روز کانادا نام روز ملی کشور کانادا است که در تمامی استان‌های آن کشور به عنوان تعطیل رسمی شناخته شده است. این روز سالگرد تصویب قانون بریتانیایی آمریکای شمالی در تاریخ اول جولای سال ۱۸۶۷ است که به موجب آن قانون دو مستعمره و یک استان سابق امپراتوری بریتانیا متحد شدند و تشکیل کشوری به نام کانادا را دادند.
جلد شهروند اول جولای ۲۰۱۵
این مناسبت هر ساله در روز اول ماه جولای در سراسر کانادا و از سوی کانادایی‌ها، در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود.
نام کانادا از کلمه سرخپوستی Kanata به معنی «دهکده» و یا «سرپناه» می‌آید. در سال ۱۵۳۵، ساکنین این منطقه که اکنون با نام شهر کبک شناخته می‌شود، از این کلمه استفاده کردند تا نشانی این محل را به ژاک کارتیه که مقصدش به سمت دهکده استاداکونا بود بدهند. کارتیه کلمهٔ کانادا را هم برای آن دهکده و هم کل منطقه‌ای که در آن زمان به آن دونا کونا می‌گفتند استفاده می‌کرد. در سال ۱۵۴۷ در نقشه‌ها نیز با همین عنوان کانادا ثبت شد.
آثار به دست آمده از زندگی نخستین بومیان کانادایی که در بخشی از این کشور به مدت طولانی ساکن بودند و نیز بررسی‌های باستان‌شناسی در شمالی‌ترین بخش کشور، یوکان نشان می‌دهد که زندگی در آن به ۲۶۵۰۰ سال پیش در جنوبی‌ترین بخش به ۹۵۰۰ سال پیش بر می‌گردد.
در سال ۱۴۹۷، جان کابوت پس از رسیدن به سواحل نیوفوندلند، یک مستعمره بریتانیایی ایجاد کرد. حدود ۴۰ سال بعد، ژاک کارتیه به دهانه رود سن لوران (در نزدیکی شهر مونترال) قدم گذاشته و مستعمره‌ای فرانسوی بنا نهاد. از آن پس، مهاجران بریتانیایی بیشتر در سواحل دریا و خلیج هادسن مستقر شدند، در حالی که فرانسویان بیشتر به سوی مناطق داخلی کانادا روان شدند. در سال ۱۷۸۳، بریتانیا کنترل بخش فرانسوی‌نشین کانادا (استان کبک کنونی) را نیز در اختیار گرفت.
کانادا با افزودن لایحه الحاقی قانون اساسی که در روز اول جولای سال ۱۸۶۷ و قانون کانادا که در سال ۱۹۸۲، به تصویب رسید، استقلالش را از بریتانیای کبیر اعلام کرد. این روز به نام روز همپیمایی در تاریخ کانادا ثبت شد. نوع حکومت کانادا، پادشاهی قراردادی (مشروطه) فدرال، همراه با نظام پارلمانی است. این کشور از ده استان و سه خطه جداگانه تشکیل شده که مردم آن چندفرهنگه و به دو زبان مختلف گویش می‌کنند که در سطح فدرال، زبان رسمی آن، هم انگلیسی و هم فرانسوی است.
کانادا پیرو نظام حقوقی کامن لا (برگرفته از حقوق انگلستان) است، بجز استان کبک که نظام حقوقی آن بر مبنای ترکیبی از سیستم حقوق نوشته (سیویل لا) و کامن لا بنا شده است. مثل دیگر کشورهای پیرو این سیستم قوه قضاییه کانادا نقش مهمی در معرفی قوانین این کشور بازی می‌کند و قدرت لغو قوانین مغایر با قانون اساسی را داراست. دادگاه عالی این کشور، بالاترین مرجع قضایی کشور است و توسط قاضی ارشد، ریاست می‌شود. نه عضو آن توسط فرماندار کل به پیشنهاد نخست وزیر انتخاب می‌شود.
تمامی قضات در سطح عالی و استینافی (استانی) توسط فرماندار، به پیشنهاد نخست وزیر و وزیر دادگستری، بعد از مشورت با سازمان‌های قانونی غیر دولتی منصوب می‌شوند. اعضای کابینهٔ فدرال، دادگاه‌های عالی در سطح استانی و کشوری، انتخاب می‌کنند. پست‌های قضایی در سطح استانی و کشوری، توسط دیگر دولت‌مردان، انتخاب می‌شوند.
قوانین مربوط به جرم و جنایت منحصراً در اختیار مسئولان فدرال است و در سرتاسر کانادا یکی است. سازمان‌های اجرای قوانین، مثل دادگاه‌های جنایی، در هر استان به عهده یک فرد است، اما در مناطق روستایی، نظارت برعهدهٔ پلیس سواره نظام سلطنتی کانادا (RCMP) است.
جشن یکم جولای
با تصویب قانون بریتانیای شمال امریکا، کنفدراسیون کانادا در ۱۸۶۷ اول جولای با زدن زنگ های کلیسای جامع سنت جیمز در تورنتو و آتش بازی و چراغانی، گشت و گذار، نمایش های نظامی و موسیقی و سایر تفریحات جشن گرفته شد. از آن به بعد این روز به روز ملی کانادا تبدیل شد.
