرین را به روی صحنه بردیم.

این کنسرت فقط کار خود آیکات است. قطعه ها جدا جدا است ولی با “میان پرده های موسیقی” به هم مربوط می شوند.

همچنین در این کنسرت از چنگ و آکاردئون استفاده کردیم. گاهی نوازنده ها از کلام هم علاوه بر سازشان استفاده می کنند، یعنی حرف می زنند و این جزو یکی از کارهای مدرن و خیلی سمبلیک است.

شما پنج نفر آهنگساز هستید، آیا قطعات را با همکاری هم ساختید یا جدا جدا؟

ـ از نظر ایده گرفتن و تم هایی که قرار است استفاده شود، همیشه با هم تبادل نظر می کنیم، ولی در نهایت برای این کنسرت قطعات مجزا از هم ساخته شده است.

نوازنده هایتان را چگونه انتخاب کردید؟

ـ نوازنده های ما همه از نوازندگان حرفه ای هستند که از قدیم از طریق دانشگاه تورنتو با آنها آشنا هستیم و تقریبا همیشه با ما همکاری دارند. ما الان خودمان یک ارکستر کوچک داریم به نام “آیکات ارکسترا” و مازیار حیدری رهبر ارکستر است. از ما پنج نفر روی صحنه فقط مازیار و سامان را برای این کنسرت می بینید که یکی رهبر ارکستر و دیگری نوازنده ی پیانو است.

در این کنسرت همچنین مایکل بریج یکی از نوازندگان برجسته ی آکاردیون کانادا با ما همکاری می کند.

خواننده تان گویا غیر ایرانی ست.

ـ بله، خانم زورانا صدیق، پاکستانی ـ کانادایی هستند و خواننده ی سوپرانو. هم به انگلیسی می خواند و هم به فارسی و هم لاتین. این خواننده ی اپرا به تازگی از سوی Boston Classical Review مورد تحسین و تقدیر قرار گرفته است. صدای گرم و شفافی دارد و نامی شناخته شده هم در عرصه ی خوانندگی و هم تدریس موسیقی کلاسیک در کانادا و آمریکا است.

آشنایی با افراد گروه آیکات

آفرین منصوری آهنگساز تقدیرشده ای است که موسیقی او در کانادا، آمریکا و آمریکای جنوبی اجرا شده است. او با سازمان ها و فستیوال های متعددی همکاری داشته از جمله “باله ملی کانادا” و تیرگان. او فوق لیسانس آهنگسازی از دانشگاه تورنتو دارد و دوره ی دکترای خود را در دانشگاه یورک می گذراند. آفرین بنیانگذار و مدیر Music Nest و عضو هیئت مشاوران “هنرهای نورت یورک” است.

او تنها زن آهنگساز گروه و مدیر هنری آیکات است.

مازیار حیدری فوق لیسانس رهبری ارکستر از دانشگاه تورنتو است. او دستیار رهبر ارکستر هارت هاوس است. با ارکستر تورنتو به عنوان پیانیست، با آیکات به عنوان مدیر موسیقی و رهبر ارکستر و به عنوان مدرس آزاد موسیقی، پیانو، آهنگسازی و رهبری در کانادا فعالیت دارد. او همچنین شش سال سابقه ی تدریس پیانو و ارکستراسیون در دانشگاه هنر تهران دارد و بیش از ده سال به عنوان مصنف، دستیار رهبر و پیانیست با ارکستر موسیقی ملی ایران همکاری داشته است.

کیان امامی پرزیدنت گروه آیکات و از بانیان آن است. او دانشجوی دکترای رشته آهنگسازی در دانشگاه تورنتو است و به عنوان دستیار پرفسور Christos Hatzis تدریس می کند. کیان همچنین بنیانگذار و مدیر Key Music Studio است.

پویا حمیدی موسیقیدان، تهیه کننده، آهنگساز و مهندس صدا است. پویا دارای فوق لیسانس مهندسی ضبط صدا از دانشگاه مک گیل مونترال است و دو لیسانس در رشته های آهنگسازی و نوازندگی پیانو از دانشگاه تورنتو دارد.

سامان شاهی موسیقیدان حرفه ای در تورنتو است. او دارای فوق لیسانس آهنگسازی از دانشگاه تورنتو است. ساخته های سامان در سراسر کانادا توسط گروه های مختلف از جمله باله ی ملی کانادا، در آمریکا، فرانسه، آلمان و مالزی اجرا شده است. موسیقی او همچنین از بی بی سی فارسی و سی بی سی پخش شده است. موسیقی های فیلم که او ساخته در آسیا، آمریکای جنوبی، آمریکا و سراسر اروپا عرضه شده است.

مدیر هنری گروه، آفرین منصوری، درباره ی ویژگی آیکات گفته است:

ـ شاید در دنیا و یا حداقل در کانادا، در تاریخ موسیقی وجود نداشته که گروهی همه آهنگساز باشند و با هم روی یک پروژه کار کنند. چون کار آهنگسازی معمولا یک کار ایزوله ی تک نفری ست و آهنگساز می خواهد خودش را در کارش مطرح کند. ما داریم این کار را گروهی می کنیم و در ضمن ایده های شخصی مان هم در کارمان مطرح می شود.

آیا حرف دیگری در مورد این کنسرت مانده؟

ـ من می خواستم اینجا از اسپانسرهایمان تشکر کنم. یک تشکر ویژه اول از همه از شهروند که تنها اسپانسر رسانه ای ما هستند و همیشه به ما لطف داشته و دارند.

از دیگر اسپانسرها باید نام ببرم که همراهمان بودند: دایموند اسپانسر سوپر پارسیان، گلدن اسپانسر خانم لیلا فروهر (مشاور املاک) و دکتر شهروز برادران عبداللهی، پلاتینیوم اسپانسر مدرسه موسیقی یاماها و برنز اسپانسر آکادمی موسیقی سرو.

از دیگر اسپانسرها آشیانه موسیقی (Music Nest)و Key Music Studio و خانم کتانه امامی (خدمات مشاوره) هستند که از همه ی اسپانسرها تشکر می کنیم که یاری مان می دهند.

افرادی که مایلند به ما کمک مالی کنند، می توانند جزو دایره ی دوستان آیکات قرار بگیرند و ما را یاری دهند.

وعده دیدار با آیکات، جمعه ۵ دسامبر ۲۰۱۴ ساعت هفت ونیم شب در سالن کلیسای St.George Anglican Church واقع در شماره ۵۳۵۰ خیابان یانگ جنوب فینچ

خرید آنلاین بلیت: ۳۰ دلار

در محل اجرا :      ۴۰ دلار

از سایت آیکات دیدن کنید: www.icot.ca

مصاحبه های پیشین شهروند با آیکات را اینجا و اینجا بخوانید.