تغذیه و بهداشت خانواده
ماست حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم، انواع ویتامین B، پروتئین با کیفیت بالا، منیزیوم و مهمتر از همه مقدار زیادی باکتری زنده و فعال است که برای هضم و جذب غذا در روده مفید هستند. این باکتریهای مفید قادرند عوامل عفونت زا و باکتریهای خطرناکی مانند سالموندر و E-Coli و غیره را در روده از بین ببرند و طی فعل و انفعالات پیچیده ای سبب افزایش جذب مواد معدنی در دستگاه گوارشی شده و در ساختن نوعی ویتامین B در روده نقشی مهم داشته باشند. علاوه بر این باکتریهای مفید موجود در ماست قادر خواهند بود از بروز عفونت های قارچی جلوگیری نموده و سیستم دفاعی بدن را تقویت کنند. در زیر به طور اختصار در مورد خواص غذایی و دارویی ماست اشاره می شود:
ماست منبع بسیار مهم کلسیم بوده و یک لیوان ماست می تواند ۴۰ درصد کلسیم مورد نیاز روزانه را تامین کند. چون درصد بالایی از مردم (۳۰میلیون نفر در آمریکا) قادر نیستند قند شیر یا لاکتوز آن را تحمل نمایند و به علت نداشتن آنزیم لاکتوز در موقع مصرف شیر دچار مشکلاتی مانند نفخ شکم، دل درد و اسهال و غیره می شوند، به کمبود کلسیم دچار می شوند. این افراد می توانند با خوردن ماست این کمبود را جبران کنند چون لاکتوز شیر در ترکیب ماست توسط باکتریهای مفید موجود در آن شکسته شده و مشکلاتی را در دستگاه گوارش به وجود نمی آورد. وانگهی کلسیم ماست می تواند کمبودها را جبران نموده نه تنها در سلامتی و استحکام استخوانها و فعالیت ماهیچه های بدن نقش ایفا نماید بلکه در پایین آوردن فشار خون بالا نیز موثر خواهد بود.
ماست خواص تغذیه ای بسیاری دارد
بعضی از بیماری های قارچی عفونت هایی در بدن به وجود می آورند که گاهی درمان آنها مشکل است. مثلا عفونت واژن به وسیله نوعی قارچ (Yeast Infection) اکثرا توسط باکتریهای مفید موجود در واژن درمان می شوند و بررسی های علمی نشان داده زنانی که در رژیم غذایی روزانه خود ماست، مخصوصا ماست تهیه شده از مایه طبیعی منظور می کنند کمتر به بیماریهای قارچی دچار می شوند، زیرا در بدن زمینه به صورتی مساعد می شود که قارچ ها و عوامل عفونت زای دیگر نتوانند رشد کنند و مشکلاتی به وجود آورند.
ماست می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند زیرا باکتری های مفید موجود در آن در این مورد نقشی مهم دارند. در یک بررسی علمی در کالیفرنیا معلوم شده که مصرف دو فنجان ماست در روز می تواند میزان گاما اینترفرون خون را که نوعی پروتئین است و با کمک گلبول های سفید‌خون از بدن دفاع می کند به طور چشمگیری افزایش دهد. ماست همچنین می تواند در پیشگیری و درمان زخم معده و روده نقش داشته باشد چون باکتری های مفید موجود در آن می توانند یکی از عوامل مهم بروز زخم معده و روده کوچک را که نوعی باکتری (HBP) بیماری زا است از بین برده و از بروز زخم جلوگیری کنند. به عبارت دیگر باکتری های مفید موجود در ماست می توانند محیط داخلی معده و روده را با وجود خود و تکثیر مرتب تسخیر نمایند و نگذارند عوامل عفونت زای وارد شده به دستگاه گوارش مانند سالموندر و HBP و غیره رشد کرده و سبب ناهنجاری هایی شوند.
در موقع خرید ماست و یا تهیه آن در منزل باید توجه کرد که مایه استفاده شده ماست طبیعی بوده و حاوی مقدار زیادی باکتری مفید و زنده باشد (Live and Active Cultures) . ماست های پاستوریزه شده حاوی این گونه باکتری مفید نیست و نمی تواند مفید واقع شود.
ماست غذایی است که می تواند درصد بالایی از نیاز پروتئین و چربی و کلسیم و ویتامین های بدن را تامین کند و در عین حال دسر خوبی است. ماست را می توان با میوه و مربا و عسل مصرف کرد. ماست تهیه شده با مایه طبیعی همراه با باکتری های زنده می تواند سبب شکستن لاکتوز یا قند شیر شود و هضم و جذب آن را آسان نماید.
مردم کشورهای مدیترانه سلامتی خود را مدیون سبزی، زیتون، ماهی و ماست می دانند و ماست همیشه زینت بخش سفره غذای روزانه آنهاست و مثل ما ایرانی ها به نوشیدن دوغ عادت دارند که یکی از بهترین و سالم ترین نوشیدنی ها به حساب می آید. اضافه کردن ماست به بعضی از سبزی ها مانند اسفناج و بادمجان و کدو و غیره (بورانی) به همراه مقداری سیر چنان ارزش غذایی به ماست می دهد که تصورش مشکل است.
به طور خلاصه مصرف ماست به همراه رژیم غذایی روزانه به هر فرم و صورتی می تواند موجب سلامتی و بهزیستی شود. نوشیدن یک لیوان دوغ به همراه مقداری نعناع خشک قبل از خواب برای داشتن خوابی کامل و آرام مفید است و در ضمن سبب سلامتی و بهزیستی دستگاه گوارش میشود.
کودکان از سن ۶ ماهگی می توانند به خوردن ماست عادت کنند که نه تنها در سلامتی و بهزیستی دستگاه گوارش آنها نقش مهمی خواهد داشت و از بروز عفونت های دستگاه گوارش جلوگیری می کند بلکه مقدار لازم و کافی کلسیم و پروتئین با کیفیت بالا و همچنین ویتامین، مخصوصا ویتامین B نیز جذب بدنشان می شود.
رابطه سردرد و قندهای مصنوعی
اگر به هر دلیلی مانند میگرن به عارضه سردرد دچار هستید بهتر است به چند و چون رژیم غذایی خود از نظر وجود قندهای مصنوعی توجه کنید زیرا به وضوح ثابت شده که قندهای مصنوعی می توانند سبب حمله سردرد میگرن و سردردهای دیگر شوند و به آن شدت بخشند. امروزه درصد بالایی از غذاهای از پیش تهیه شده و بازاری حاوی مقداری قند مصنوعی هستند که گاهی می توان به وجود آن از طریق برچسب های غذایی پی برد و گاهی هم متاسفانه برچسب ترکیبات غذاهای کنسرو شده نشان نمی دهد که به آن قند مصنوعی اضافه کرده اند. با وجود این اگر چنین غذایی را مصرف کردید و به عارضه سردرد دچار شدید از مصرف مجدد آن خودداری کنید چون ممکن است حاوی مقداری قند مصنوعی باشد.
آب پرتقال، بهترین دارو برای پیشگیری سنگ کلیه
در پیشگیری از بروز سنگ کلیه هیچ غذایی بهتر از یک لیوان آب پرتقال تازه و سالم نیست. این نظریه گروهی از پژوهشگران دانشگاه دالاس است که طی بررسی جالبی تجربه کرده اند. در این بررسی ۱۳ نفر از افرادی که به عارضه سنگ کلیه دچار بودند با ۱۳ نفر دیگر که چنین عارضه ای نداشتند مقایسه شده اند. به این افراد یک هفته آب پرتقال و هفته دیگر آب مقطر یا آب جوشیده داده اند. البته بین این دو رژیم غذایی آب پرتقال و آب مقطر سه هفته هم آنها را به حال خود گذاشتند. در موقع بررسی مورد بحث هر شخص در روز سه بار و هر بار یک لیوان آب پرتقال یا آب مقطر می نوشیده و رژیم غذایی با کلسیم پایین و اگزالات محدود را رعایت می کرده است.
این بررسی نشان داد که رژیم آب پرتقال باعث ازدیاد سیترات Citrate موجود در ادرار شده و در نتیجه از کریستال شدن اسید اوریک و آگزالات کلسیم، مهمترین ترکیبات سنگ کلیه جلوگیری می کند.
اخبار کوتاه پزشکی
ــ غذاهای سرخ شده در روغن و در حرارت بالا به علت به وجود آمدن نوعی ماده شیمیایی در آن باعث التهاب بافت های داخلی عروق شده و Inflammation را در دستگاه گردش خون به وجود می آورد که خطراتی را به دنبال خواهد داشت.
ــ بچه هایی که از شیر مادر تغذیه می کنند ۳۹ درصد کمتر از دیگران در بزرگسالی به بیماری قند نوع دو دچار می شوند.
ــ دانشمندان انگلیسی با رشد Stem Cell یا سلول مادر توانستند کبدی را در خارج از بدن و در آزمایشگاه بسازند.
ــ مادرانی که بیشتر از ۵ فرزند به دنیا می آورند بیشتر از دیگران در معرض بروز بیماری قند نوع دو قرار دارند.
ــ قرص های ضد بارداری از بروز سرطان رحم جلوگیری می کند. (تا حدود ۲۵ درصد)
ــ آسپرین از بروز سرطان های سر و گردن پیشگیری می کند.
ــ فرزندان زنانی که قبل از ۲۵ سالگی باردار شده اند، عمر درازی خواهند داشت. اکثر افراد صد ساله از مادران جوان متولد شده اند.
ــ مرگ و میر به علت سرطان کلیه به شدت رو به افزایش است چون که داروی موثری برای درمان این سرطان وجود ندارد.
ــ شکلات تیره رنگ امکان بروز سکته قلبی را تا ۵۰ درصد کاهش می دهد.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
www.cancerriskinfo.com
