* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
اشاره:
هم میهنان عزیز این فقط یک مقاله پزشکی ـ آموزشی است و هیچگونه قضاوتی درباره ی درست یا غلط بودن و حق سقط جنین ندارد.
دلیل نوشتن این مقاله این است که در نقاط مختلف جهان زنانی که رابطه ی جنسی دارند از انواع روش های بچه دار نشدن منجمله از سقط جنین استفاده می کنند.
من شخصاً مخالف سقط جنین به عنوان پیشگیری از بچه دار شدن هستم، اما به نظرهای موافق و مخالف این عمل احترام می گذارم.
*
سقط جنین یعنی از دست دادن رویان یا جنین بعد از باردار شدن. این امر می تواند ناگهانی بر اثر مشکلات سلامتی، ژنتیکی و امثالهم پیش بیاید و یا با خواست شخص صورت بگیرد.
سقط جنین ناگهانی: بر اثر مرگ یا تخلیه از مادر، در مورد جنین کمتر از ۵۰۰ گرم یا سن کمتر از ۲۲ هفته رخ می دهد که به آن مرگ جنین در رحم می گویند.
سقط جنین با خواست شخصی: به آن قطع خواسته شده بارداری هم می گویند و می تواند به روش های مختلفی تولید شود مانند مصرف داروهای سقط کننده و یا با اسپیراسیون (مکش) جنین. قوانین دسترسی داشتن به سقط جنین یا ممنوع بودن آن در کشورها و فرهنگ های مختلف متفاوت است.
سقط جنین پزشکی نوعی سقط جنین عمدی است که به دلایل پزشکی صورت می گیرد از جمله، غیرطبیعی بودن جنین، بیماری جنینی که زندگی نوزاد پس از تولد را با مشکلات جدی سلامتی مواجه می کند و یا هنگامی که زندگی مادر در خطر است.
سقط جنین ناگهانی و ناخواسته: مسئله ای است که زیاد پیش می آید و مربوط به یک مشکل ژنتیکی یا کروموزومی جنین می باشد که به طور طبیعی توسط مادر تخلیه می شود. این نوع سقط معمولاً در سه ماهه اول بارداری (کمتر از ۱۲ هفته قطع پریود) پیش می آید و شامل ۱۵ تا ۲۰ درصد بارداری ها می شود، ولی اغلب مادر متوجه نمی شود، زیرا در هفته های اول پیش می آید و با شروع پریود اشتباه می شود. سقط جنین های دیررس در سه ماهه دوم اتفاق می افتد بین ۱۲ تا ۲۴ هفته آمنوره (قطع پریود) که در مورد حدود ۵ درصد بارداری ها اتفاق می افتد، و جنین هایی که در رحم می میرند در سه ماهه سوم اتفاق می افتد.
دلایل زیادی برای سقط ها وجود دارند که در بین این دلایل در مرحله اول غیرطبیعی بودن های ژنتیک یا کروموزومیک جنین است که باعث ۳۰ تا ۸۰ درصد سقط های زودرس می شود. علل دیگر تولید سقط های ناگهانی عبارتند از:
ـ غیرطبیعی بودن رحم و وجود فیبروم ها و ناهنجاری های هورمونی مثل مشکلات تیروئیدی ـ متابولیکی و امثالهم که مانع از این می شوند که بارداری کامل شود. بارداری های متوالی هم می تواند امکان سقط را زیادتر کند.
ـ تعداد زیادی از بیماری های عفونی یا پارازیتی نیز می توانند عامل سقط جنین بشوند مخصوصاً مالاریا، سرخک، مخملک، اریون، لیستریوز، بروسلوز و امثالهم.
ـ بعضی آزمایشات پزشکی مثل آمینوسنتز و بیوپسی تروفوبلات می تواند تولید سقط جنین کند.
ـ وجود یک استریله در رحم در هنگام باردار شدن.
ـ بعضی از عادات زندگی مثل مصرف مواد مخدر، الکل، تنباکو (سیگار و غیره) و داروها.
ـ مشکلات دستگاه ایمنی از عوامل اصلی سقط جنین های تکراری است.
آمار سقط جنین های عمدی در دنیا:
سازمان بهداشت جهانی گزارش سقط جنین های عمدی در دنیا را مرتباً چاپ می کند. در سال ۲۰۰۸ تقریباً از هر پنج بار بارداری یکی به طور عمد به پایان نرسیده و ۴۴ میلیون سقط جنین انجام شده. بالاترین رقم سقط جنین در کشورهای در حال توسعه بوده یعنی ۲۹ سقط برای ۱۰۰۰ زن ۱۵ تا ۴۴ ساله.
سقط جنین در همه کشورها آزاد نیست و طبق آمار انجمن Center For Reproductive Rights بیشتر از ۶۰ درصد مردم دنیا در کشورهایی زندگی می کنند که سقط جنین امکان پذیر نیست و یا باید دلایل قابل قبول داشته باشند. در حدود ۲۶ درصد مردم در کشورهایی هستند که سقط جنین ممنوع است، هر چند که گاهی اگر زندگی مادر در خطر شدید باشد، امکان سقط وجود دارد.
سازمان بهداشت جهانی تصور می کند که سالانه ۲۱۰ میلیون نفر باردار می شوند که ۸۰ میلیون آنها (حدود ۴۰ درصد) ناخواسته بوده است.
در کانادا سقط جنین آزاد است مثل اکثر کشورهای اروپایی. میزان سقط جنین بین ۱۲ تا ۱۷ سقط برای ۱۰۰۰ زن و در استان های مختلف کانادا متفاوت است و حدود ۳۰ درصد بارداری ها سقط می شوند.
ضمناً کانادا تنها کشور غربی است که قانونی برای کنترل سقط جنین های بعد از ۱۴ هفته آمنوره وجود ندارد و سقط های بعد از هفته بیستم یک درصد سقط جنین ها را در استان کبک تشکیل می دهد. حدوداً یکصد سقط در سال، در کشورهای اروپایی مثل فرانسه، بلژیک و سوئیس فقط قبل از دوازدهمین هفته بارداری انجام می شود.
در استان کبک بالاترین رقم سقط در بین زنان ۲۰ تا ۲۴ ساله است و چهار پنجم زنانی که سقط جنین می کنند ۲۰ تا ۴۰ سال دارند.
سیمپتوم های سقط جنین غیرعمدی و ناگهانی
ـ قطع پیشرفت بارداری بدون خروج جنین مثل از بین رفتن یا آرام شدن عوارض بارداری مثل حالات تهوع و یا دردهای نوع پستانی.
ـ خروج رویان یا جنین
ـ خونریزی های واژینال کم و بیش زیاد ولی این خونریزی های بارداری فقط مربوط به سقط جنین نیست.
ـ کرامپ های شکمی، دردهای شکمی و کمری
ـ خروج مایعات از واژن، لخته های خون یا مواد دفع شده از رحم
عوامل خطر در سقط های غیر عمدی و ناگهانی
در سه ماه اول بارداری سقط جنین ناگهانی زیاد دیده می شود و نباید باعث نگرانی بشود و در اکثر موارد عکس العمل طبیعی بدن است که جنینی که نمی تواند زنده بماند را دفع می کند و یک سقط غیرعمدی دلیلی نیست که بارداری بعدی هم سقط شود.
برای زوج هایی که می خواهند بچه دار بشوند سقط جنین غیرعمدی تکراری پیش می آید حداقل سه بار قبل از ۱۲ هفته بارداری. هر چه تعداد سقط ها بیشتر باشد امکان سقط جنین بعدی بیشتر خواهد بود.
عواملی که امکان دارد خطر سقط غیرعمدی را زیاد کند عبارتند از:
ـ سن ۳۵ سال به بالا
ـ مشکلات سلامتی مثل عفونت ها، مشکلات انعقاد خون، بیماری های غددی (هورمونی)، بیماری های اتوامیون، مشکلات رحمی یا تخمدانی و غیره.
ـ مصرف الکل، مواد مخدر، سیگار
ـ در معرض بعضی مواد شیمیایی قرار گرفتن مثل حشره کش ها
ـ مصرف بعضی از داروها و گیاهان دارویی
ادامه دارد
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است.
