* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
فعالیت های پای تنیس بازان به نحو مشخصی در مراحل مختلف بازی و محل قرار گرفتن ورزش کار در روی زمین بازی فرق می کند و چهار عمل اصلی زیر را انجام می دهد:
ـ ضربه گیری
ـ تعادل
ـ فشار و حرکت به جلو
ـ فشار و حرکت به چپ و راست
وقتی بازیکن در ته زمین قرار دارد به طرف چپ و راست زمین حرکت می کند و فشار زیادی بر روی جلوی پا وارد می شود و برای داشتن حرکات سریع حالت پرش دارد و به چپ و راست می پرد و هنگام بازی نیز با سرعت جا عوض می کند که آنهم حالت پریدن به چپ و راست را دارد که فشار بر روی پا، کف پا و انگشتان وارد می شود و فقط هنگام زدن توپ با راکت (سرویس) است که پاها آماده برای استراحت می شوند و به طور کامل روی زمین قرار می گیرند.
در روی زمین سفت قفل شدن سریع حرکات قبلی برای زدن توپ لازم می شود ولی در روی زمین آماده شده قفل شدن حرکات پا همراه یک لیز خوردن کم و بیش مهم است که باعث می شود صدمات کمتری به پاها وارد شود و حرکت بعدی یک پرش خفیف برای ایجاد تعادل بر روی هر دو پا و یا یک حرکت چرخشی پاست که باعث می شود فشار زیادی به قسمت داخلی جلوی پا وارد شود.
بازی در نزدیکی تور هم به جلوی پا فشار می آورد درست مانند بازی در ته زمین ولی به مدت کوتاه تر زیرا عکس العمل بازیکن باید سریع تر باشد.
در ضربه زدن به توپ همیشه تمام پا با زمین تماس دارد و ضربه احتیاج به پرش عمودی دارد که بازیکن روی پنجه پا فرود می آید که ضربه گیر است و بعد تمام پا روی زمین قرار می گیرد.
کفش تنیس
انتخاب کفش تنیس بستگی به نوع زمین بازی دارد. زمینی که سنگ ریزه دارد یا با مواد مصنوعی پوشیده شده یا زمین آماده شده که به ندرت ممکن است با چمن، سیمان یا موکت پوشیده شده باشد.
ـ سیمان: در Flushing Meadows در US Openزمین سخت و باعث صدمات زیاد می شود.
ـ چمن در ویمبلدون ـ سرویس و ضربه به توپ عالی است وقتی توپ سرعت دارد و وقتی زمین می خورد کمتر بالا می آید و رد و بدل کردن توپ کوتاه است (نزدیک به تور)
ـ زمین آماده شده همراه با خاک رس مانند زمین بازی های بین المللی فرانسه و Roland Garros و رد و بدل کردن توپ بلندتر است (دورتر از تور) و زمین لیزتر.
ـ Quick مانند بازی های بین المللی استرالیا که زمین دارای پوشش مصنوعی است یعنی از مواد ساخته شده پوشیده شده و خاصیت ضربه گیری دارد و در نتیجه امکان صدمات کمتر است.
کیفیت کفش تنیس
کفش باید راحت و نرم و سبک و محکم باشد و قابلیت آن را داشته باشد که تمام حرکات پا را تحمل کند و جلوی آزادی حرکات پا را نگیرد.
قسمت جلوی کفش باید از پنجه پا محافظت کند، زیرا بازی تنیس به کناره های داخلی و خارجی پنجه پا فشار می آورد و در عین حال از آزادی حرکات پا جلوگیری نکند.
محافظت پنجه پا بسیار مهم است، زیرا در بازی تنیس پنجه پا احتیاج به محافظت در دو طرف پا را دارد و کف کفش باید طوری باشد که در حرکات سریع بتواند تعادل بازیکن را بهم نزند.
تمام صدمات ورزش در پاها نیست ولی با اطمینان می توان گفت اکثر ورزش کاران دچار مشکلات عضلانی و لیگامان های پا و اعضای تحتانی می شوند که نشان دهنده غیرطبیعی بودن حتی خیلی کم در محور کف پائی و ساق پا می باشد.
درمان های دارویی و کینه زیوتراپی برای رفع آن مفید نیستند و تنها درمان آن توسط کفی پزشکی که توسط متخصص برای پای ورزشکار ساخته می شود می باشد که کامل کننده درمان های دیگر است.
چند مشکل عضلانی و لیگامانها که در ورزشکاران پیش می آید
ـ کوفتگی: درد فیبرهای عضلانی است و شروع آن روز بعد از یک فعالیت بدنی غیر معمول و یا شدید تولید می شود که می تواند چندین روز طول بکشد و بر اثر جمع شدن اسید لاکتیک در عضله بر اثر فعالیت ورزشی سنگین و یا طولانی می باشد.
La Contracture تشنج عضلات در مدت طولانی که قابل کنترل شخص نیست و بر اثر تولوس طولانی عضله به وجود آمده.
cramp musculaire ـ یک انقباض ناگهانی و دردناک یک یا چند عضله بر اثر تمرین طولانی است و اغلب در عضلات ساق پا دیده می شود.
کشیدگی عضله: عضله بیش از حدی که می تواند توان الاستیک یا کش آمدن داشته کشیده شده و چند فیبر آن صدمه دیده ولی پاره نشده.
La déchirure musculaire ـ پاره شدن چندین فیبر عضلانی همراه با خونریزی و تولید هماتوم
La tendinite ـ تاندینت انفلاماسیون یک تاندون است که عضله را به استخوان می چسباند و بر اثر تمرین زیاد یک حرکت تکراری و یا خیلی سنگین و شدید پیش می آید.
پاتولوژی های پوستی
L’hyperhidrose عرق کردن زیادی پا که بر اثر بهم خوردن تعادل گرمای پا تولید می شود باعث می شود که پاها گرم شده و بیشتر عرق بکند تا تعادل گرما را حفظ کند و در نزد ورزشکاران باعث گرم شدن دردناک می شود و رطوبت تولید شده بر اثر عرق کردن زیاد باعث مرطوب بودن جوراب و کفش می شود که تماس طولانی پا با آنها به تولید قارچ های ناخن و لای انگشتان کمک می کند و پوست را صدمه پذیر کرده و در نتیجه باعث تولید تاول می شود.
تاول ها: مالش بیش از حد و تکراری بعضی از نقاط پا با کفش باعث صدمه زدن به پوست شده و اپیدرم نرم شده و تولید تاول می کند که پر از سروزتیه Sérosité می شود و علت آن می تواند کفش نو، کفش تنگ، کفش کوچک تر یا بزرگتر از اندازه و بالاخره کشیدن زیادی بند کفش که باعث فشار آمدن به پا باشد، همین طور جورابی که شل بوده و تا شده یا یک پانسمان برای محافظت که از محل خود تکان خورده و جابجا شده و یا یک مشکل آناتومی پا که به مناطق مخصوصی از آن فشار زیادتر از معمول وارد می شود.
درمان و چند راهنمایی
ـ همیشه از کفش خوب استفاده کنید.
ـ قبل از بازی پاها را با یک کرم ضد سائیدگی پوست ماساژ بدهید.
ـ اگر متوجه غیرطبیعی بودن پوست پا شدید مثل تولید میخچه و یا پوست کلفت در کف پا که به آن پینه هم می گویند با یک کفی درست شده توسط متخصص مشکل را برطرف کنید.
میخچه ها و پینه های پا
سخت شدن محدود اپیدرم در قسمت هایی از پاست که دچار سائیده شدن بیش از حد قسمت هایی از پا که در تماس مداوم با کفش هستند تولید می شود که معمولاً در سطح فوقانی انگشتان پا و یا سطح تحتانی نیمه پا روی سر استخوان های کف پایی دیده می شوند که باعث تولید درد گاه خیلی شدید، می شوند.
علل تولید آنها عبارتند از:
ـ انگشت های چکشی (انگشت هایی که نوک آنها با کف کفش تماس دارد)
ـ مشکلات ساختمان پا مثل قوس زیادی کف پا که باعث فشار بیش از حد معمول بر روی پنجه پا می شود و تولید انگشتان چکشی می کند.
ـ کفش ناجور
درمان و راهنمایی
ـ تمام پوست های سخت شده باید توسط متخصص پا مرتباً برداشته شوند که دردناک نیست و باعث آرامش پا می شود و باید این مشکل را با یک کفی تهیه شده توسط متخصص برطرف کرد. اگر در کف پا تولید شده و برای روی انگشتان پس از درمان باید از کفش های راحت تر استفاده کرد.
ـ زگیل کف پائی
نوعی غده است که بر اثر یک ویروس تولید می شود و اگر در کف پا تولید شود اغلب دردناک است، زیرا بر اثر وزن بدن مدام تحت فشار است و باید درمان شود و درمانی انتخاب شود که باعث قطع فعالیت ورزشی بازیکن نشود.
ـ قارچ بین انگشتان که اصطلاحاً به پای ورزشکار هم می گویند: این قارچ ها بیشتر در بین سومین و چهارمین و یا چهارمین و پنجمین انگشت پا دیده می شوند، در مرحله اولیه باعث قرمزی پوست و بعد یک شکاف در آن می شوند که همراه خارش و درد می باشد و زیکول هایی تولید می کند که به تدریج خشک می شوند، از عوامل تولید آن رطوبت و گرما که باعث سائیدگی و مالش انگشتان بر اثر رطوبت و گرمای کفش است که کمک به پرورش این قارچ ها می کند.
درمان و راهنمایی
ـ برای شستن پاها از دوش استفاده کنید.
ـ اگر پاها را در آب می گذارید از آب گرم همراه با نمک استفاده کنید. یک قاشق غذاخوری نمک برای ۵ لیتر آب.
ـ لای انگشتان را به خوبی خشک کنید و پودر تالک بزنید.
ـ عرق کردن شدید پا را درمان کنید.
ـ در مواقع شدیدتر با متخصص پا مشورت کنید.
بخش دوم و پایانی هفته ی آینده
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است
