هفت ماه بعد؛ بازخوانی بیانیه هیئت مدیره کنگره ایرانیان کانادا/ارسلان کهنمویی پور

در تاریخ هفتم جولای ۲۰۱۴، یعنی‌ بیش از هفت ماه پیش، در پاسخ به نامه‌ای از طرف پنج عضو کنگره شامل نگارنده، هیئت مدیره کنگره ایرانیان کانادا بیانیه‌ای صادر کرد، آن را در نشریات ایرانی‌ شهر منتشر کرد و در تارنمای کنگره قرار داد. این بیانیه هنوز در تارنمای کنگره موجود است. این بیانیه حاوی مطالبی‌ است که شاید پیش از این توسط بسیاری از افراد مورد بحث و بررسی‌ قرار گرفته است. در عین حال، در آن بیانیه وعده‌هایی داده شد که تا کنون به انجام نرسیده‌اند. قصد مقاله حاضر پرداختن به آن وعده‌ها است. این واکاوی از این جهت حائز اهمیّت است که یکی‌ از مشکلات اساسی‌ کنگره بحران اعتماد در جامعه ایرانی‌ کانادا است و بدیهی‌ است که خلف وعده تاثیری منفی‌ در فرایند اعتماد سازی می‌‌گذارد. از این منظر، برای دست یافتن به یک کنگره مقتدر، هیئت مدیره فعلی و آتی کنگره باید توجه ویژه ای به این امر بکنند. البته آنچه بر اهمیّت این عهد شکنی می‌‌افزاید محتوای وعده‌های بی‌ سرانجام آن بیانیه است. همان طور که در سطور زیر روشن می‌‌گردد اکثر وعده‌های آن بیانیه متوجه اصل شفافیت و مشارکت بیشتر اعضا در فعالیت‌های نهاد خودشان می‌‌باشد. از این روی قصور از این وعده‌ها به معنی‌ دوری از برقراری یک نظم دمکراتیک در این

نهاد مهم جامعه ایرانی‌ کانادا است.

پیش از پرداختن به وعده‌های بیانیه هیئت مدیره کنگره، ذکر این نکته ضروری است که با لحاظ کردن بی‌ توجّهی هیئت مدیره فعلی به امر پاسخ گویی، هدف اصلی‌ این مقاله جنبه آموزشی آن برای آینده کنگره است. به خاطر داشته باشیم که پاسخ گویی یکی‌ از اصول بنیادین یک نهاد دمکراتیک است و با جواب دادن تفاوت دارد. پاسخ گویی یعنی‌ احساس مسئولیت نسبت به اعضای یک سازمان. یک هیئت مدیره پاسخگو خود را ملزم می‌‌داند که نسبت به خواسته‌های اعضای یک سازمان حساس باشد و عملکرد خود را در واکنش به این خواسته‌ها با شفافیّت توضیح دهد و بدینوسیله مسئولیت اعمال خویش را بپذیرد. متأسفانه گاهی‌ پاسخ گویی به جواب دادن تقلیل داده می‌‌شود به این ترتیب که در واکنش به سوال‌ها و انتقاد‌های اعضا، به سرعت پاسخی داده می‌‌شود بدون اینکه تعهدی نسبت به این اعضا احساس شود. بیانیه مورد بحث و وعده‌های بی‌ سرانجام آن شاید بهترین نمونه ی جواب دادن بدون پاسخگویی و مسئولیت پذیری است.

و اما وعده‌های بیانیه مورد بحث!

در این بیانیه وعده داده شده است که تصمیمات هیئت مدیره پس از هر جلسه در تارنمای کنگره به اطلاع عموم خواهد رسید. با مراجعه به این تارنما مشاهده می‌‌شود که آخرین تصمیماتی که منظور شده است مربوط به جلسه هفتم جولای است یعنی‌ همان روزی که بیانیه صادر شده است. از آن زمان تا کنون هیئت مدیره جلساتی داشته است ولی‌ هیچ گونه گزارشی از این جلسات مطابق وعده داده شده در بیانیه مشاهده نمی‌‌شود. این به آن معناست که اعضای کنگره ایرانیان کانادا که بر اساس قوانین یک سازمان غیر انتفاعی صاحبان اصلی‌ کنگره هستند هیچ اطلاعی از چند و چون جلسات هیئت مدیره ندارند و از این کمترین حد شفافیت هم محروم اند. شاید برای هر کس که در یک سازمان دیگر کانادایی عضو باشد باور این امر مشکل باشد که اعضای کنگره ایرانیان کانادا در هفت ماه گذشته  هیچگونه گزارشی از جلسات هیئت مدیره آن نداشته اند.

وعده بعدی این بیانیه مربوط به تشکیل چهار کارگروه می‌‌باشد که در اساسنامه کنگره مقرّر شده است: کارگروه امور مالی‌ و اداری، کارگروه سیاست گذاری، کار گروه روابط عمومی‌ و ارتباطات و کارگروه امور فرهنگی‌. از این میان تنها در مورد فعالیت دو کار گروه یعنی‌ کارگروه سیاست گذاری و فرهنگی‌ اطلاعاتی‌ موجود است. کارگروه سیاست گذاری به همّت بهروز آموزگار تشکیل گردید و نگارنده و تعدادی دیگر از اعضای کنگره عضو آن بودیم. کار اصلی‌ این کارگروه تنظیم پرسش نامه‌ای بود که به عنوان مرحله میانی برای دستیابی به شکل نهایی اساس نامه بازنویسی شده کنگره مورد استفاده قرار گیرد. این امر در زمان مقرر صورت پذیرفت و هم اکنون بیش از پنج ماه است که در اختیار هیئت مدیره برای تصویب نهایی است. این هم گویی از شوخی‌های زمانه است، تهیه پرسشنامه دو ماه طول می‌‌کشد و تصویب آن شاید بی‌ نهایت، اما بگذریم! کار گروه فرهنگی‌ هم تشکیل شد و با وجود مسائل جانبی تاکنون دو برنامه برگزار کرده است. از تشکیل دو کار گروه دیگر و فعالیت‌های آنها هیچ اطلاعی‌ در دسترس نیست.

اما مهم‌ترین وعده‌ این بیانیه که فراموش شده است مربوط به جلسه عمومی‌ فوق‌العاده است که بر اساس تصویب جلسه عمومی‌ سالیانه می‌‌بایست ظرف شش ماه برگزار می‌شد. لازم به ذکر است که مجمع عمومی‌ بالاترین نهاد یک سازمان غیر انتفاعی است که حتا بالاتر از اساسنامه سازمان قرار دارد. البته اساسنامه به خودی خود بر فراز هیئت مدیره قرار می‌‌گیرد که تنها نقش اجرائی در سازمان دارد. بنابراین هیئت مدیره به هیچ وجه حق ندارد از تصمیمات مجمع عمومی‌ تخطی کند. در بیانیه هیئت مدیره به صراحت عنوان شده که این جلسه فوق‌العاده برای بررسی‌ اساس نامه بازنویسی شده تا تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴ صورت می‌‌پذیرد، وعده بسیار مهمی که کاملا به فراموشی سپرده شده است. این شاید بارز‌ترین قانون شکنی هیئت مدیره فعلی‌ کنگره است.

در ادامه این بیانیه، هیئت مدیره وعده داده است که گزارش‌های مالی‌ کنگره که بنابر ادعای این بیانیه از بدو تاسیس تاکنون به سازمان‌های دولتی کانادا ارائه نشده است به سازمان‌های مربوطه ارسال شود و در جلسه عمومی سالیانه در این مورد به اعضا گزارش داده شود. در این بیانیه همچنین وعده داده شده است که کنگره برای آشنائی بیشتر اعضا با قوانین جدید شهروندی  کانادا جلساتی را با حضور صاحب نظران صورت می‌‌دهد و همچنین در این مورد نظر سنجی‌ای در میان اعضا برگزار خواهد کرد. اکنون که بیش از هفت ماه از آن بیانیه می‌‌گذرد نه از جلسه با صاحب نظران خبری بوده است و نه نظرسنجی صورت گرفته است. بسیاری از ایرانیان کانادا نسبت به تغییرات قوانین مهاجرتی کانادا حساس هستند و برگزاری چنین جلساتی می‌توانست مورد توجه اعضای کنگره قرار گیرد. علاوه بر آن نظرسنجی راه بسیار مناسبی برای دانستن دیدگاه اعضای کنگره نسبت به این تغییرات و انتقال آن به دولت کانادا بود. اصولا در جامعه ای متکثر با دیدگاه های گوناگون نظرسنجی روشی‌ بسیار مناسب برای تعیین میزان مقبولیت سیاست‌های مختلف از طرف اعضا است و جایگزینی مناسب برای ارائه دیدگاه هیئت مدیره به عنوان دیدگاه همه یا حتا اکثریت اعضا می‌‌باشد. وعده برگزاری این نظرسنجی این امید را برای اعضا ایجاد کرد که شاید این آغازی باشد برای نظرسنجی های متعاقب آن ولی‌ افسوس که آن نظرسنجی هرگز صورت نگرفت.

با امید به اینکه در آینده‌ای نزدیک با افزایش قابل ملاحظه تعداد اعضا و همچنین احساس مسئولیت این اعضا نسبت به نهاد خودشان، کنگره ایرانیان کانادا به نهادی فراگیر، مستقل و مقتدر تبدیل شود و شفافیت و پاسخگویی به اموری بدیهی‌ در فعالیت هیئت مدیره این نهاد تبدیل شوند.