پرفسور لطفی زاده که به پدر منطق فازی در جهان مشهور است روز چهارشنبه ششم سپتامبر جاری در سن ۹۶ سالگی در کالیفرنیا درگذشت. او در سال ۱۹۲۱ در شهر باکو به دنیا آمد. پدرش رحیم عسگرزاده روزنامه نگاری از اهالی اردبیل و مادر وی پزشکی از کلیمیان باکو بود.
در سال ۱۹۳۱ زمانی که استالین قدرت را در شوروی در دست داشت جمعی از ایرانیان ساکن جمهوری های شوروی مجبور به مراجعت به ایران شدند. رحیم عسگرزاده همراه خانواده اش به ایران مراجعت کرد و در تهران ساکن شد.
لطفی زاده که نام کامل او لطفعلی عسگرزاده است و در آن زمان ده سال داشت در دبیرستان البرز تهران به ادامه تحصیل پرداخت و در سال ۱۹۳۸ پس از اخذ دیپلم متوسطه وارد دانشکده فنی تهران شد و چهار سال بعد از آن یکی از سه فارغ التحصیل رشته مهندسی برق دانشگاه تهران بود. سپس او برای ادامه تحصیل به امریکا رفت و در سال ۱۹۴۶ درجه فوق لیسانس از انستیتوی تکنولوژی ماساچوست M.I.T. و در سال ۱۹۴۹ درجه دکتری از دانشگاه کلمبیا در نیویورک را اخذ کرد.
پس از ۹ سال تدریس در دانشگاه کلمبیا به دانشگاه برکلی در کالیفرنیا پیوست و تا پایان عمر در این دانشگاه به تدریس و پژوهش مشغول بود و چندین سال در سمت ریاست دانشکده مهندسی این دانشگاه خدمت کرد.
پرفسور لطفی زاده یکی از بزرگان ریاضی و علوم کامپیوتر در جهان است که به عنوان یکی از پیشگامان برجسته ریاضی و علوم کامپیوتر شناخته می شود. تئوری منطق فازی که توسط او در سال ۱۹۶۵ پایه گذاری و توسعه یافت تحول اساسی در علوم کامپیوتر به وجود آورد و اساس نسل پیشرفته کامپیوترها مانند “سیستم های هوشمند”، “زبان طبیعی” و “هوش مصنوعی” را پایه گذاری کرد. این گونه کامپیوترها که بر اساس منطق فازی طراحی و عمل می کنند می توانند با انسان تبادل فکر کنند و در آینده نزدیک تحول شگرفی در زندگی روزمره مردم به وجود خواهند آورد.
اگر در رشته ریاضی و علوم کامپیوتر جایزه نوبل به فردی اهدا می شد، مطمئنا لطفی زاده سال ها پیش این جایزه را دریافت می کرد.
مجامع معتبر علمی دنیا در کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی، اروپا و آسیا با اهدای بالاترین نشان ها و مدال ها و عضویت افتخاری در آن مجامع از خدمات او به علم و دانش بشری قدردانی کرده اند. از ۲۴ دانشگاه جهان منجمله دانشگاه های تورنتو، رایرسون، واترلو و لیک هد کانادا و دانشگاه دولتی باکو و دانشگاه تهران (اخیرا) به وی درجه دکتری افتخاری اهدا کرده اند.
پرفسور لطفی زاده بیش از ۲۰۰ مقاله علمی به تنهایی منتشر کرده است و علاوه بر آن مقالات علمی بیشماری با همکاری دانشجویان و همکارانش به چاپ رسانده است. کشفیات و ابداعات او بیش از ۱۵۰ هزار بار در مقالات علمی دانشمندان جهان به عنوان مأخذ مورد استفاده قرار گرفته است.
لازم به یادآوری است که در دوم ماه اکتبر ۲۰۰۲ و در زمان ریاست آقای مهندس اسماعیل زاهدی، کانون مهندسین ایرانی از پرفسور لطفی زاده برای ایراد سخنرانی به تورنتو دعوت به عمل آورد و او با کمال میل این دعوت را پذیرفت و در محل هتل شرایتون ریچموندهیل در جمع بیش از ۶۰۰ نفر از حضار سخنرانی مبسوطی راجع به منطق فازی ایراد کرد. گرچه به علت دوری زیاد از ایران و زادگاه خویش پرفسور لطفی زاده قادر به ادامه مکالمه به زبان های آذری و فارسی نبود، ولی به فرهنگ و اصلیت خویش مفتخر بود و در بیوگرافی رسمی اش از زادگاه خود باکو و تحصیلاتش در دبیرستان البرز و دانشکده فنی تهران یاد می کرد. مشهور است که در جواب خبرنگاری که از او پرسیده بود که آیا خود را آذری ـ ایرانی ـ روس و یا امریکایی می داند، او پاسخ داده بود که همه ی این فرهنگ ها در رشته ی من مؤثر بوده اند و خود را مدیون آنها می دانم.
پرفسور لطفی زاده دانشمندی گرانقدر و انسانی والا بود. یادش گرامی باد.
