شهروند ـ یکصد سال پیش در ۲۸ ژانویه ۱۹۱۶، زنان مانیتوبا اولین زنانی بودند که در کانادا و کشورهای مشترک المنافع بریتانیا حق رای به دست آوردند.
اما هنوز اجازه ی ورود به مجلس سنا را نداشتند. طبق اصل ۲۴ «قانون آمریکای شمالی بریتانیا» British North America Act که در آن زمان قانون اساسی کانادا محسوب می‌شد، فقط «افراد واجد شرایط» می‌توانستند به سمت سناتور در مجلس سنای این کشور منصوب شوند. تفسیر دولت کانادا از واژه «افراد»، فقط مردان بود.
در سال ۱۹۲۸ پنج زن، عریضه ای به دادگاه عالی بردند تا بپرسند کلمه ی “افراد” (Persons) که در قانون آمده شامل زنان نیز می‌شود یا نه. این موضوع به سرعت با عنوان «پرونده افراد» Person’s case شهرت پیدا کرد. اهمیت این جدال حقوقی از آن رو بود که در صورت پاسخ آری به این سئوال، زنان اجازه ی ورود به مجلس سنا را می داشتند و سنا نقش مهمی در بسیاری مسائل مربوط به زنان، مثل اعطای حق طلاق، داشت.
د
مجسمه ۵ زن معروف Famous Five در مقابل مجلس مانیتوبا
ادگاه عالی پاسخ داد که نه، لفظ “افراد” شامل زن ها نمی شود، اما این پنج زن شجاع به رهبری امیلی مورفی و نلی مک کلانگ جنبشی بر سر این پرونده راه انداختند و موفق شدند آن‌را به کمیته ی قضایی شورای سلطنتی انگلستان بکشانند. در این شورا، هر پنج لردِ عضو آن تحت فشار افکار عمومی مجبور شدند رایی متفاوت از دادگاه عالی کانادا بدهند.
حکم آن ها می گفت:”کلمه ی”افراد” در ماده ی ۲۴ شامل هر دو جنس مرد و زن می شود.” آن ها رای دادگاه کانادایی را “باقی مانده ای از روزگاری بربرانه تر از روزگار ما دانستند.”
آشنایی با پنج زن پیشگام
- امیلی مورفی Emily Murphy: تاریخ تولد: ۱۸۶۸ تاریخ وفات: ۱۹۳۳
امیلی مورفی اولین قاضی امپراتوری بریتانیا
• ایرن ماریات پارلبی Irene Marryat Parlb: تاریخ تولد: ۱۸۶۸ تاریخ وفات: ۱۹۶۵، رهبر زنان مزرعه دار، فعال سیاسی و اولین وزیر کابینه در استان آلبرتا
• نلی مونی مک کلانگ :Nellie Mooney McClung تاریخ تولد: ۱۸۷۳ تاریخ وفات: ۱۹۵۱، نویسنده و عضو قوه مقننه استان آلبرتا از سال ۱۹۲۱ تا ۱۹۲۶
• لوییس کرامی مک کینی Louise Crummy McKinny: تاریخ تولد: ۱۸۶۸ تاریخ وفات: ۱۹۳۱، لوییس یکی از اولین دو زنی بود که برای قوه مقننه امپراتوری بریتانیا انتخاب شد و اولین زنی بود که این کرسی را تصاحب کرد.
• هنریتا مویر ادواردز Henrietta Muir Edwards: تاریخ تولد: ۱۸۴۹ تاریخ وفات: ۱۹۳۱، هنریتا وکیل زنان شاغل، نویسنده و از مؤسسان سازمان خیریه Victorian Order of Nurses در استان آلبرتا و غرب کانادا بود.
