داستان جام‌جهانی/سیدعلی پورحسینی

یادداشت: در مطالب مربوط به تاریخ فوتبال ایران به سال ۱۹۹۸ و کسب جواز حضور در جام جهانی فرانسه پس از ۲۰ سال یعنی حضور در جام جهانی آرژانتین در سال ۱۹۷۸ رسیدیم. حضور در جام جهانی ۱۹۹۸ به منزله مطرح شدن دوباره فوتبال ایران در سطح اول جهان و در حقیقت فتح بابی بود که توان بالقوه فوتبال ما را نشان داد، خصوصا که به رویارویی با تیم ملی ایالات متحده آمریکا عنوان مسابقه قرن داده شد و با پیروزی و موفقیت تیم ملی ایران همراه شد.
با توجه به آنچه گفته شد فوتبال ملی ما پا به عرصه جدیدی گذاشت به نحوی که پرداختن به آن شکلی متفاوت با روایات قبلی پیدا می کند. از سال ۱۹۹۸ تاکنون تیم ملی ما دو بار دیگر در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۴ فرصت حضور در جام های جهانی را به دس

اولین جام جهانی در اروگوئه در سال ۱۹۳۰ با قهرمانی تیم اروگوئه

ت آورده است، ضمن آنکه حضور در جام جهانی ۲۰۰۲ تنها به دلیل تفاضل گل ۲-۱ در مقابل ایرلند جنوبی میسر نشد و تنها یک شکست مقابل عربستان سعودی مانع حضور تیم ملی در جام ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی شد. در خلال ۱۶ سال گذشته تیم ملی ایران از رشد و پیشرفت قابل توجهی برخوردار شده به نحوی که در سال ۲۰۰۶ در رده بندی فدراسیون بین المللی آمار و اطلاعات به جایگاه هفدهم دست یافت و سالیان متمادی در بین تیم های آسیایی رتبه اول را احراز کرده و در حال حاضر ضمن برترین تیم آسیا بودن در رتبه ۳۷ جهانی قرار داریم.
با این تفاصیل برای پی بردن به اهمیت مسابقات جام جهانی و شناخت جایگاه واقعی تیم ملی در این مسابقات به مروری بر شکل گیری و نحوه برگزاری جام جهانی و نقاط عطف این رویداد بزرگ ورزشی خواهیم پرداخت. هیچ واقعه و رویدادی در جهان چنین مورد توجه عامه مردم قرار ندارد و تخمین زده می شود که پخش زنده دیدار نهایی جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل ۳ میلیارد نفر بیننده داشته باشد.
در بیان داستان جام جهانی قصد روایت تاریخ یا نتیجه مسابقات را نداریم چرا که امروز به سادگی در هزاران کتاب، مجله و سایت می توان به آمار و ارقام و تاریخ جام جهانی دست یافت. در عوض توجه ما به رویدادهایی است که تاثیری عمیق بر فوتبال میدانی داشتند یا موجد تحولی در حواشی آن شدند.

آغاز داستان
روز هشتم ماه می سال ۱۹۰۲ روبرت گرین در روزنامه ماتن Matin طرح ایجاد فدراسیون یین‌المللی فوتبال را پیشنهاد کرد. دو سال بعد در۱۹۰۴ در جریان کنگره پاریس فرصتی فراهم شد تا وی در مقام رئیس هیئت فوتبال فرانسه موضوع برپایی فدراسیون بین‌المللی فوتبال را مطرح کند. حاضران در کنگره نمایندگان کشورهای فرانسه، اسپانیا، بلژیک، سوئیس، هلند، دانمارک و سوئد بودند و رئیس هیئت فوتبال فرانسه ریاست کنگره را به عهده داشت که به عنوان اولین رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال برگزیده شد.
علاوه بر تشکیل فدراسیون بین‌المللی فوتبال، در این کنگره پیشنهاد برگزاری جام جهانی فوتبال میان اعضای فدراسیون بین المللی مطرح شد که اعضای حاضر در کنگره آن را درخور مطالعه دانستند. روبرت گرین علاوه بر این طرح به طرح پیشنهادی رئیس هیئت نمایندگی هلند اشاره کرد که موضوع آن برگزاری جام باشگاه های جهان میان تیم های قهرمان مسابقات باشگاهی کشورهای عضو بود. نمایندگان حاضر در برابر این پیشنهاد بسیار بلندپروازانه سکوت کردند.
برگزاری جام جهانی از سالها پیش مورد توجه بود ولی در سال ۱۹۲۰ به جریان افتاد و در هنگام مسابقات فوتبال المپیک ۱۹۲۴ پاریس محبوبیت این ورزش به اثبات رسید و آن هنگامی بود که ۴۰هزار نفر به تماشای برد اروگوئه در مقابل سوئیس در بازی نهایی فوتبال المپیک نشستند. با این حال وقتی شرایط لازم برای برگزاری یک دوره مسابقه بین‌المللی مستقل فوتبال فراهم شد که اتحادیه فوتبال انگلستان اعلام کرد جدا از بازیکنان لیگ حرفه‌ای با بازیکنان آماتور در بازیهای المپیک شرکت خواهد کرد.
کمیته فیفا در سال ۱۹۲۷ امکان برگزاری این مسابقات را ارزیابی کرد و در شب اختتامیه بازی های المپیک ۱۹۲۸ در آمستردام هلند، کنگره فیفا برگزاری این مسابقات را در سال ۱۹۳۰ اعلام و برگزاری هر چهارسال یکبار آن و با فاصله دو سال از بازی های المپیک مورد تصویب قرار داد.
در آن شرایط تنها موضوع باقیمانده تعیین محل برگزاری این مسابقات بود. ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوئیس و اروگوئه جملگی اعلام آمادگی کردند، اما در این میان فقط اروگوئه بود که پرداخت همه هزینه‌های سفر و اقامت تیم ها را تعهد و در کنار آن ساخت یک ورزشگاه جدید را نیز اعلام کرد و این در شرایطی بود که وضعیت اقتصادی دشواری بر جهان حاکم بود.
داستان جام جهانی را باید به دو مقطع تقسیم کرد. در مقطع اول به برگزاری ۳ دوره مسابقه در سالهای ۱۹۳۰، ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ توجه می کنیم که به دوران قبل از جنگ جهانی دوم اختصاص دارد و مقطع دوم مربوط به مسابقات پس از جنگ است که از سال ۱۹۵۰ آغاز شد و لاینقطع تا امروز ادامه پیدا کرده است.

مقطع اول
نخستین دوره جام جهانی در سال ۱۹۳۰
موضوعی که فیفا را به برگزاری مسابقات در اروگوئه مجاب کرد آن بود که این کشور یک صدمین سال تشکیل خود را در سال ۱۹۳۰ جشن می‌گرفت. فیفا از اروگوئه درخواست کرد که در کنگره فیفا در سال ۱۹۲۹ در بارسلون تعهد نهایی خود را اعلام کند.
چالش بعد یافتن کشورهایی بود که حاضر به شرکت در این مسابقات باشند. سرانجام هفت تیم از قاره آمریکای جنوبی به همراه مکزیک و ایالات متحده اعلام آمادگی کردند، اما تا دو ماه مانده به شروع مسابقات هنوز هیچ تیم اروپایی قدم پیش نگذاشته بود و دلیل آن موضوع شغل بازیکنان فوتبال بود. در آن زمان فوتبالیست بودن یک شغل تمام عیار به حساب نمی آمد و در واقع فوتبال حرفه ای هنوز پا نگرفته بود و به همین دلیل بازیکنانی که مشاغل مختلف داشتند نمی توانستند از یک مرخصی ۶ هفته ای تا دو ماه برای حضور در جام جهانی استفاده کنند. سرانجام فرانسه و هلند از بنیانگذاران فیفا پذیرفتند همراه با تیم های یوگسلاوی و رومانی عازم این سفر دور و دراز شوند.
در شرایطی که تیم های شرکت کننده در اولین جام جهانی حرکت خود را به سوی اروگوئه آغاز کرده بودند یک خبر مهم برگزاری این مسابقات را به مخاطره افکند. با وجودی که از مدتها قبل ورزشگاه سانتاناریو Centenario در شهر مونته ویدئو پایتخت اروگوئه در دست بازسازی و افزایش گنجایش بود ولی کارها به سرعت لازم پیش نمی رفت. در چنین شرایطی رئیس فدراسیون فوتبال از دولت خواست از مردم برای تکمیل کار ورزشگاه درخواست کمک کند. در اعلامیه مختصر دولت آمده بود که علیرغم مخالفت بسیاری از کشورها، فدراسیون فوتبال توانست موفق به کسب میزبانی شود ولی در حالیکه زمان چندانی تا شروع مسابقات جام جهانی باقی نمانده دولت قادر نیست به تنهایی این اقدام مهم را به انجام رساند و از مردم درخواست کمک کرد. با انتشار این اعلامیه مردم به پا خاستند و هرکس هر آنچه که در توان داشت در طبق اخلاص نهاد. هزاران کارگر ساده، کارگر فنی، استادکار و مهندس به طور شبانه روزی مشغول کار شدند و توانستند علیرغم بارش سنگین باران های موسمی ورزشگاه را برای برگزاری نخستین مسابقه در روز و ساعت مقرر آماده کنند. اروگوئه تا آن روز به چنین اتحاد و همبستگی ملی دست نیافته بود.
بر این مبنا اولین دوره جام جهانی در اروگوئه انجام و تمام مسابقات در پایتخت آن کشور برگزار شد. این دوره از مسابقات سرشار از لحظات جالب توجه و دیدنی بود. روز نوزدهم ژوئن یعنی ۲۵ روز پیش از شروع جام جهانی چهار تیم اروپایی همگی با کشتی مونت ورد فرانسه را به قصد اروگوئه ترک کردند. ورزشگاه مسابقات هنوز ناتمام بود. در این دوره یک گلزن با دست آسیب دیده در بازی نهایی حضور داشت. سرانجام پایان آن دوره سرشار از شادی برای مردم اروگوئه بود که قهرمانی را در یک روز تعطیل عمومی با پیروزی ۴-۲ در مقابل تیم همسایه یعنی آرژانتین جشن گرفتند.
دستاورد به یاد ماندنی از این دوره حمایت همه جانبه و مشارکت مردم در تکمیل ورزشگاه بود که هرچند در دیگر دوره ها مردم کشورهای برگزار کننده در امور اجرایی مشارکت مستقیم نداشتند، اما همواره از برگزاری این مسابقات در کشورهای خود حمایت کرده اند.

دومین دوره جام جهانی در سال ۱۹۳۴
فدراسیون بین المللی فوتبال از جام اول درس های بزرگی آموخت که بارزترین آنها تعیین میزبان دو سال قبل از برگزاری مسابقات بود. در این دوره ۳۳ تیم خواستار حضور در جام جهانی و دو کشور سوئد و ایتالیا خواستار میزبانی بودند.
علیرغم برگزاری کنگره فیفا در سال ۱۹۳۲ در سوئد نهایتا این ایتالیا بود که توانست میزبانی مسابقات را عهده دار شود. در سال های اول دهه ۱۹۳۰ ایتالیا دستخوش تحولات سیاسی عمده ای بود و بنیتو موسولینی با تکیه بر حزب خود به نخست وزیری دست یافت. موسولینی که فرزند یک آهنگر ساده بود در جنگ جهانی اول به درجه ی استواری رسید. او از نارضایتی مردم ایتالیا استفاده کرد و حزب فاشیسم را تشکیل داد و ادعا می‌کرد که می‌خواهد عظمت روم باستان را برای ایتالیا احیا کند. او با اعلام وفاداری نسبت به شاه و کلیسا مدعی شد که سلحشوری در راه حفظ قانون، قدرت حکومت و نظم است و از این طریق حاکمیت خود را مسجل کرد. چندسال پیش از آن او جمهوری طلبی سرسخت و دشمن روحانیون بود .
سرانجام در سال ۱۹۲۲ موسولینی توانست فرمان نخست وزیری را از پادشاه ایتالیا بگیرد و به خود لقب دوچه یا پیشوا بدهد. در عرض چند سال بعد از ۱۹۲۴ موسولینی پارلمان ایتالیا را بدل به وجود بی خاصیتی کرد و عده ی شرکت کنندگان در انتخابات عمومی را کاهش داده و به سانسور مطبوعات پرداخت. او اتحادیه‌های کارگری را منحل و کارگران را از حق اعتصاب محروم نمود و سایر احزاب سیاسی را به کل منسوخ کرد. موسولینی دستگاه پلیس مخفی را دایر و دادگاه های خاص برای محاکمه ی مخالفان رژیم تاسیس کرد. علاوه بر آن تنی چند از سران مافیای سیسیل بازداشت شدند. پس از روی کارآمدن آدولف هیتلر در سال ۱۹۳۳، موسولینی با اتحاد با آلمان و ژاپن دولت‌های محور را به وجود آورد که در ظاهر هدفشان مبارزه با کمونیسم بود. موسولینی که سخنوری ماهر بود توانست با تهییج مردم آنها را به حمایت از خود وادارد.
موسولینی که علاقه زیادی به برگزاری جام جهانی داشت ضمن حمایت همه جانبه از این امر اقدام به گزینش ۳ مرد در کنار خود کرد. مورو و بارسی نمایندگان فدراسیون فوتبال ایتالیا بودند که قبل از کنگره فیفا در سوئد با پرونده قطوری زیر بغل به چندین کشور سفر کردند. محتوای پرونده مشخصات کامل هشت شهر و ورزشگاه های مجهز آنها را در بر داشت و با عرضه و تشریح آنها برای رهبران چندین کشور از آنها خواستند که به حمایت از نامزدی ایتالیا بپردازند. این دو در جریان کنگره فیفا نمایندگان کشورهای دیگری را در معرض برنامه ریزی مغصل خود قرار دادند. نفر سوم ویتوریو پوزو بود که به عنوان مربی تعیین شد که یک روانشناس کامل بود و توانست تیمی متحد و یکپارچه از بازیکنان شهرهای مختلف تشکیل دهد ضمن آنکه از همه شهرهای برگزار کننده جام حداقل یک بازیکن در تیم داشت. بازیکنان ایتالیا که عمدتا از دو تیم انترمیلان و یونتوس انتخاب شده بودند رقابت شدیدی با هم داشتند که در مواردی به نوعی دشمنی تبدیل شده بود. پوزو توانست در اردوهای طولانی از این بازیکنان مخالف دوستانی صمیمی به وجود آورد و نهایتا تیمش را به قهرمانی رساند.

سومین دوره جام جهانی در سال

ایتالیا قهرمان سومین دوره جام جهانی در سال ۱۹۳۸ بود

۱۹۳۸

این دوره از مسابقات در فرانسه برگزار شد هرچند آرژانتین و آلمان و تیم های دیگری متقاضی میزبانی بودند. آرژانتین علیرغم پشتیبانی کشورهای آمریکای جنوبی به دنبال کودتاهایی که در آن کشور انجام شده بود دچار تشنج بود و همین موضوع دلیلی شد تا امکان میزبانی به این کشور داده نشود. وقتی خبر میزبانی فرانسه اعلام شد نمایندگان آرژانتین با حالت قهر جلسه را ترک و تهدید به عدم حضور تیم ملی کشورشان در جام جهانی کردند. مردم آرژانتین با اطلاع از این موضوع خواستار حضور در بازیها شدند و برای اعلام این نظر اطراف فدراسیون فوتبال را احاطه کردند که ماموران پلیس با قساوت بسیار با آنها مقابله کردند. با ناکامی آرژانتین در کسب میزبانی تیم های آمریکای جنوبی ناخشنود از این جریان از حضور در مسابقه ها سر باز زدند و تنها تیم های برزیل و کوبا راه فرانسه را در پیش گرفتند. از دیگر سو علیرغم تلاش بسیار زیاد آلمان برای کسب میزبانی که با برگزاری کنگره در آن کشور توام شد به واسطه وحشتی که از نازیسم بر اروپا سایه افکنده بود هیچ کشوری به میزبانی آلمان رای نداد. عامل مهم دیگر در این راستا رفتار نژادپرستانه ای بود که شخص هیتلر در بازیهای المپیک ۱۹۳۶ برلین از خود نشان داده بود و با قهرمانی جسی اونز نابغه سیاهپوست آمریکایی اقدام به ترک ورزشگاه کرده بود.
با انتخاب فرانسه به عنوان میزبان که مورد تایید کشورهای اروپایی بود کشورهای متعدد خواستار حضور در جام جهانی شدند و چون امکان حضور همه آنها وجود نداشت قرار بر برگزاری مسابقات مقدماتی برای حضور در بازیهای نهایی شد.
در جام جهانی قبل نیز برگزاری مسابقات مقدماتی انجام شده بود از جمله تیم میزبان یعنی ایتالیا در فاصله ۳ روز تا شروع مسابقات مجبور بود با تیم یونان بازی کند که به پیروزی ایتالیا منجر شد. دست اندرکاران فیفا با مشاهده این وضعیت نگران بودند که اگر ایتالیا در آن مسابقه شکست می خورد چگونه می شد مسابقات را بدون حضور تیم میزبان برگزار کرد؟ به همین دلیل بود که قرار شد تیم های میزبان و قهرمان دور قبل بدون برگزاری مسابقات مقدماتی در دور نهایی حاضر باشند.
از اتفاقات مهم این دوره استفاده تیم آلمان از بازیکنان اتریشی به دلیل اشغال آن کشور توسط نیروهای آلمان نازی بود. نارضایتی بازیکنان اتریش از حضور در تیم آلمان تا به آن حد بود که ستاره فوتبال جهان یعنی سیندلا تحت فشارهای موجود دست به خودکشی زد. با این همه نهایتا ز| هربرگر مربی بزرگ تیم آلمان از ۳ بازیکن اتریشی در ترکیب تیم خود استفاده کرد که این امر موجب تزلزل روحی تیم آلمان شده و این تیم نتوانست به روح واحد برسد.
تیم ایتالیا قهرمان دوره قبل نیز دستخوش تحولات زیادی شد و تنها مه آزا و فراری از تیم قهرمان ۱۹۳۴ در مسابقات سال ۱۹۳۸ حاضر بودند، اما مربی این تیم یعنی ویتوریو پوزو بیکار ننشست و با انجام سفرهای زیاد به شهرهای ایتالیا توانست تیمی یکدست را راهی مسابقات کند. در این دوره مسابقات به شکل حذف مستقیم انجام شد و شانزده تیم حاضر در جام جهانی ۱۹۳۸ همزمان در روز ۴ ژوئن به میدان رفتند. تیم های سوئیس، کوبا، چکسلواکی، فرانسه، مجارستان، برزیل و ایتالیا با موفقیت در بازی اول قدم به مرحله یک چهارم نهایی گذاشتند. مسابقات این مرحله نیز به همان شکل حذف مستقیم انجام گرفت که تیمهای سوئد، مجارستان، برزیل و ایتالیا پیروز این مرحله بودند. تیم میزبان یعنی فرانسه با پذیرش شکست ۳-۱ از ایتالیا از دور رقابتها حذف شد. در مرحله نیمه نهایی تیم های ایتالیا و مجارستان با شکست سوئد و برزیل راهی مسابقه پایانی جام شدند که ایتالیا با پیروزی ۴-۲ مقابل مجارستان برای بار دوم به طور پیاپی قهرمان جام جهانی فوتبال شد.
از نکات بارز این دوره به حضور اولین تیم آسیایی یعنی اندونزی اشاره کرد که تحت نام هند هلند در فرانسه حاضر شد و در همان اولین مسابقه با تن دادن به شکست ۶-۰ در مقابل مجارستان از دور مسابقات حذف شد.
با برپایی جنگ جهانی دوم مسابقات جام جهانی در مقطع اول به پایان رسید و تا ۱۲ سال بعد یعنی تا سال ۱۹۵۰ دیگر برگزار نشد.

ایران در جام جهانی
در بیان تاریخ فوتبال ایران به موفقیت تیم ملی و کسب ۳ بار قهرمانی در جام ملتهای آسیا، قهرمانی در مسابقات آسیایی ۱۹۷۴، حضور در المپیک های ۱۹۷۲ مونیخ و ۱۹۷۶ مونترآل اشاره کردیم و متذکر شدیم که تیم ملی کشورمان با کسب موفقیت های متعدد در جایگاه تیم اول آسیا به تورنمنت جشن یکصد سالگی باشگاه رئال مادرید اسپانیا و جام جهانی کوچک در برزیل حضور یافت و توانست به نتایج قابل قبولی دست پیدا کند.
در سال ۱۹۷۰ به هنگام برگزاری جام جهانی مکزیک استفاده از سیستم های ماهواره ای این امکان را برای تماشاگران فراهم آورد که بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران قادر باشند به تماشای زنده مسابقات جام جهانی بپردازند و از طریق آشنایی با این مسابقات در سطح فراگیر خواستار حضور در آن باشند. در اولین تلاش تیم ملی ایران پس از موفقیت در مسابقات زیر گروه آسیا به عنوان قهرمان این قاره برای حضور در جام جهانی ۱۹۷۴ مونیخ به مصاف تیم قهرمان قاره اقیانوسیه یعنی استرالیا رفت. شکست در خانه حریف با نتیجه ۳-۰ علیرغم پیروزی خانگی ۲-۰ مانع حضور تیم ملی در آن دوره از جام جهانی شد، اما سیر تحول و پیشرفت تیم ملی در آسیا به شکلی بود که حضور در جام جهانی امری طبیعی و مورد انتظار از سوی علاقمندان به فوتبال قلمداد می شد و برای نیل به این هدف تیم ملی قدم به مسابقات انتخابی گذاشت.

اولین حضور ایران در جام جهانی در سال ۱۹۷۸

در آسیا به دلیل تعداد زاید تیم های داوطلب مسابقات در ۴ گروه انجام گرفت و تیم ملی در گروه ۳ با تیم های عربستان و سوریه همگروه شد. تیم ملی اولین بازی خود را روز هفتم ژانویه ۱۹۷۷ در مقابل عربستان در ریاض انجام داد و با دو گل غلامحسین مظلومی و گل حسن روشن به پیروزی ۳-۰ دست یافت. سه هفته بعد در دمشق تیم ملی سوریه رفت و با تک گل علی پروین میزبان را با نتیجه ۱-۰ شکست داد. ششم آوریل دیدار برگشت با سوریه بایستی در تهران برگزار می شد که تیم سوریه از این بازی سر باز زد و طبق مقررات آن زمان تیم ایران با نتیجه ۲-۰ برنده اعلام شد. کسب ۶ امتیاز از ۳ پیروزی برای صعود تیم ملی کافی بود به همین دلیل دیدار برگشت در بیست و دوم آوریل ۱۹۷۷ در شیراز برگزار شد و بازیکنان جوانتر (تیم ملی ب) به مصاف عربستان رفتند که با دو گل محسن یوسفی و حبیب شریفی به پیروزی ۲-۰ رسیدند.
علاوه بر ایران به عنوان نماینده گروه سوم آسیا تیم های هنگ کنگ(نماینده گروه ۱)، کره جنوبی (نماینده گروه ۲) و کویت (نماینده گروه ۴) به مرحله بعد راه یافتند و قرار شد این چهار تیم به همراه تیم استرالیا (قهرمان قاره اقیانوسیه) مسابقات مرحله بعد را به شکل رفت و برگشت انجام دهند.
اولین مسابقه تیم ملی روز ۱۹ ژوئن ۱۹۷۷ در هنگ کنگ برگزار شد که با دو گل حسین کازرونی و غفور جهانی پیروزی ۲-۰ حاصل شد. مسابقه بعد را تیم ملی روز ۱۰ جولای ۱۹۷۷ مقابل کره جنوبی در پوسان انجام داد که دو تیم پس از ۹۰ دقیقه با تساوی صفر – صفر زمین را ترک کردند. شهر ملبورن روز ۱۴ اوت ۱۹۷۷ محل برگزاری مسابقه تیم ملی با تیم ملی استرالیا شد. این مسابقه با توجه به شکست ۳-۰ تیم ملی در مسابقات انتخابی دور قبل جام جهانی ۱۹۷۴ یک بازی انتقامی به شمار می رفت. تک گل حسن روشن برای کسب پیروزی کافی بود و ناکامی چهارسال قبل را جبران کرد. روز ۲۸ اکتبر ۱۹۷۷ تیم ملی ایران اولین بازی خانگی خود را در مقابل کویت انجام داد و گل غفور جهانی موجب شد تیم ملی دور رفت را به عنوان صدرنشین با ۷ امتیاز از ۴ بازی به پایان رساند. دور برگشت با بازی خانگی مقابل هنگ کنگ باید آغاز می شد که تیم مهمان از حضور در تهران اجتناب کرد و نتیجه ۳-۰ برای ایران اعلام شد. بعد از هنگ کنگ نوبت رویارویی با تیم کره جنوبی فرا رسید. با پذیرش شکست ۱-۰ در نیمه اول سرمربی تیم ملی مجبور شد ستاره آن روزگار تیم ملی یعنی حسن روشن را علیرغم آسیب دیدگی به میدان گسیل دارد و او توانست با به ثمر رساندن ۲ گل شرایط پیروزی را فراهم آورد اما در دقایق پایانی تیم ملی کره جنوبی توانست با به ثمر رساندن یک گل بازی را ۲-۲ مساوی کند. آخرین دیدار خانگی تیم ملی در مقابل تیم ملی استرالیا بود که در روز ۲۵ نوامبر ۱۹۷۷ در حضور حدود یک صد هزار تماشاگر انجام گرفت و گل غفور جهانی که منجر به پیروزی تیم ملی با نتیجه ۱-۰ شد مجموع امتیازهای ایران را به ۱۲ رساند و مسابقه برگشت مقابل کویت را به یک دیدار تشریفاتی بدل کرد. در این رهگذر در این مسابقه تشریفاتی تیم ملی با بازیکنان جوان خود (تیم ملی ب) در خانه کویت در مقابل آن تیم صف آرایی کرد و با پیروزی ۲-۱ و کسب ۱۴ امتیاز از ۸ مسابقه با ۶ پیروزی و ۲ تساوی بدون شکست با ۱۲ گل زده و ۳ گل خورده به عنوان تنها نماینده دو قاره آسیا و اقیانوسیه به جمع ۱۶ تیم برگزار کننده دور نهایی جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین پیوست.
در مقاله بعد عملکرد تیم ملی فوتبال در ۳ دوره حضورش در جام جهانی را بررسی خواهیم کرد.

* سیدعلی پورحسینی مترجم کتاب “راهنمای مربیگری و آموزش شگردهای فوتبال” برای فدراسیون فوتبال و مولف مجموعه ۴ جلدی آموزش سیستم ها در فوتبال است. مقالات و تحلیل های او در روزنامه جهان فوتبال، مجله دنیای ورزش و سایت زندگی فوتبال منتشر شده است.