پاسخ به پرسش هایی درباره نظرات مطرح در مقاله “رهبری ملی نیازمند ابتکار پیروان ملی است”
مقاله «رهبری ملی نیازمند ابتکار پیروان ملی است» شما را خواندم و با سپاس از نکاتی که در جهت شناساندن یک رهبر ملی ارائه نموده اید، از جمله اینکه: رشد و شکوفایی انسان های لایق بخصوص انسان سیاسی لایق در سیستم های دیکتاتوری به سختی صورت می گیرد، و یا معیار نبودن ستمدیدگی و یا زندان افکنده شدن به عنوان شرط لازم یا کافی برای احراز رهبری.
در زمینه مطلب یاد شده، پرسش های زیر وجود دارد.
پرسش: یک رهبر ملی یک انسان است و انسان گاهی پیش بینی ناپذیر است. لذا تضمین اینکه حتی یک رهبر ملی بعد از پیروزی جنبش مردم دچار دگرگونی شود وجود خواهد داشت. حال سئوال این است چه مکانیسم و سیستم دقیقی باید تعریف گردد تا رهبری بعد از پیروزی جنبش، در چهارچوب اصول خود همچنان پایبند به دموکراسی بماند و از جاده اصول منحرف نشود؟
پاسخ: بنابر گفته مشهور و مستند لرد اکتون، مورخ و فیلسوف قرن نوزدهم انگلستان، «قدرت فساد می آورد و قدرت مطلق، فساد مطلق». واقعیت این است که یک جامعه دموکراتیک مناسبات و ساختار حکومت را با هدف دیده بانی و مهار قدرت ایجاد و نهادینه می کند. از این روی است که ما تا رسیدن به جامعه دموکراتیک در ایران می بایستی از رهبران ملی که دارای سابقه مبارزات دموکراتیک و دادخواهانه هستند پشتیبانی کنیم. همچنین لازم است که به این نکته کلیدی توجه کرد که موضوع فقط یک نفر رهبر نیست، واژه رهبری در چهارچوب موضوع ما بر یک گروه دلالت می کند که خود این ها بر یکدیگر نظارت دارند و همدیگر را تعدیل می کنند.
مشخص است که مردم ایران در اکثریت گسترده، دیگر جمهوری اسلامی – که حکومتی است با قدرت و فساد مطلق دینی – را نمی خواهند. پس اگر دموکراسی را می خواهند، می بایستی همنوا باشند. به نظر اینجانب شعار «استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی» که از خود مردم و بویژه دانشجویان و اندیشه وران ایرانی برخاسته و در تضاد کامل و مشخص با جمهوری اسلامی است، می تواند شعار محوری رهروان و رهبران ملی ایران بشود.
در چهارچوب این چنین جنبشی است که ما رهبران ملی ایران را می یابیم. رهبران ملی نه تنها می بایستی سابقه در امر پشتیبانی و ترویج دموکراسی، حقوق مردم، دادخواهی و نیز پایبندی به استقلال و آزادی را داشته باشند، بلکه می بایستی همواره و همیشه، خود آگاه و خود هشدار دهنده باشند که آنها تنها وسیله اند و نه هدف. یعنی رهبران ملی، پاسخگوی مردم در نگهبانی اصول جنبش و حکومت دموکراتیک هستند.
مردم در ایران و در همه جای جهان خواهان آزادی هستند. بنابر تجارب تاریخی در جهان و ایران، آزادی تنها در یک نظام دموکراتیک قابلیت بروز و رشد دارد. البته نظام های دموکراتیک هر یک بنابر شرایط مرز و بوم شان شکل می گیرند و کارکرد دارند. ولی مولفه های پایه ای نظام های دموکراتیک عبارتند از:
۱- حکومت اکثریت یا جمهور مردم با رعایت بی کم کاست حقوق اقلیت. یعنی در حکومت دموکراتیک قانونی، برندگان به صرف پیروزی و به دست گرفتن قدرت نمی توانند صدای مخالفان سیاسی خود را ولو غیرمنصفانه هم که باشد خاموش و سرکوب کنند. وقتی می گوییم حکومت قانون، یعنی قانونی که مقتدرانه هم بر کارکرد دولت که حکومت اکثریت است نظارت کند، و هم نگهبان حقوق اقلیت باشد.
۲- تفکیک قوای مجریه، مقننه و قضاییه. بدون جدایی این سه قوه از یکدیگر، حکومت دموکراتیک مبدل به انواع حکومت های دیکتاتوری خواهد شد. بدون وجود نظارت و موازنه این قوای سه گانه نسبت به وظایف و کارکرد یکدیگر، حکومت دموکراتیک ماندگار نیست.
۳- اصل جدایی دین از دولت با تشکیل حکومت عرفی یا سکولار. در ایران امروز بنابر تجربه تاریک و تلخ چهل سال گذشته و نیز تجربه تاریخ جهان، بدون اصل جدایی دین از دولت که منجر به آزادی دینی و حکومت مردم بر مردم می شود، امکان استقرار دموکراسی نیست.
۴- پایبندی بی چون و چرا به منشور جهانی حقوق بشر. ایرانیان هم به ایران و هم به جهان تعلق دارند. بدون پایبندی کامل به منشور جهانی حقوق بشر، حکومت دموکراتیک در ایران ماندگار نخواهد شد.
پرسش: آیا معرفی رهبر ملی در قالب یک حزب و در معرض قرار دادن آن رهبر در کنار رهبران احزاب دیگر جهت انتخاب مردم آن برای مدت معینی کافی است؟ آیا در این مدت مشخص خواهد شد که این فرد در جو واقعی چه خواهد کرد؟
پاسخ کوتاه به پرسش شما در همه زمینه ها آری است.
چهار نکته اساسی در این پرسش وجود دارد:
۱- برای دستیابی به دموکراسی و نظام دموکراتیک ما نیاز به تشکل ها، احزاب و نهادهای مدنی و صنفی داریم.
۲- دموکراسی بدون گوناگونی انتخاب سیاسی و اجتماعی یا پلورالیسم بی معنا است. به عبارتی دیگر، اینکه فقط اکثریت چه می خواهد کافی نیست، باید اقلیت هم داشت و به آنها گوش کرد و بخشی از نظرات و خواسته های آنها را در تصیم گیری و اتخاذ سیاست های کشور ملحوظ کرد.
۳- مبارزات انتخاباتی آزادانه و با مراعات وقت و منابع تبلیغاتی کافی و منصفانه برای ارایه برنامه همه احزاب و گروهها و رهبرانشان صورت بگیرد.
۴- این مردم اند که انتخاب می کنند ولی باز هم به تاکید، اکثریتی که برنده انتخاب شده حکومت می کند، اما توأام با رعایت کامل و بی چون و چرای حقوق اقلیت شکست خورده در انتخابات.
برای ایران در شرایط امروز، ما به یک جنبش دموکراسی خواهانه جهت امکان پذیر کردن نکات اساسی بالا نیازمندیم. هر کس آزاد است که بنابر تمایلات سیاسی خود در گروه ها، طیف ها و احزاب سیاسی متشکل و کوشا باشد. ولی شرط لازم است که همه در کنار اصل آزادی تحزب و انتخابات و حقوق اکثریت و اقلیت، اصل قبول شکست را در یک انتخابات منصفانه بپذیرند.
امروز، بر گرده پیروان و کوشندگان ملی است که تمام هم و غم خود را صرف تشکل در گروه ها و محافل کوچک و بزرگ خود بنمایند و در بررسی، تمرین و پخش نظریه ها، اصول، سنت ها و عملکردهای دموکراتیک تلاش کنند. دیگر آن که تلاش اصلی همه گروه های ملی و دموکرات می بایستی معطوف به شناسایی و انتخاب رهبران معتمد ملی برای تشکیل ائتلاف مخالفان نظام جمهوری اسلامی برای پایان بخشیدن به نظام استبداد دینی، تشکیل دولت موقت و تدارک برای انتخابات مجلس موسسان به منظور تدوین قانون اساسی نظام آینده باشد.
پرسش: آیا شما می توانید مورد مشخص افرادی را با معیارهای بیان شده در نوشته «رهبران ملی» عنوان کنید؟
پاسخ کوتاه به پرسش شما این است که آری، اینجانب بنابر معیارهای بیان شده، شماری از رهبران معتمد ملی را می شناسم که در جامعه ایران سرشناس هستند و مردم ایران هم به مراتب درایت، خدمات و شهامت اینها آگاهند. ولی موضوع مبرم این است که پیروان ملی در ایران و جهان ابتکار به خرج دهند و بگویند کدامین رهبران معتمد دارای ویژگی های لازم برای رهبری ملی هستند و نام آنها را به عنوان یک گزینه گروهی و نه به عنوان یک گزینه شخصی عنوان کنند. البته منظور این نیست که نظر فرد مهم نیست. ولی نظر افراد درباره رهبران وقتی اهمیت پیدا می کند که به عنوان یک گزینه گروهی مطرح شود. اینکار هم نمی شود مگر آنکه پیروان و کوشندگان ملی در گروهها و محافل خود درباره چهره های مطرح ملی گفت و گو کنند و آنها را به یکدیگر و جامعه به عنوان رهبران خود معرفی نمایند.
زمان دل بستن به چهره های اصلاح طلب سالهاست که به سر آمده است. ولی تا پیروان ملی ابتکار نکنند، رهبران ملی بر نخواهند خاست. این رهبران پایشان سنگین است و به دنبال هدف شخصی نیستند. بنابراین اکنون زمان آن رسیده است که ما دیگر به تعریف و تمجید از درایت و شهامت افراد بسنده نکنیم. زمانش فرا رسیده است که با همدیگر شخصیت های کارآمد ملی را شناسایی کرده و از آنها بخواهیم که برای آنچه می خواهیم، یعنی یک حکومت ملی، مستقل، دموکراتیک، مدرن و سازگار با جهان امروز و با پاسخگویی و مسئولیت کامل نسبت به مردم، رهبری جنبش رهایی بخش ملت ایران را بر عهده بگیرند. اینکار سترگ و فوری بر عهده پیروان ملی است. امروز دیرتر از دیروز و فردا دیرتر از امروز است.
