مروری بر تعالیم بهائی
اصول، تعالیم و دیدگاههای آئین بهائی مانند یگانگی نوع انسان، برابری زن و مرد، رفع تعصبات و هماهنگی علم و دین، یک چارچوب فراگیر در اختیار فرد بهائی قرار میدهد که تمامی جنبههای زندگی او، از جمله خانواده، تحصیلات، فعالیتهای اقتصادی و اشتغال را در بر میگیرد. یکی از مشخصههای اساسی زندگی بهائی، تلاش برای ایجاد و حفظ یکپارچگی میان جنبههای متنوع امّا ضروری زندگی فردی و علاوه بر آن ارائۀ خدمت و ایفای مسئولیتهای اجتماعی بر اساس این چارچوب است.
انسان در مسیر طبیعی زندگی، ناگزیر، ابعاد جسمانی را رشد میدهد، کسب درآمد میکند، شغل به دست میآورد؛ برای تحصیل، برنامه ریزی و آینده نگری میکند و به موازات آن باید در مسیر تعالی و پرورش صفات معنوی و درونیاش نیز قدم بردارد.
نمیتوانیم تلاش برای پیشرفت جنبۀ مادی زندگی را متوقف سازیم تا به مرحلۀ شایستهای از کمال برسیم و یا بالعکس آن قدر غرق در روال عادّی و روزمرّۀ زندگی مادی باشیم که از رشد و تعالی معنویمان غافل شویم. باید بیاموزیم که زندگی خود را به نحوی اداره کنیم که جنبههای مختلف آن مکمل یکدیگر باشند. به بیان دیگر باید تلاش کنیم پیشرفت معنوی خود را از سایر امور زندگی مانند ازدواج، تشکیل خانواده، تحصیل، امرار معاش و دیگر مسئولیتهای اجتماعی جدا نبینیم بلکه آنها را جنبههای به هم مرتبط و به هم پیوستۀ یک مجموعۀ یکپارچه در نظر گیریم.
خانواده
خانواده اساسیترین واحد اجتماع است. اولین محیطی است که هر فرد درآن با دیگران مرتبط میشود. فضایی اجتماعی است که درآن افراد، ارزشهای مثبتی که در کل زندگی به آن نیاز دارند را میآموزند و برای آینده، آماده میشوند. با توجه به همین نقش و اهمیت خانواده است که در دیدگاه آئین بهائی، اصول و مفاهیمی که قرار است در آیندۀ باشکوه بشر بر اجتماع حاکم شوند، باید هماکنون در زندگی خانواده به کارگرفته شوند و نسلهای بعدی مطابق با آنها پرورش یابند. به عنوان مثال بهائیان میکوشند در عمل فراگیرند که چگونه میتوان روابط میان اعضای خانواده را بر اساس اصل برابری میان مردان و زنان و یا عدالت برقرار کرد. همۀ اعضای خانواده باید از احترام و حقوق خود برخوردار باشند و امکانات خانواده در اختیار تمامی اعضا قرار گیرد. بر این اساس، ازدواج به عنوان عاملی برای افزایش بهزیستی و پیشرفت زن و مرد و سبب اتحاد و محبت خانوادههایشان میشود.
کار و اشتغال
انسان از طریق کار، کسبِ معاش میکند و استعدادهای نهفتۀ خود را به عرصۀ ظهور میرساند. اشتغال نه تنها برای منفعت خود شخص بلکه به جهت پیشرفت و تولید ثروت برای تمامی مردم جهان لازم و ضروری است. ثروت شخصی در دیدگاه آئین بهائی بسیار پسندیده است در صورتی که از طریق کار صادقانه به دست آمده باشد و کسب آن، بنیۀ مالی دیگران را تحلیل ندهد.
برای تحقق بخشیدن به چنین هدفی، نمیتوان کار را در حد ابزاری برای برآورده کردن خواستهها و نیازها فروکاست. بلکه اشتغال باید به طور مستمر در قالب خدمت به بشریت جلوهگر شود. کاری که با روحیۀ خدمت انجام پذیرد و در نهایت صداقت و امانت باشد، آنطور که حضرت بهاءالله تعلیم دادهاند، مانند عبادت، موجب رشد معنوی و نزدیکی فرد به درگاه الهی میشود. به علاوه، تلاش برای کمال، جزء جداییناپذیر کار هدفمند و خدمت خالصانه به نوع انسان است.
کسب علم و دانش
کسب علم و دانش در آئین بهائی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همۀ انسانها میلی ذاتی به دانستن و کشف حقیقت دارند. این نیروی درونی در طول زمان به انسان کمک کرده است تا پرده از اسرار جهان و پدیدههای بینهایت متنوع آن بردارد. همچنین به او انگیزه میدهد تا به دنبال فهم عمیقتری از اسرار درونی خود باشد.
در دیدگاه آئین بهائی، تحصیل علم، تلاشی است برای کشف حقایق عالم وجود که موجب افزایش درک و آگاهی فرد از خویش و محیط اطرافش میشود و نیز تواناییها و استعدادهای او را پرورش میدهد تا بتواند آگاهانه نقش موثری در پیشرفت اجتماع بر عهده گیرد. بهائیان توصیه شدهاند علومی را بیاموزند که برای رشد شخصیشان و یا پیشرفت اجتماع سودمند است. نباید تحصیل علم را تنها به پیمودن مدارج دانشگاهی و انباشتن ذهن از معلوماتِ مختلفی که کاربردی برایشان نمیشناسیم محدود کنیم. بر اساس این دیدگاه، کسب علم و دانش جزئی کاملاً مرتبط با دیگر زمینههای زندگی خواهد بود که به فرد در پیگیری هدف اصلیاش در زندگی که رشد فکری و معنوی و نیز مشارکت در پیشرفت تمدن و خدمت به نوع انسان است، بسیار کمک میکند.
سلامت جسمی، فکری و معنوی
متون آئین بهائی برای برخورداری از سلامت جسمی، روحی و معنوی، علاوه بر رعایت اصول بهداشتی و پیروی از راهنماییهای پزشکان ماهر، بهبود شیوۀ زندگی را بسیار پر اهمیت میداند. رژیم غذایی متعادل، انجام تمرینهای ورزشی، استراحت کافی، رعایت اصول اخلاقی و پرهیز از روابط جنسی خارج از محدودۀ ازدواج، پرهیز از مشروبات الکلی و مواد روانگردان و مخدر، در کنار فعالیتهای مختلف انسان دوستانه نمونههایی از عادات و رفتارهایی هستند که موجب حفظ سلامتی و توانایی جسمی و نیز سلامت و کارآیی فکر و قدرت معنوی انسان میشوند.
حضرت بهاءالله می فرمایند: “به خود مشغول نباشید؛ در فکر اصلاح عالم و تهذیب امم باشید”.
خوانندگان عزیز، در صورتیکه مایل به دریافت نسخه ای از مقاله فوق از طریق ایمیل هستید و یا راجع به تعالیم بهائی سؤالی دارید لطفا با ما تماس بگیرید: پیامگیر : ۷۴۰۰-۸۸۲-۹۰۵ ، ایمیل: anyquestionsplease@gmail.com
وب سایت برای برخی از کتابهای فارسی بهائی : www.reference.bahai.org/fa