هفته گذشته چند خبر نسبتا مثبت و امیدوارکننده در خود داشت. از جمله این خبرها تشکیل “ائتلاف اسلامی ضد تروریسم” به رهبری عربستان سعودی شامل ۳۵ کشور از جمله قطر، مالزی، ترکیه، پاکستان (این کشور روز چهارشنبه ۱۶ دسامبر حضور خود در این ائتلاف را تکذیب کرد و از عربستان سعودی در مورد آن توضیح خواست)، مصر، اردن، امارات متحده عربی، سودان، اندونزی، مراکش، نیجر، نیجریه، یمن و… است که اگرچه نمی توان به آن امید چندانی بست، زیرا برخی از این کشورها خود حامی یا عامل تروریسم هستند، اما دست کم بر ریاکاری ها و دودوزه بازی ها نور می تاباند.
خبر مثبت دیگر، گزارش رییس سازمان بین المللی انرژی اتمی و رأی شورای حکام این نهاد درمورد بسته شدن پرونده خسارت بار هسته ای حکومت آخوندی بود که این ماجراجویی نابخردانه و پرهزینه را ورق می زند و راه را برای لغو یا دست کم تعلیق تحریم های کمرشکن می گشاید.
خبر مثبت سوم، سفرجان کری، وزیر امورخارجه آمریکا به مسکو و دیدار او با سرگئی لاوروف وزیرخارجه و ولادیمیر پوتین رییس جمهوری این کشور است. محور اصلی گفتگوهای این دیدار مسئله پیچیده و کلاف سردرگم فاجعه سوریه و زمینه سازی برای برگزاری نشستی است که قرار است روز جمعه ۱۸ دسامبر با حضور وزرای امور خارجه کشورهای درگیر و نمایندگان سازمان های مخالف رژیم سوریه در نیویورک برگزارشود.
خبر مثبت بعدی هم اعلام آتش بس موقت در یمن است تا زمینه را برای گفتگو، به میانجی گری سازمان ملل، درباره صلح که به ۹ ماه جنگی که نزدیک به ۶ هزار کشته به جا گذاشته و نیمی از کشور را ویران کرده فراهم سازد.
و سرانجام، خبر مثبت دیگر نیز توافق ۱۹۵ کشور شرکت کننده در بیست و یکمین کنفرانس آب و هوایی پاریس در مورد کاهش میزان تولید گازهای گلخانه ای بود.
در کنار این خبرهای نسبتا مثبت و امیدوارکننده، خبر دیگری هم بود که، به ویژه برای ایرانیان برون مرزی چندان مثبت نبود. هفته گذشته، مجلس نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کرد که به موجب آن اتباع دوملیتی ۳۸ کشوری که برای سفر به ایالات متحده نیاز به روادید ندارند، درصورتی که پس از ماه مارس سال ۲۰۱۱ به یکی از ۴ کشور جمهوری اسلامی ایران، عراق، سوریه و سودان سفرکرده باشند، باید برای ورود به خاک آمریکا روادید دریافت کنند. این طرح که با رأی اکثریت بیش از ۹۵ درصد نمایندگان (۴۰۷ رأی مثبت دربرابر ۱۹ رأی مخالف) تصویب شد، امواجی از مخالفت و اعتراض و نیز تأیید و تحسین برانگیخت.
ازآنجا که بیشتر کشورهای مشمول این طرح اعضای اتحادیه اروپا هستند، نخستین اعتراض نیز از جانب ۲۹ سفیر کشورهای اروپایی بود. به گزارش “گویا نیوز”: «سفرای بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا در نامه مشترک خود تأکید کرده اند که به واسطه محدودیت های ذکرشده در مصوبه مجلس نمایندگان، شهروندان اروپایی دارای ملیت دوگانه ایران، عراق، سوریه و سودان به گونه ای “نامتناسب و غیرمنصفانه” متضرر می شوند
».
مصوبه مجلس نمایندگان، که برای تبدیل شدن به قانون باید به تصویب مجلس سنا و رییس جمهوری آمریکا نیز برسد، با انتقاد گروه لابی “شورای ملی ایرانیان آمریکا” (که از حکومت آخوندی دفاع می کند) و نیز “اتحادیه آزادی های مدنی آمریکا” روبه رو شده و آن را “تبعیض آمیز” خوانده اند.
اگر مفاد این لایحه فقط اتباع دوتابعیتی ۴ کشور یادشده را در بربگیرد، به راستی هم “تبعیض آمیز” است زیرا بخشی از اتباع ۳۸ کشور مزبور را جدا نموده و مشمول مقرراتی متفاوت با دیگران می سازد. از آنجا که بعید به نظرمی آید که مجلس نمایندگان آمریکا به این نکته حقوقی بی توجهی کرده باشند، می توان چنین پنداشت که مقررات یادشده شامل همه اتباع ۳۸ کشور باشد. یعنی، هر شهروند یکی از ۳۸ کشوری که تاکنون برای ورود به آمریکا نیاز به روادید نداشته، پس از اعتبار قانونی این طرح، در صورتی که پس از ماه مارس ۲۰۱۱ به جمهوری اسلامی ایران، عراق، سوریه یا سودان سفرکرده باشد، برای سفر به آمریکا نیاز به اخذ روادید دارد. به عنوان نمونه، آقای جک استراو، وزیرخارجه اسبق انگلستان که حدود دوماه پیش به ایران سفرکرده بود، اگر بخواهد به آمریکا سفرکند، باید روادید دریافت کند.
این طرح طبعا برای ایرانیان برون مرزی دارای تابعیت یکی از ۳۸ کشور یادشده مشکلاتی برای سفر به ایالات متحده ایجاد می کند. فزون بر این، از آنجا که مقررات لغو یا برقراری دریافت روادید بین کشورها معمولا متقابل است، این احتمال وجود دارد که این کشورها نیز به برقراری دریافت روادید برای شهروندان آمریکایی اقدام کنند و در این صورت، به عنوان مثال، ایرانیان دارای گذرنامه آمریکایی برای سفر به کشورهای اروپایی، نیاز به اخذ روادید خواهند داشت.
از سوی دیگر، گروهی از شهروندان و فعالان سیاسی ایرانی در آمریکا به حمایت و “تقدیر از نمایندگان کنگره آمریکا درجهت تصویب طرح” پرداختند. در بخشی از بیانیه ای که این گروه منتشرکرده آمده است: «ما گروهی از شهروندان و فعالین سیاسی ایرانی از اقدام مجلس نمایندگان آمریکا درجهت تصویب طرح نیاز به ویزا برای سفر به کشورهای حامی تروریسم قدردانی می کنیم».
بخش دیگری از بیانیه این گروه، توجه را به نکته ای نه چندان مکتوم جلب می کند: «… در ۳۷ سال گذشته بسیاری از وابستگان به حکومت جمهوری اسلامی ایران با نفوذ به آمریکا و رفت و آمد های پیاپی به ایران سبب مشروعیت بخشی به دولت جمهوری اسلامی شده اند. آنها کسانی هستند که در آمریکا زندگی، تجارت و کسب درآمد کرده ولی به ایران رفته و پرچم آمریکا را آتش زده و مرگ بر آمریکا می گویند… بسیاری از آنها ازطریق پناهندگی و با بیان این که جانشان در خطر است خود را به آمریکا رسانده و به محض گرفتن پناهندگی به ایران بازگشته اند».
در پایان بیانیه، سخنگوی “کمپین درخواست لغو پناهندگی ایرانی هایی که به ایران سفرمی کنند”، با صراحت خواستار لغو پناهندگی این افراد می شود: «ما همچنین خواستار این هستیم که اقامت تمامی پناهندگانی که به ایران سفر می کنند را لغو کنید و یکی از ابزارهای اساسی جمهوری اسلامی ایران برای مشروعیت بخشی اش را بگیرید، زیرا اگر پناهنده ای جانش در خطر باشد به هیچ وجه حاضر به سفر به ایران نیست».
با آن که آنچه در این بیانیه مطرح شده نکته ای واقعی است و سال ها است که حکومت مکار آخوندی شمار زیادی از مزدوران خود را در میان پناهندگان واقعی جازده تا در کشورهای مختلف به انواع کارها از جاسوسی گرفته تا احیانا اقدامات تروریستی بپردازند، اما به نظر نمی آید که راهکار لغو پناهندگی کسانی که به ایران سفر می کنند درست و منصفانه باشد. زیرا، همه پناهندگانی که به ایران سفر می کنند جاسوس جمهوری اسلامی نیستند و اگر چنین امری تصویب شود، در درجه اول این جمهوری اسلامی است که به مزدوران خود دستور می دهد به ایران نروند و در نتیجه دود آن به چشم پناهندگانی می رود که برای دیدار خانواده یا انجام امور ضروری به کشور خود می روند و چنین اقدامی اثری بر ترفندبازی حکومت آخوندی ندارد!
* شهباز نخعی نویسنده در حوزه ی مسائل سیاسی، ساکن اروپا و از همکاران شهروند است.
Shahbaznakhai8@gmail.com