تغذیه و بهداشت خانواده

انار را می توان سلطان میوه ها دانست که در سلامتی و بهزیستی بدن معجزه می کند و از بروز بسیاری از بیماری های مزمن جلوگیری می نماید. در دو دهه گذشته محققان و دانشمندان علوم تغذیه و پزشکی نظر مخصوصی به این میوه مبذول داشته و در مراکز پزشکی بسیاری از کشورهای دنیا با پیروی از نسخه های طب سنتی تحقیقات گوناگونی بر روی انار و ترکیبات آن به عمل آورده و هر روز خاصیت جدیدی از آن به دست می آورند. این میوه را بشر از هزاران سال قبل می شناخته و نویسندگان و شعرا درباره پیچیدگی و زیبائی ظاهر و باطن آن بسیار نوشته و سروده اند.

انار میوه ای با ده ها خاصیت

انسان ها در زمان های بسیار دور به هنگام جنگ با دشمنان، مقداری دانه انار می جویدند و باور داشتند که شکست ناپذیر خواهند بود و مردم مصر اجساد را به همراه مقداری انار دفن می کردند و در این مورد باورهای مخصوصی داشتند. بعضی از ملل دنیا مخصوصاً در کشورهای خاورمیانه انار را جواهر زمستان می دانند و از آب و فرآورده های آن در تهیه بسیاری از غذاهای محلی استفاده می کنند. خوردن انار پس از صرف شام و در فصل زمستان یکی از عادات مردم ایران می باشد.

در زیر نتایج مطالعات علمی تازه ای در مورد انار که در ژورنال های پزشکی به چاپ رسیده به اختصار به اطلاع علاقمندان می رسد:

۱ـ خواص آنتی اکسیدان های موجود در انار: انار خوشرنگ و پررنگ حاوی مقدار قابل توجهی از آنتی اکسیدان های مختلف است. بررسی های علمی ثابت کرده اند که میزان و کیفیت آنتی اکسیدان های انار در حقیقت سه برابر آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز می باشد که در خنثی کردن عملکرد رادیکال های آزاد موجود در بدن بر روی DNA سلول ها نقش مهم دارند و در نتیجه از بروز بسیاری از بیماری ها، مخصوصاً سرطان پیشگیری می کنند.

۲ـ انار دوست قلب و عروق: مقاله ی علمی جالبی که در ژورنال آکادمی ملی علوم آمریکا به چاپ رسیده نشانگر آنست که آب انار نوعی، انعطاف به عروق داده و از سفت و شکننده شدن آنها جلوگیری می کند که در نهایت از بروز سکته های قلبی و مغزی پیشگیری می گردد.

۳ـ انار از بروز عارضه Osteoarthritis جلوگیری می کند: عارضه استئوآرترایتس سبب التهاب و درد مفاصل و استخوان های بدن می گردد. طبق گزارش دانشمندان دانشگاه Western که در ژورنال علمی تغذیه به چاپ رسیده، انار می تواند از بروز و پیشرفت بیماری مورد بحث جلوگیری کند و فعالیت آنزیم مخصوصی را که به غضروف های بین استخوان ها صدمه می زند خنثی نماید و یا حتی در بازسازی غضروف های بدن مؤثر باشد که نتایج آن سلامتی و بهزیستی بدن خواهد بود.

۴ـ انار از بروز سرطان پروستات جلوگیری می کند: آب انار از ورم مزمن پروستات جلوگیری نموده و PSA خون را که نشانه بیمار بودن غده پروستات است به شدت کاهش می دهد و مشکل دفع ادرار را حل می کند. در یک مطالعه علمی ثابت شده که آب انار از انتشار و پیشرفت سرطان پروستات جلوگیری نموده و از بروز متاستاز یا ریشه دواندن غده سرطانی پیشگیری می کند.

یکی از خواص مهم آب انار تخفیف التهاب بدن است. اخیراً ثابت گردیده که التهاب مزمن بدن مانند التهاب سینه و پروستات و روده و معده و غیره اگر درمان نگردد زمینه را برای بروز سرطان ها آماده می کند و انار به خاطر داشتن آنتی اکسیدان های قوی، مخصوصاً پلی فنول های موجود در آنها مانند Ellagitannins که در دانشگاه UCLA بر روی آن کار زیادی به عمل آمده می تواند بهتر و راحت تر از هر میوه یا غذای دیگری از بروز التهاب بدن جلوگیری کند. دانشمندان معتقدند که آب انار بروز و پیشرفت سرطان پروستات را تا حدود شش برابر کاهش می دهد. در اینجا باید اشاره کرد که از آب انار برای پیشگیری و درمان سرطان های دیگری مانند سینه نیز استفاده شده و نتایج چشمگیری به وجود آورده است.

۵ـ آب انار و کلسترول: ژورنال علمی تغذیه گزارش می کند که آب انار می تواند کلسترول بد خون را کاهش دهد و این خود سبب می گردد که امکان بروز بیماری های قلب و عروق تقلیل پیدا کند.

۶ـ املاح و ویتامین های انار: در انار انواع مختلف املاح مانند پتاسیم که در کاهش فشار خون نقش دارد و ویتامین های گروه B و C وجود دارند. طبق گزارش علمی ویتامین C موجود در یک انار متوسط می تواند ۴۰ درصد ویتامین C مورد نیاز روزانه شخصی را تأمین نماید.

۷ـ انار و بهزیستی و سلامتی مادر و جنین: دانشمندان معتقدند که آب انار در رژیم غذائی زن باردار سبب رشد و تکامل مغز و اعصاب جنین گردیده و در نهایت کودکی سالم به دنیا خواهد آمد.

۸ـ آب انار و ناهنجاری های کلیه: اخیراً گزارش گردیده که آب انار نقش مهمی در سلامت و بهزیستی کلیه و عملکرد مجاری ادراری دارد. ترکیبات آب انار از بروز و پیشرفت عفونت های کلیدی جلوگیری نموده و در دفع مایعات به وسیله کلیه ها نقش مهم دارد که در نتیجه بار سنگینی را در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی از دوش قلب و کلیه بر می دارد. به طور کلی ترکیبات موجود در آب انار در جریان خون در عروق موثر بوده و کندی حرکت خون در عروق را تخفیف می دهد که در نتیجه انواع املاح و ویتامین ها و پروتئین و مواد قندی و غیره به همراه آنزیم ها و هورمون ها به موقع به بافت ها و اعضاء بدن می رسند و رویهمرفته سبب سلامتی و بهزیستی بدن می گردد.

چند و چون مصرف املاح و ویتامین ها

اگر چه با مصرف املاح و ویتامین های مصنوعی، مخصوصاً آن دسته از ویتامین های محلول در چربی مانند K,E,D,A مخالفم ولی به علت اپیدمی شدن مصرف آنها، مخصوصاً در بین میانسالان و بزرگسالان مختصراً به نحوه مصرف (چه موقع ـ با غذا و یا با شکم خالی ـ با همدیگر یا جداگانه) اشاره می گردد و در هفته های آینده به سئوالات خوانندگان عزیز در این زمینه مفصل تر پاسخ داده خواهد شد.

ـ مولتی ویتامین هائی که حاوی مقداری آهن هستند نباید با قرص یا شربت کلسیم مصرف شوند، زیرا در جذب آهن مورد بحث خلل وارد آمده و آن را غیرقابل جذب می کند. حتماً خواهید پرسید که در مولتی ویتامین ها اصلاً مقداری کلسیم هم وجود دارد پس چطور می شود آن را مصرف نمود. باید اشاره کرد که مقدار کلسیم موجود در مولتی ویتامین ها نسبت به کلسیم اضافی و جداگانه بسیار ناچیز است و نمی تواند عملکرد آهن را خنثی کند.

ـ بهتر است همیشه کلسیم مصنوعی با مقداری منیزیم خورده شود زیرا میزان جذب آنها در بدن افزایش می یابد. این دو املاح را می توان با شکم خالی و بعد از شام مصرف کرد و یا اگر اشخاصی نمی توانند با شکم خالی این املاح را تحمل نمایند و دچار دل بهم خوردگی و تهوع می شوند بهتر است آن را با مقدار کمی غذا بخورند.

ـ قرص و شربت های آهن در شکم خالی و در کنار اسید معده بهتر جذب می گردد. ویتامین C در جذب آهن مؤثر است. به همین جهت بهتر است قرص و شربت آهن با مقداری آب پرتقال خورده شود. توصیه می شود که آهن با ویتامین E,D خورده نشود زیرا در جذب آن خلل به وجود می آید.

ـ خوردن ویتامین های B,C با شکم خالی گاهی نوعی سنگینی معده و تهوع به وجود می آورد. در این صورت بهتر است مقدار کمی غذا با این ویتامین ها خورده شود. رژیم غذایی پرچربی میزان جذب این دو ویتامین را در بدن کاهش می دهد در حالی که ویتامین B12 در شکم خالی کمتر جذب می شود و بهتر است با کمی غذا همراه باشد.

ـ قرص و شربت کلسیم را می توان قبل از خوابیدن مصرف نمود و نباید مقدار آن در هر بار مصرف بیشتر از ۵۰۰ میلی گرم باشد، زیرا هر قدر مقدارش کمتر و نوبت های مصرف آن زیادتر باشد بهتر و بیشتر جذب می گردد. کربنات کلسیم که از نوع خوب کلسیم مصنوعی است بهتر است با شام خورده شود در حالی که نیترات کلسیم با شکم خالی بهتر جذب می شود زیرا محیط اسیدی معده در جذب آن مؤثر خواهد بود.

ـ به طورکلی مولتی ویتامین ها بهتر است با غذا مخصوصاً با صبحانه خورده شوند برای اینکه اکثر مردم صبحانه را در منازل خود می خورند و می توانند به موقع از آن استفاده نموده و فراموش نکنند. این دسته از مولتی ویتامین ها به همراه مقداری املاح که کاتالیزر بسیاری از عملکردهای اعضاء بدن هستند در کنار غذای مصرفی تولید انرژی می کنند که خود در سرانجام رسیدن هر یک از آنها در بدن مهم می باشد.

ـ در موقع مصرف املاح و ویتامین ها به همراه رژیم غذائی هر قدر غذا ساده تر باشد و حاوی مقدار زیادی چربی و پروتئین و مواد قندی و غیره نباشد بهتر و راحت تر جذب بدن می گردد در حالی که پرخوری و مصرف مولتی ویتامین ها سبب عوارض سوءتغذیه شده و در میزان جذب آنها خلل به وجود می آورد.

مقدار لازم املاح و ویتامین ها در بدن بسیار ناچیز است که اگر شخصی دارای رژیم غذائی متعادل و متنوعی باشد هیچ نیازی به املاح و ویتامین های مصنوعی ندارد. پس به هیچ عنوان نباید در مصرف آنها زیاده روی کرد. نتایج حدود ۴۰ سال مطالعات علمی بر روی املاح و ویتامین های مصنوعی نشان می دهد که هیچ گونه اثر مثبتی بر روی سلامتی و یا پیشگیری بیماری نداشته اند و حتی در بعضی موارد سبب نوعی اختلالات غیرقابل جبران شده اند. در این صورت بهتر است زیرنظر پزشک متخصص املاح و ویتامین های مصنوعی را مصرف کرد. در ضمن کیفیت و کمیت املاح و ویتامین های طبیعی با آن دسته از مولتی ویتامین های مصنوعی غیرقابل مقایسه است.

*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.

www.allnaturalremedies.net

www.cancerriskinfo.com