شهروند ـ فرح طاهری: مراسم یادبود مریم میرزاخانی، ریاضیدان برجسته که چندی پیش به دلیل ابتلا به سرطان در آمریکا درگذشت، پنجشنبه ۳۱ آگوست ۲۰۱۷ در آمفی تئاتر دانشکده پزشکی دانشگاه تورنتو برگزار شد.
برگزارکنندگان مراسم، انجمن دانشجویان دانشگاه شریف، کانون مهندس و انجمن دانشجویان ایرانی دانشگاه تورنتو بودند.
مجری مراسم، مونا یوسفیان اجرای برنامه را به دو زبان فارسی و انگلیسی آغاز کرد و ضمن خوشامد به حاضران به کوتاهی از مریم میرزاخانی گفت و همه را دعوت کرد تا اسلایدشویی را تماشا کنند که چند تن از دانشجویان تهیه کرده بودند و طی آن با عکس های دوران کودکی، نوجوانی و جوانی و تا پایان عمر کوتاه مریم، ما را با زندگینامه و افکار او آشنا کردند. البته اگر کیفیت اسلایدشو و صدا بهتر بود، این بخش نسبتا طولانی می توانست برای حاضران جالب تر باشد.
در این مراسم چندین سخنران حضور داشتند و همه سخنرانی ها به انگلیسی بود و البته به زبان ریاضی.
پرفسور Huang معاون مدیر انستیتوی فیلدز دانشگاه تورنتو از این گفت که قرار بود سال آینده میزبان مریم میرزاخانی برنده ی جایزه ی فیلدز باشند و همه برنامه ریزی ها شده بود، حال باید در این مراسم حضور یابد.
پرفسور کسرا رفیع Kasra Rafi کاملا تخصصی در حوزه ی ریاضیات سخن گفت و درباره ی کار مریم در هندسه سطوح ریمانی توضیح داد.
پرفسور زهره شهبازی نیز کاملا تخصصی از ریاضیات و نظریه مریم گفت و با ذکر مثال هایی آن را روشن کرد.
پرفسور مهدوی امیری، استاد مریم در دانشگاه شریف دیگر سخنران مراسم بود. او اما بیشتر به ذکر خاطرات خود از مریم پرداخت.
او گفت، مریم بسیار بااستعداد بود و در حالی که دانش آموز دبیرستان بود، قادر بود مسائل ریاضی را به راحتی حل کند… او خیلی متواضع بود. وقتی جایزه ی فیلدز را برنده شد، خانواده اش از طریق رسانه ها متوجه شدند و خودش به آنها نگفته بود و در جواب چرایی این کار گفته بود، چیزی نبود، تنها یک جایزه بود.
در ادامه ی برنامه، مجری متن پیام همسر مریم میرزاخانی را خواند و ویدیوکلیپی از خود مریم پخش شد.
حسن انعامی، خواننده خوش صدا با خواندن ترانه ی زیبای “جان مریم” فضای مراسم را آهنگین کرد.
و در پایان شرکت کنندگان در مراسم در کنار آقای علی احساسی، نماینده ی ایرانی تبار مجلس فدرال، عکسی به یادگار گرفتند و در بیرون سالن از شرکت کنندگان با شیرینی و نوشیدنی گرم پذیرایی شد.
مریم میرزاخانی که بود؟
مریم میرزاخانی(۱۳اردیبهشت ۱۳۵۶ – ۲۳ تیر ۱۳۹۶)ریاضیدان ایرانی-آمریکایی و استاد دانشگاه استنفورد بود. میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برندهٔ مدال فیلدز شد، که بالاترین جایزه در ریاضیات است. وی تنها زن و تنها ایرانی برندهٔ مدال فیلدز است.
زمینهٔ تحقیقاتی او مشتمل بر نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه هم‌تافته بود.
مریم میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برندهٔ مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به‌عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی نمره ی کامل را به دست آورد. وی نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت و به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت؛ و نخستین دانش آموز ایرانی بود که دو سال مدال طلا گرفت . او سپس در سال ۱۹۹۹ مدرک کارشناسی خود را در رشته ی ریاضی از دانشگاه شریف گرفت.
از اتفاقات دوران دانشجویی او سانحه سقوط اتوبوس دانشجویان به دره بود. در اسفند ۱۳۷۶، اتوبوس حامل دانشجویانِ ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دوره ی مسابقات ریاضی دانشجویی از اهواز، محل برگزاری مسابقه، راهی تهران بود. تیمِ متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در مسابقه ی رتبه اول کشور را کسب کرده بودند. در حادثه‌ای که پیش آمد، اتوبوس به دره سقوط کرد. شش دانشجوی ریاضی دانشگاه شریف،که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ریاضی ملی و بین‌المللی بودند، جان باختند. مریم میرزاخانی از جمله بازماندگانِ این سانحه بود.
مریم برای ادامه تحصیل به خارج کشور رفت و دکتریِ خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مک‌مولن، از برندگان مدال فیلدز، گرفت.
از مریم میرزاخانی به‌عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده ی سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشته ی ریاضیات تجلیل شد. میرزاخانی برنده جوایزی چون جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ و جایزه کلی بود. او از یازدهم شهریورماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در سن ۳۱ سالگی به عنوان استاد تمام در دانشگاه استنفورد به کار مشغول شد و پژوهشگر رشته ریاضیات بود. پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون بود.
میرزاخانی علاقه‌ای به قرار گرفتن زیر ذره‌بین رسانه‌ها نداشت و مصاحبه‌های زیادی از او منتشر نشده است.
فیلم مورد علاقه اش، داگ ویل، نگاهی خشن به آمریکای دوران رکود بزرگ است. مریم در کودکی آرزو داشته نویسنده شود. او گفت: «وقتی که بچه بودم رویایم این بود که نویسنده شوم. هیجان‌انگیزترین لحظاتم را به خواندن رمان می‌گذراندم، در واقع هر چیزی را به دستم می‌رسید می‌خواندم.»
در تیر ۱۳۹۶ اعلام شد میرزاخانی به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستانی در آمریکا بستری شده است. میرزاخانی از چهار سال پیش‌تر به سرطان پستان مبتلا بوده و این سرطان به مغز استخوان وی سرایت کرده بود. پدر و مادرش برای مراقبت از او به آمریکا رفتند. مریم ۲۳ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی در بیمارستانی در کالیفرنیا درگذشت.
بازماندگان او همسرش یان وندراک، دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد، و اهل جمهوری چک و فرزندشان آناهیتا هستند.
یاد و خاطره اش سبز و مانا.
