* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
مشکلاتی که دیابت در مدت طولانی ایجاد می کند شامل چهل در صد دیابتی ها می شود که بر اثر مقدار زیاد قند در مدت طولانی در خون شخص بوده و تولید مشکلات بسیار جدی می کند. دیابت درمان و کنترل نشده بر روی تمام بدن اثر بد دارد مهم تر از همه قلب، عروق خونی، کلیه ها، چشم ها، سیستم عصبی و غیره، این مشکلات عبارتند از:
بیماری های قلبی و عروقی
دیابت بر روی رگ ها اثر گذاشته و مقدار زیاد قند در خون باعث لخته شدن خون در رگ ها و بسته شدن رگ های خون دهنده به عضله قلب و تولید انفارکتوس قلبی و یا سکته مغزی و بسته شدن عروق پاها شده و تولید گانگرن (قانقاریا) می کند. سن، آمادگی ژنتیکی (ارثی)، فشار خون بالا، چاقی و مصرف دخانیات نقش مهمی در تولید مشکلات دیابتی دارند. بیماران نوع ۲ معمولا دچار عوارض بیماری می شوند و بیماری های قلبی عروقی دو تا چهار بار بیشتر نزد آن ها دیده می شود.
نفروپاتی
نسوج تشکیل دهنده کلیه، شامل مقدار زیادی عروق بسیار نازک می باشد که خون را تصفیه می کنند چون دیابت بر روی عروق اثر می گذارد، این رگ ها به تدریج خراب شده و از بین می روند. در نتیجه کلیه دچار مشکلات مختلفی، از جمله کم کاری می شود. باید به خاطر بیاوریم که فشار خون بالا نیز عامل بزرگ دیگری برای مشکلات سلامتی کلیه هاست.
نوروپاتی
نامی است که برای بیماری های عصب به کار می رود و معمولا دردناک است. بیماری های عصبی معمولا در ده سال اولیه دیابت به ظهور می رسد و ۴۰ تا ۵۰ در صد افراد دیابتیک به آن مبتلا می شوند (نوع یک و دو) که بر اثر مبتلا شدن عروق و نرسیدن اکسیژن کافی به عصب و بالا بودن قند در خون می باشد و بیمار احساس سوزش، سوزن سوزن شدن، از دست دادن حس و درد در نوک انگشتان پا و یا دست می کند و به تدریج در تمام عضو مریض پیشرفت می کند. نوروپاتی می تواند شامل اعصاب کنترل کننده سیستم گوارش، فشار خون، ضربان قلب و اعضای جنسی هم بشود.
رتینوپاتی
بیماری قند باعث از بین رفتن تدریجی دید می شود که زیاد دیده می شود و کلیه کسانی که به نوع یک این بیماری گرفتار می شوند دچار مشکلات بینایی می شوند در حالی که ۶۰ درصد بیماران نوع دو به آن دچار می شوند. حتا اگر قسمت های دیگر چشم به غیر از شبکیه دچار شود رتینوپاتی نامیده می شود (مثل عصب بینایی) این بیماری می تواند باعث کاتاراکت و یا گلوکوم و حتا کوری چشم بشود.
حساسیت به عفونت ها
بالا بودن قند خون و خستگی شخص بر اثر بیماری می تواند باعث عفونت های تکراری که هر از گاهی به سختی هم معالجه می شوند مانند عفونت های پوستی، لثه ای، دستگاه تنفسی، واژن، مثانه و غیره بشود. بدی گردش خون در عروق صدمه دیده باعث می شود عفونت ها در زخم سرکش شده و خوب نشوند.
علائم
بیماری های قلبی و عروقی
ـ دیر بهبود یافتن زخم ها
ـ درد قفسه سینه هنگام فعالیت های بدنی
ـ درد ساق پا که مزاحم راه رفتن می شود
نفروپاتی
ـ وجود آلبومین در ادرار (معمولا در ادرار آلبومین وجود ندارد)
ـ فشار خون بالا که معمولا شروع بیماری کلیه را نشان می دهد.
نروپاتی
ـ کم شدن احساس درد، سرما و گرم در پاها و دست ها
ـ احساس خواب رفتن عضو و سوزش
ـ نداشتن نغوظ
ـ تنبلی معده در تخلیه غذا، که تولید گاز و آروغ زدن می کند.
رتینوپاتی
ـ وجود لکه در میدان دید
ـ خشکی چشم ها
ـ خوب ندیدن (تصویر، مات دیده می شود)
نکته مهم: گاهی هیچ علامتی وجود ندارد بیمار دیابتی باید مرتبا به چشم پزشک مراجعه کند.
حساس بودن به عفونت ها
ـ عفونت های مختلف، پوست، لثه ها، دستگاه تنفسی، واژن، مثانه، مجرای ادرار و اطراف آن در آقایان
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
ـ تمام افراد دیابتیک در مدت طولانی
ـ داشتن افراد دیابتیک در فامیل خطر را زیاد می کند.
فاکتورهای خطرناک
ـ داشتن مقدار قند بالاتر از طبیعی
ـ فشار خون بالا
ـ کلسترول بالا
ـ کشیدن سیگار
پیشگیری
افراد مبتلا به بیماری قند به سه طریق می توانند از پیشرفت عوارض بیماری جلوگیری کنند:
۱ ـ کنترل جدی و روزانه گلیسمی خون (مقدار قند در خون)
مشورت با پزشک و متخصص تغذیه، رژیم و حرکات بدنی و ورزش های ساده مثل راه رفتن
۲ ـ کنترل فشار خون، نگه داشتن فشار خون در حد طبیعی تا آن جا که امکان دارد، زیرا فشار طبیعی از مبتلا شدن صدمه به چشم ها، کلیه ها و دستگاه گردش خون جلوگیری می کند.
۳ ـ کنترل کلسترول: نگه داشتن مقدار کلسترول در حد طبیعی (یا نزدیک به حد طبیعی) زیرا از مبتلا شدن به بیماری های قلبی عروقی که عارضه مهمی در نزد افراد دیابتیک می باشد جلوگیری می کند.
چند راهنمایی برای پیشگیری یا به عقب انداختن عوارض بیماری:
۱ـ برنامه غذایی که پزشک یا متخصص تغذیه به شما داده را به طور جدی دنبال کنید.
۲ ـ ترک دخانیات، زیرا باعث تشدید عوارض بیماری های کلیوی، قلبی عروقی و سایر مشکلات سلامتی در نزد افراد دیابتیک می شود.
۳ ـ ورزش، حداقل نیم ساعت در صورت امکان هر روز (حتا راه پیمایی ساده)
۴ ـ نوشیدن آب زیاد برای جبران آب از دست رفته بدن و حتا جلوگیری از کمای دیابتیک
۵ ـ مراقب نظافت و سلامت پاهای خود باشید.
بیماری قند باعث می شود اعصاب صدمه ببینند و درد احساس نشود و خراش ها و فشارهای وارده بر پاها باعث عفونت هایی با عوارض بسیار وخیم بشود. هم چنین بیماری قند یکی از عواملی است که موجب بیماری های قارچی ناخن و پوست پا می شود.
۶ ـ و بالاخره آزمایشات مختلف سالانه و امتحان چشم ها و دندان ها را انجام دهید (عفونت های لثه ای در نزد دیابتیک ها زیاد دیده می شود)
درمان های دارویی
بیماری های قلبی عروقی: اطاعت کامل از دستورات پزشک متخصص
نفروپاتی: پزشک داروهای لازم برای کنترل فشار خون و دستورات غذایی می دهد در موارد شدید دیالیز و پیوند کلیه لازم می شود.
نروپاتی: برای کم کردن درد داروهای ضد درد و تورم غیر استروئیدی (اسپرین، ادویل و موترن)
فراموش نکنید که این داروها هم عوارض ناپسند دارد مخصوصاً در نزد افراد مسن.
رتینوپاتی: اعمال جراحی معمولا با لیزر
عفونت ها: آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد قارچ
درمان های پزشکی مکمل
ـ ویتامین تراپی
ـ طب سوزنی و طب سنتی چینی
