* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی. هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
۳ـ آرایش
ـ از آرایش غلیظ و استفاده از محصولات زیبایی روغنی خودداری فرمائید و از محصولات زیبایی که سوراخ های پوست را پر نمی کنند و با آب تهیه شده اند استفاده کنید.
ـ قبل از خواب آرایش خود را پاک کنید.
ـ محصولات زیبایی را که تاریخ مصرف شان گذشته دور بریزید.
ـ قلم مو و سایر وسائل مورد استفاده برای آرایش را مرتباً تمیز کنید.
۴ـ بهداشت بدن
ـ پس از یک فعالیت سنگین بدنی دوش بگیرید، زیرا مخلوط عرق و سبوم می تواند باعث بسته شدن سوراخ های پوست و زندانی شدن باکتری ها در آن ها بشود.
ـ اگر موهایتان چرب است مرتباً آنها را بشویید.
ـ از لباس های گشاد استفاده کنید که باعث می شوند کمتر عرق کنید، زیرا عرق باعث التهاب پوست می شود.
ـ از وسائل ورزشی چسبیده به بدن استفاده نکنید مثل کلاه تنگ و کوله پشتی که می توانند پوست را ملتهب کنند.
ـ دقت کنید که چیزی تماس طولانی با پوست صورت نداشته باشد، مثل قرار دادن صورت روی دست به مدت طولانی، یا مدل موهایی که روی صورت را می پوشانند.
ـ اگر آمادگی برای دچار شدن به اکنه دارید در محل هایی که هوای آلوده دارد یا از روغن های صنعتی استفاده می شود رفت و آمد نکنید.
درمان های دارویی اکنه
به طور کلی اکنه های جوانی به خوبی درمان می شوند. متاسفانه اکنه های بالغ ها درمانش مشکل خواهد بود، زیرا این درمان ها احتیاج به حوصله زیاد و پشتکار دارد و ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا آثارش مشخص شود. اگر زخم های این اکنه ها طول می کشد تا خوب بشود مقداری هم مربوط به تولید شدن آنهاست که آنهم زمان می خواهد حداقل ۸ هفته.
اکنه سبک به صورت جوش در محل رویش مو
درمان های استفاده شده در روی پوست انواع مختلف دارد مثل ژل ها، لوسیون ها، کرم ها، صابون ها و غیره.
کرم ها مرطوب کننده هستند و بهترین انتخاب وقتی که پوست خشک و حساس است. لوسیون ها و ژل های حاوی الکل بیشتر در مواردی که پوست شخص خیلی چرب است یا در مناطق گرم و مرطوب زندگی می کند به کار می روند. Peroxyde de benzoyle از تولید مثل باکتری های پروپیونی باکتریوم اکنه و خشکی پوست جلوگیری می کند و باعث کم شدن انفلاماسیون در داخل پیاز مو یا سوراخ پوست می شود.
اسید سالی سیلیک ۵ درصد تا ۲ درصد کمک می کند که سلول های مرده پوست پاک شوند و باعث می شود که سوراخ های پوست بسته نشوند و از تولید اکنه جلوگیری شود.
سولفور و رزورسینول معمولاً مخلوط با سایر مواد ضد اکنه به کار می رود و باعث کم شدن تولید سبوم می شود. رزورسین به پاک شدن سلول های مرده پوست کمک می کند و محصولات حاوی این دو که حاوی ۳ تا ۸ درصد سولفور و ۲ درصد رزورسینول هستند بدون نسخه به فروش می رسند.
باید توجه داشت که برای این که درمان به خوبی انجام شود باید مرتباً در مدت چندین هفته از آن استفاده شود. ممکن است در شروع درمان یک التهاب پوستی دیده شود که ممکن است تعداد استفاده در هفته را کم تر کند.
اکنه متوسط و حاد با انفلاماسیون
وقتی که داروهای گفته شده موثر نباشند باید از داروهای تجویز شده توسط پزشک با نسخه او استفاده کرد. پزشک گاهی از دو داروی خوراکی و مالیدنی روی پوست توام استفاده می کند.
درمان های مالیدنی روی پوست
ـ ریتنوئیدها (مشتقات ویتامین A) که روی نقطه های سیاه و میکروکیست ها اثر می گذارد و به تولید سلول های جدید پوستی کمک می کند و باعث باز شدن سوراخ های پوستی می شود و در نتیجه درمان آنتی بیوتیک های مالیدنی بهتر انجام شده و باکتری های جمع شده در منافذ پوستی را از بین می برد.
ـ آنتی بیوتیک ها: باعث می شوند که باکتری ها یا اصلاً نتوانند وارد منافذ بشوند و یا مقدار کمتری وارد بشوند مخصوصاً پروبیونی باکتریا و در نتیجه انفلاماسیون کمتر می شود. این آنتی بیوتیک ها را می شود به صورت لوسیون، کرم یا ژل تهیه کرد.
نوع آنتی بیوتیک را پزشک مشخص می کند امکان دارد از نوعی که همراه با داروی دیگری هم هست تجویز کند.
درمان های خوراکی (از راه دهان)
آنتی بیوتیک ها: داروهایی که بیشتر مورد استفاده هستند عبارتند از Lymecycline و Doxycycline.
درمان های هورمونی: قرص های ضدبارداری که حاوی مقداری استروژن و بعضی پروژستاتیف ها هستند می توانند کمی وضع بیمار را بهتر کنند.
ایزوترتینوئین: محصولی از ویتامین A است که فقط با نسخه پزشک تهیه می شود و در مواردی که اکنه به هیچ درمانی جواب نمی دهد و همراه کیست و انفلاماسیون است به کار می رود و باعث می شود که به طرز قابل توجهی اندازه غدد سباسه کوچک و ترشح سباسه کم بشود. این دارو باید تحت کنترل مستقیم پزشکی مصرف شود، زیرا دارای آثار ثانویه ناخواسته زیاد و خطرناک است.
درمان های اختصاصی
پزشک می تواند درمان های خاصی در کلینیک انجام دهد مثل:
ـ باز کردن کیست و خارج کردن عفونت
ـ تزریق یک داروی آنتی انفلاماتوار (کورتیکوستروئید) در داخل نورول یا کیست برای سریع شدن بهبودی.
ـ سیکاتریس ها (جای زخم)
ـ درمان سیکاتریس ها تحت نظر متخصص انجام می شود مثل سائیدن میکروسکوپی پوست، لیزر درمانی، اشعه های نورانی ضربانی و جراحی های محلی.
طب مکمل
رویzinc : مطالعات زیادی که در سال های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ انجام شده نشان داده که مصرف مکمل روی باعث بهبودی وضع اکنه ها می شود. اخیراً یک مطالعه همراه با گروه شاهد که دارونما دریافت کرده بودند بر روی ۳۳۲ نفر انجام شد، گروهی که گلوکونات دوزنگ یکبار در روز (معادل ۳۰ میلی گرم روی به مدت سه ماه) مصرف کردند ۳۱ درصد شرکت کنندگان ۷۵ درصد کمتر اکنه داشتند. گروهی که آنتی بیوتیک خوراکی دریافت کرده بودند نتیجه بسیار موثرتری داشتند و میزان اکنه ها در ۴/۶۳ درصد شرکت کنندگان کم شده بود.
دوزاژ: گلوکونات حاوی ۳۰ میلی گرم روی
روغن اساسی ملالوکا: آثار آنتی باکترین آن ثابت شده و دو مطالعه کلینیکی نشان داده که باعث کم شدن اکنه ها می شود در یکی از این مطالعات از ژل حاوی ۵ درصد روغن اساسی ملالوکا معادل یک لوسیون حاوی ۵ درصد استفاده شده است.
*عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است.
