شهروند- علی شریفیان: استفن هارپر، نخست وزیر دولت محافظه کاران روز چهارم اگوست همانگونه که شایعه شده بود، پس از ملاقات با دیوید جانستون، فرماندار کل کانادا خواستار انحلال مجلس شد و پس از آن آغاز مبارزات انتخاباتی برای انتخاب نمایندگان دوره چهل و دوم مجلس کانادا را اعلام کرد. روز رسمی انتخابات بر اساس قانونی که دولت هارپر تصویب کرده، روز ۱۹ اکتبر بود.
با اعلام انتخابات، غیرمعمول ترین مبارزات انتخاباتی تاریخ کانادا شروع شد. طول مدت مبارزات انتخاباتی که معمولا ۳۷ روز یا همین حدود هاست یک باره به یازده هفته تغییر کرد. طولانی ترین مبارزات انتخاباتی بدون هیچ دلیل قانع کننده ای برای مردم شروع شد، اما این مدت زمان به محافظه کاران این امکان را می داد که ذخیره کلان مالی خود را علاوه بر عوامل دیگر برای پیروزی خود به کار بگیرند. این انتخابات گران ترین انتخابات تاریخ کانادا هم بوده است.
بعد از مبارزات ۷۸ روزه و افت و خیزهای بسیار غروب روز ۱۹ اکتبر با پایان مجال رای دادن در چهار استان آتلانتیک کانادا که مجموعا ۳۲ کرسی در مجلس دارند، نتایج آرا به مرکز پخش مستقیم گزارش نتیجه این انتخابات در مرکز سی بی سی تورنتو رسید. زمان زیادی نگذشت تا معلوم شد که شب، شبی متفاوت و تاریخی است. هر ۳۲ کرسی استان های اتلانتیک دقیقه به دقیقه سرخ تر شدند. زمانی که ساعت نه و نیم مراکز رای گیری در کبک و تورنتو هم بسته شد، شمارش آرای استان های آتلانتیک تقریبا به پایان رسیده بود. با شمارش آرایی که مردم در روزهای رای گیری پیش از موعد داده بودند که حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار رای بود، حدود یک ربع ساعت از بسته شدن مراکز کبک و انتاریو گذشته بود که مرکز بررسی های ریاضی سی بی سی اعلام کرد با توجه به اطلاعاتی که به سی بی سی رسیده، ما اکنون می توانیم اعلام کنیم : « نخست وزیر آینده کانادا جاستین ترودو و دولت حاکم حزب لیبرال است.» «اما هنوز دقیقا نمی توانیم بگوییم که این دولت اکثریت است یا اقلیت …»
موج سرخ همه استانها را در بر گرفت …
با ضرباهنگی که آرای هر حوزه روی مونیتورها می آمدند و خوانده می شدند، کانادا سرخ تر و سرخ تر می شد. زمان زیادی نکشید که تعداد کرسی هایی که لیبرال ها برده بودند و یا در آن حوزه ها از احزاب دیگر پیشی گرفته بودند ابتدا دو رقمی و بعد به سرعت سه رقمی شد و از ۱۸۰ کرسی گذشت. برای رسیدن به دولت اکثریت، ۱۷۰ کرسی از ۳۳۸ کرسی لازم بود. در حالی که حدود یک ساعت از بسته شدن مراکز رای گیری در کبک و انتاریو گذشته بود. باز هم پیتر منزبریج، گوینده ارشد سی بی سی با تامل اما هیجانی که در حرکاتش پنهان بود، اعلام کرد: «سی بی سی» آماده است که اعلام کند دولت آینده کانادا به رهبری جاستین ترودو اکثریت خواهد بود.» بعد از حدود ده سال لیبرال ها با پیروزی تاریخ سازی به قدرت برگشتند و با این پیروزی تاریخی به دوران حدودا ده ساله حکومت محافظه کاران و هارپر پایان دادند.» و این هدف و موضوع انتخابات این دوره بود: پایان دادن به حکومت هارپر …
لیبرال ها با ۶ میلیون و ۹۳۰ هزار و ۱۳۶ رای (حدود ۳۹ درصد آرا) ۱۸۴ کرسی به دست آوردند و به حکومت اکثریت رسیدند.
محافظه کاران با ۵ میلیون ۶۰۰ هزار و ۴۹۶ رای (حدود ۳۱ درصد آرا) به ۹۹ کرسی رسیدند و اپوزیسیون رسمی دولت اکثریت لیبرال شدند.
نیو دمکرات ها (ان دی پی)۳ میلیون و ۴۶۱ هزار و ۲۶۲ (حدود ۲۰ درصدآرا) را بدست آوردند و صاحب ۴۴ کرسی شدند.
بلوک کبکوا به رهبری ژیل دوسپ که خود نتوانست کرسی اش را به دست آورد، با ۸۱۸ هزار و ۶۵۲ ( ۶۰ .۴ درصد آرا) فقط ۱۰ کرسی به دست آورد.
خانم الیزابت می، رهبر حزب سبز این دوره هم به تنهایی نماینده و صدای حزب سبز در مجلس خواهد بود. حزب سبز ۶۰۵ هزار و ۸۶۴ ( ۴۵ .۳ درصد آرا) را به دست آورد.
اولین نمایندگان ایرانی تبار و افغانستانی تبار در پارلمان کانادا
در کنار پیروزی قاطع لیبرال ها در این انتخابات، از سوی دیگر ۱۹ اکتبر ۲۰۱۵ برای جامعه ی ایرانیان کانادا نقطه عطفی شد. در این روز دو کاندیدای ایرانی تبار نیز به پارلمان فدرال راه یافتند.
علی احساسی، از حوزه ی ویلودیل توانست کرسی نمایندگی این حوزه را که از سال ۸۸ در اختیار لیبرال ها بود دوباره پس بگیرد. چهار سال پیش در انتخابات ۲۰۱۱ Chungsen Leung محافظه کار توانست این تسلط ۲۳ ساله را بشکند و برنده ی این حوزه شود.
آرای ریخته شده در صندوق ویلودیل به شرح زیر است:
علی احساسی (لیبرال) ـ ۲۴۴۳۱ رای
چانگسن لیونگ (محافظه کار) ـ ۱۷۰۳۶ رای
پویان طبسی نژاد (ان دی پی) ـ ۳۲۲۶ رای
جیمز آرودا (حزب سبز) ـ ۱۰۲۱ رای
بریندر سینگ آلووالیا (مستقل) ـ ۲۱۶
همچنین مجید جوهری از حوزه ی ریچموندهیل موفق شد از این حوزه به مجلس فدرال راه یابد.
آرای ریخته شده در صندوق ریچموندهیل به شرح زیر است:
مجید جوهری (لیبرال) ـ ۲۳۰۳۲ رای
مایکل پارسا (محافظه کار) ـ ۲۱۲۷۵ رای
ادام دو ویتا (ان دی پی) ـ ۳۹۵۰ رای
گوئندولین وینما (حزب سبز) ـ ۸۵۶ رای
همچنین برای اولین بار یک زن افغانستانی تبار به نام مریم منصف نیز به جمع نمایندگان پارلمان فدرال پیوست. او توانست از حوزه پیتربورو ـ کاوارتا دیگر رقبایش را کنار بزند.
آرای این حوزه به شرح زیر است:
مریم منصف (لیبرال) ـ ۲۹۰۹۱ رای
مایکل اسکینر(محافظه کار) ـ ۲۳۷۴۷ رای
دیو نیکل (ان دی پی) ـ ۱۲۷۱۳ رای
داگ مسون (حزب سبز) ـ ۱۸۴۷ رای
توبان لکی (Strength in Democracy ) ـ ۱۳۴ رای
گرانترین انتخابات تاریخ کانادا، آمار و ارقام دیگر
احزاب در انتخابات این دوره ۵۴ میلیون و ۴۷۵ هزار و ۸۴۰ دلار خرج کردند. در دوره گذشته (۲۰۱۱) ۲۱ میلیون ۲۵ هزار و ۷۹۳ دلار خرج انتخابات شده بود.
کاندیداها ۷۳ میلیون و ۶۱۱ هزار و ۵۹ دلار هزینه کردند، و این در حالی ست که در ۲۰۱۱ کاندیداها ۲۸ میلیون ۲۴۴ هزار و ۴۹۹ دلار هزینه کرده بودند. در مجموع احزاب و کاندیداها امسال مبلغ کلان ۱۲۸ میلیون و ۸۷ هزار و ۴۳ دلار خرج کرده اند. در انتخابات ۲۰۱۱ این مبلغ به ۴۹ میلیون و ۲۷۰ هزار و ۲۹۲ دلار بالغ شد.
علاوه بر مخارج احزاب و کاندیداها، سازمان انتخابات کانادا برای یک انتخابات معمولی (۳۸ – ۳۷ روزه) حدود ۳۵۰ میلیون باید خرج کند. در این دوره هنوز دقیقا مشخص نشده ولی با توجه به افزایش طول مبارزات انتخاباتی و رای دهندگان باید دست کم ۳۰۰ میلیون دلار دیگر بر این مبلغ اضافه کرد.
افزایش مشارکت زنان و اعضای اقوام بومی کانادا
در مجموع آمار رسمی سازمان انتخابات کانادا نشان داده که ۱۷۹۲ نفر کاندیدای نمایندگی مجلس بوده اند. در نهایت اکثریت انتخاب شدگان را مردان تشکیل می دهند، اما بر تعداد نمایندگان زن کمی افزوده شده است. در مجلس دوره قبل ۷۷ نماینده زن داشتیم و این دوره شمار زنان به ۸۸ نفر رسیده است.
از حزب لیبرال ۵۰ زن، از ان دی پی ۱۸ و از حزب محافظه کار ۱۷ کاندیدای زن به نمایندگی انتخاب شده اند. تعداد نمایندگان اقوام بومی کانادا هم از ۷ نماینده به ۱۰ نماینده افزایش یافته است.
در مورد تعداد زنان هنوز از نظر بسیاری این تعداد نماینده زن اصلا قابل قبول نیست و این نشانه ی عدم تساوی جنسیتی و تبعیض است. درصد کسانی که در این انتخابات رای داده اند بی سابقه بوده است. ۵/۶۸ درصد واجدین شرایط در رای گیری شرکت کرده اند. دوره گذشته ۱/۶۱ درصد رای داده بودند. این افزایش اهمیت بسیار دارد و بر نتیجه انتخابات هم اثر گذاشته است. این دوره بویژه شمار اعضای اقوام بومی و جوانانی که رای دادند، افزایش محسوسی داشته است.
استفن هارپر پس از شکست، استعفاء داد
از هفته های آخر مبارزات انتخاباتی شایعاتی بر سر زبانها بود که اگر هارپر به قدرت نرسد، از رهبری حزب کناره گیری می کند. همین اتفاق اما به روال عجیبی افتاد. پس از اعلام نتایج و سخنرانی تام مولکر، هارپر در آلبرتا سخنرانی کرد و در سخنرانی خود هیچ اشاره ای به این موضوع نکرد، اما همزمان رئیس حزب محافظه کار با صدور بیانیه ای چهار سطری خبر داد استفن هارپر به عنوان نماینده مجلس می ماند اما از رهبری حزب کنار می رود. از روز سه شنبه بحث انتخاب رهبر موقت و رهبر جدید برای حزب در بین محافظه کاران و رسانه ها مطرح شده است. از کسانی مانند جیسون کنی و چند نفر دیگر نام می برند ولی هنوز هیچ چیز معلوم نیست.
همچنین وضعیت تام مولکر هم به روشنی معلوم نیست. ان دی پی شکست بدی خورد و شاید اعضای حزب خواستار استعفای مولکر بشوند، اما هیچ صحبتی در این زمینه نشده است.
ژیل دوسپ که بار دیگر نتوانست کرسی خود را به دست آورد، قرار است بعد از تشکیل جلسه ای از ده نماینده انتخاب شده، وضعیت و آینده سیاسی خود را مشخص کند.
بازتاب جهانی پیروزی جاستین ترودو
از نیمه شب دوشنبه شب بسیاری از رسانه های جهان (در اروپا و آسیا) به انتشار خبر انتخابات کانادا پرداخته و بویژه در این گزارش های خبری نخست وزیر شدن جاستین ترودو که پدرش هم برای یک دوره ۱۶ ساله نخست وزیر کانادا بوده، برجسته تر بود.
سران و رهبران بسیاری از کشورهای جهان پیروزی ترودو را به او تبریک گفته اند از جمله فرانسوا هولاند، رئیس جمهوری فرانسه و دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا. همینطور باراک اوباما تلفنی با ترودو صحبت کرد و پیروزی اش را تبریک گفت.
ترودو روز سه شنبه در کنفرانس خبری در اتاوا توضیح داد که او با اوباما درباره طرحش در پیوند با حضور نظامی کانادا در عراق و سوریه صحبت کرده و اوباما عکس العمل منفی نشان نداده است.
ترودو درباره برنامه شرکتش در اجلاس بین المللی گرمایش جهانی و حفظ محیط زیست با اوباما صحبت کرده است.
ترودو بارها در سخنانش از هارپر در مورد رابطه با آمریکا انتقاد کرده بود و گفته بود که باید روابط کانادا با آمریکا ترمیم شود.
رسانه ها اشاره کرده اند که این اولین بار است که کسی که پدرش هم، نخست وزیر بوده در کانادا به این مقام می رسد. در کنفرانس خبری اتاوا، ترودو اعلام کرده کابینه خود را روز چهارم نوامبر، حدود دو هفته دیگر معرفی خواهد کرد.