“دولت اسلامی عراق و شام” (داعش –ISIS) کیست؟
“دولت اسلامی عراق و شام” (داعش)در شرایط اشغال عراق توسط آمریکا در سال ۲۰۰۶ به وجود آمد، و با کمک های اطلاعاتی،مالی، تسلیحاتی آمریکا، اسرائیل، عربستان، قطر و ترکیه، تجهیز شد، تعلیم یافت، بزرگ شد، و در نقش یکی از مدعیان سنی – وهابی عراق وارد میدان شد. داعش به عنوان یکی از متحدین ائتلاف غرب در عراق، در جریان جنگ تحمیلی علیه سوریه، با کمک حکومت آ – ک – پ از طریق ترکیه وارد جنگ علیه حکومت سوریه شد.
سازمان های تروری از نوع داعش، با اشغال آمریکا و در شرایط سیاسی خاصی در جهت منافع آن در کشورهای مفروض امکان نشو و نما پیدا کرده و به کار می روند و زمانی که تاریخ مصرف شان تمام شد با ژست های مخالفت و مبارزه علیه تروریسم در لیست سازمان های تروریست قرار گرفته و به حاشیه رانده می شوند. آمریکا از این سازمان هم در سوریه و هم عراق در راستای سیاست های خود استفاده کرده است. همچنان که در افغانستان از این الگو و عناصر هم نوع آنها علیه روسیه استفاده کرد. و امروز، برای بی ثبات کردن و نهایتا قطعه قطعه کردن کشورهای منطقه براساس مذهب و قومیت در جهت منافع خود استفاده می کند.(۱)
استراتژی آمریکا در عراق، تجزیه عراق به سه بخش است. بخش عرب شیعه با مرکزیت بصره شامل بغداد. بخش عرب سنی با مرکزیت فلوجه شامل موصل. بخش کردی با مرکزیت اربیل که شامل کرکوک خواهد شد. این استراتژی در خدمت استراتژی بزرگ تر آمریکا در جهت ایجاد کردستان بزرگ است که قرار است در نقش اسرائیل دوم و ژاندارم اسرائیل در منطقه به خدمت گرفته شود. در مورد سوریه هم هدف آمریکا تجزیه سوریه است، ولی با شکست آمریکا در سرنگونی رژیم سوریه به یک مانع جدی برخورده است. در واقع، روی آوردن داعش به عراق یک حمله تاکتیکی آمریکا به شمار می رود. اشغال موصل (۱۰- ۹ جون) به وسیله داعش و اشغال کرکوک (۱۲ – ۱۱ جون) به وسیله بارزانی هدفش زیر فشار گذاشتن حکومت مرکزی عراق و تجزیه محور بغداد ـ شام ـ تهران و در خدمت هدف فوق است.(۲)
داعش و ترکیب ائتلاف علیه حکومت مرکزی عراق
۱- جدائی طلبان سنی در عراق: ایاذ علاوی، هاشمی و اوسامه نوجیفی شرکای اصلی ائتلاف غرب و متحدین آنها در عراق شمار می روند. اوسامه نوجیفی، مخالف سرسخت حکومت مالکی و رئیس پارلمان عراق است (در انتخابات ۳۰ آوریل عراق جای خود را به “سلیم جبوری”، عرب سنی سپرد که مورد حمایت مالکی بود). برادر نوجیفی، “آتیل نوجیفی” (والی موصل) کسی است که بدون هیچ گونه مقاومتی موصل را دو دستی تقدیم داعش کرده و به بغداد فرار کرد. هاشمی در عراق محکوم به اعدام است و از عراق فرار کرد و در استامبول پناه گرفته است. هاشمی اشغال موصل توسط داعش را “انقلاب” نامیده است! (۳)
۲- سازمان های کرد عراق: در حمله به موصل “حزب دموکرات کردستان” (ک ـ د ـ پ) عراق نقش همدستی داعش را بازی کرد، و اربیل مرکز حکومت خودمختارکرد به مثابه پایگاهی علیه استقلال و حاکمیت ملی عراق انجام وظیفه کرد. جلال طالبانی رهبر “جبهه میهن پرستان کردستان” به علت اختلافات عمیق با حزب دموکرات و به علت نزدیکی با ایران دارای موضع متزلزل ـ میانه است. حمله به پیشمرگه های طالبانی در جنوب کرکوک (توزهورماتو) و حمله به دفاتر جبهه میهن پرستان کردستان و ترتیب حملات انتحاری علیه آن به وسیله داعش را، تنها به دلیل مواضع خاص آن در مورد حوادث اخیر می توان تلقی کرد. از طرف دیگر حزب دوم کردی عراق موسوم به “گوران” طرفدار پیوستن به “ائتلاف بزرگ” حکومت مرکزی عراق است و از این لحاظ مواضعی شبیه مواضع جبهه میهن پرستان کردستان دارد. (پ- ک- ک به لحاظ نقش خود در چارچوب استراتژی آمریکا عنصر طبیعی این ائتلاف محسوب می شود).
۳- داعش و سازمان های تکفیری – وهابی: موج ترور، قتل عام، و وحشتی که داعش در سوریه و عراق به راه انداخته است، در مقابل چشم جهانیان به نمایش گذاشته می شود. قتل عام عنصر جدایی ناپذیر ایدئولوژی داعش است. در مناطقی که داعش تصرف می کند اسیران را سر می برند، زنان تبدیل به “جاریه” می شوند و دختران جوان فروخته می شوند. آنچه که به دنبال اشغال عراق در زندان “ابو قریب” بر سر زنان عراق آمد، امروز تکرار می شود. قتل عام و کشتار هرچقدر بزرگتر و وحشیانه تر باشد، به همان اندازه نمایش در انظار جهانی داعش بهتر انجام گرفته است، از این رو بسیار بی پروا ست. داعش در سوریه و عراق هرکجا تسلط پیدا کرده نه تنها مخالفان و منسوبین سایر مذاهب و ادیان را از دم تیغ می گذارند، بلکه قصد موجودیت میراث انسانی ـ تاریخی آنها را نیز کرده است، چرا که در کنار غارت منابع اقتصادی همچون نفت، که تمامی آثار تاریخی، مساجد، زیارتگاه ها، قبر شخصیت های تاریخی هزاران ساله دست خوش نابودی شده اند. داعش نه فقط دشمن علوی ها و شیعه ها، و سنی های مخالف خود، که دشمن انسان و جامعه، دشمن جمهوری، دشمن همزیستی و مدارا و دشمن لائیسیم است. از لحاظ آنها همه این انسان ها کافرند و قتل شان واجب. از این نقطه نظرهم که نگاه کنیم، ترور وهابی یک پروژه امپریالیستی است، زیرا قصد نابودی تاریخ و میراث این کشورها را کرده و ضربه های جبران ناپذیری بر پیکر این کشورها وارد کرده است، آنها را فقیرتر و در مقابل تهدیدهای امپریالیستی ضعیف تر کرده است.
۴- مهم ترین عنصر ائتلاف غرب: مهم ترین عنصر ائتلاف غرب در این ترکیب، حکومت آ- ک- پ و شخص اردوغان است: داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه در آستانه انتخابات عراق، در لیست انتخاباتی که برای عراق تهیه کرده بود، اسامی فوق (علاوی، هاشمی، نوجیفی) را در راس قرار داده بود. معاون اردوغان و سخنگوی دولت ترکیه “بلنت آرینچ” قبل و بعد از انتخابات عراق در گردهمایی های مختلف همراه نوجیفی و هاشمی به تحلیل انتخابات عراق پرداختند. نوجیفی رئیس پارلمان عراق مرتبا با داود اوغلو دیدار کرده است.
اوباما اخیرا در سخنرانی خود در ” آکادمی نظامی وست پوینت” به این موضوع اشاره کرده بود که در مورد سوریه به چهار کشور و در راس آن به ترکیه کمک خواهد کرد. ترکیه به عنوان حلقه واسطه و تعیین کننده ترین عنصر ائتلاف علیه حاکمیت و تمامیت عراق، عمل می کند. در این میان موضع وزارت خارجه ترکیه در مورد داعش قابل ملاحظه است. وزارت خارجه ترکیه در موضع گیری رسمی خود از داعش نه به عنوان یک سازمان تکفیری ـ تروریست، بلکه به عنوان “منسوبین داعش” نام می برد! سخنگوی حکومت ترکیه “بلنت آرینچ” در جریان گروگان گیری کارمندان کنسولگری ترکیه در موصل ادعا کرد:”داعش حکومت ترکیه را هدف قرار نداده است”. روزنامه طرفدار حکومت “یئنی شفق” Yeni Şafak نیز ادعا کرد:”داعش کارمندان کنسولگری را گروگان نگرفته مهمان کرده است”! گروگان های کنسولگری ترکیه هنوز آزاد نشده اند و “بی عملی” حکومت اردوغان در مقابل داعش به ترس از انتقام داعش حواله می شود!(۴)
اشغال موصل به چه معناست؟
برای جواب دادن به این سئوال باید به سیر روابط داعش و حکومت آ- ک – پ در سایه تحولات اخیر سوریه نگاه کرد. اشاره به فاکت هایی چند در رابطه با روابط داعش با حکومت اردوغان می تواند به درک این موضوع کمک کند:
– در ظرف سه سال اخیر بیش از ۸۰ هزار تکفیری ـ وهابی از ۸۴ کشور جهان، با کمک های مالی عربستان و قطر و کشورهای خلیج و عمدتا از طریق و با تسهیلات حکومت ترکیه وارد سوریه شده اند. تا کنون بیش از ۱۹۰ هزار شهروند سوری (ارقام فوق از طرف سازمان ملل منتشر شده و تنها شامل کسانی است که نام و هویت شان مشخص شده است) کشته و سوریه به ویرانه ای تبدیل گردیده است. بیش از سه میلیون سوری وطن خود را ترک و یا آواره گشته اند.
– در این مدت، حامیان آدم خواران تکفیری ـ وهابی مدام به آنها وعده داده اند که نگران نباشید ما پشت سر شما هستیم، وقتی حوادث بزرگ شد و به مرحله معینی رسید “مداخله بین المللی” آغاز خواهد شد. برای توجیه مداخله بین المللی، با دست تکفیری ـ وهابی ها بمب شیمیایی علیه شهروندان سوری به کار بردند، و با جنگ تبلیغاتی بی وقفه تلاش کردند آن را به گردن حکومت سوریه بیاندازند.
– سیاست آمریکا و متحدانش در منطقه، کشاندن پای ارتش ترکیه به مداخله در سوریه به نام مداخله بین المللی بود. داود اوغلو در اثنای جنگ تبلیغاتی گفت: “خط قرمز ما رسیدن تعداد پناهندگان به صد هزار نفر است”. داود اوغلو همچنین در اگوست ۲۰۱۲ در مقابل خبرنگان ادعا کرد:”رژیم اسد نه ظرف چند ماه که در ظرف چند هفته سرنگون خواهد شد”. نخست وزیر ترکیه اردوغان، پا را از این فراتر گذاشته و گفت:”انشاالله نماز عید را در مسجد جامع اموی (دمشق) خواهیم خواند”! باید این واقعیت را نیز در نظر داشت که از ۶ ماه قبل از آغاز جنگ تحمیلی علیه سوریه، در”هاتای” (منطقه مرزی ترکیه – سوریه) حکومت ترکیه شروع به ساختن اردوگاه پناهندگان برای پناهندگان مستقبل سوری کرده بود!
– توقیف کامیون های حاوی سلاح برای القاعده در “ریحانلی” توسط نیروهای ژاندارمری ترکیه که به بهانه “کمک های انسانی به ترکمانان سوریه”، حمل می شد. توقیف مواد شیمیایی که در ساخت گاز سارین به کار می رود در نزد جهادی ها در شهرهای “آدانا” و “قونیه” و سپس آزادی عاملین آنها و مجازات افسران ژاندارمری به نام سرپیچی از اوامر سازمان اطلاعات ترکیه (میت).
– عکس های کشتی “ال آنتیسا” (متعلق به لیبی) به هنگام تخلیه مهمات و سلاح در بندر اسکندرون برای القاعده. عکس های فرماندهان داعش به هنگام مداوا در بیمارستان های شهرهای “کیلیس” و “هاتای” و فروش نفت منطقه “راکا”ی سوریه به ترکیه که همگی در مطبوعات ترکیه انعکاس وسیعی یافته اند.
– “شفق ترزی” Şafak Terzi خبرنگار و نویسنده”روزنامه آیدینلیک” Aydınlık در مصاحبه با سناتور آمریکایی”ریچارد بلک”Richard black نوشت:”آمریکا سلاح های ارتش لیبی را به ترکیه می فرستد و ترکیه این سلاح ها را وارد سوریه می کند. آمریکا هرماه ۲۵۰ جهادی را در ترکیه تعلیم داده و به جبهه سوریه اعزام می کند”.
– دلایل فوق که نمونه ای از هزاران دلیل غیر قابل انکار هستند نشان می دهد که آمریکا و متحدین غربی و منطقه ای آنها تا گردن در توطئه سرنگونی حکومت سوریه دست داشته و دارند. در طرح سرنگونی حکومت اسد قرار بود سازمان های تکفیری – وهابی در سراسر سوریه دست به حمله بزنند و فاجعه انسانی را به نقطه ای برسانند که مداخله خارجی را قابل توجیه سازند و بدین طریق حکومت سوریه را با دست ارتش ترکیه سرنگون سازند. (۵)
ولی، مقاومت مرگ و زندگی حکومت سوریه در مقابل این توطئه و جنایات وحشیانه تکفیری- وهابی که هر روز نمونه ای از آن در تلویزیون های کشورهای جهان نشان داده می شد، از یک طرف، سبب متحد شدن اکثریت قریب به اتفاق مردم سوریه و مخالفان دیروزی و حتی مسلح بشار اسد در اطراف حکومت سوریه شد. از طرف دیگر، اوج گیری جنبش توده ای علیه حکومت اردوغان که از ماه مه ۲۰۱۲ آغاز شده بود، دست و پای حکومت اردوغان را در مداخله به نام غرب در سوریه کاملا بست و سبب عقب نشینی موقتی آن از ماجرای سوریه شد. حمله تروریستی به “ریحانلی” که ۵۷ نفر از شهروندان ترکیه جان خود را از دست دادند در واقع یک نوع اخطار داعش به ترکیه بود که اگر از من حمایت نکنی و مرا تنها بگذاری این سرنوشت تو خواهد بود. اشغال کنسولگری ترکیه در موصل مانند بمب گذاری در “ریحانلی” نیز، در واقع پیام صریحی به ترکیه بود، تا ترکیه را وادار به ادامه تعهد خود در حمایت از داعش کند. شکست ائتلاف غرب و همدستان منطقه ای آنها در جبهه ی سوریه، جهادی ها را به سوی عراق متمایل کرد، تا هدف را از آنجا دنبال کنند.
“محمد علی گوللر” Mehmet Ali Güller مفسر سیاسی ترک در این خصوص نوشت:”همکاری ترکیه با داعش در سوریه تاثیر بومرنگ دارد. ترکیه، که برای سرنگونی اسد با کامیون های تیر (تریلر) به داعش سلاح می فرستاد، حالا داعش رانندگان ترکیه را گروگان می گیرد. ترکیه با سیاست “عمق استراتژیک” Stratejik derinlik وارد ماجرای سوریه شد و سپس به سیاست “تنهایی با ارزش” Değerli yanlızlıkروی آورد، ولی امروز به بیچارگیÇaresizlikافتاده است”. گوللر در ادامه تحلیل خود می پرسد:
“اگر داعش موصل را اشغال نمی کرد بارزانی می توانست کرکوک را اشغال کرده و ادعا کند که به استقلال نزدیک تر شده است؟ اگر داعش موصل را اشغال نمی کرد، قرارداد نفت قاچاق بین آنکارا ـ اربیل می توانست عملی شود؟ اگر داعش موصل را اشغال نمی کرد، حکومت آ – ک – پ می توانست نفت عراق را به نام بارزانی به اسرائیل بفروشد؟ اگر موصل اشغال نمی شد مشروعیت حکومت مالکی تا این حد مورد سئوال قرار می گرفت و آمریکا و حکومت آ- ک- پ تا این حد بی پروا وارد عمل علیه مالکی می شدند؟ اگر داعش موصل را اشغال نمی کرد اسرائیل به بهانه ربوده شدن سه جوان اسرائیلی می توانست غزه را مورد حمله قراردهد”؟(
۶)
باید دانست، هدف اصلی هم پیمانان آتلانتیک و جبهه ترور و وحشت دست آموز آن در حمله به موصل، ایجاد کردستان است. داعش وظیفه ای جز صاف کردن راه ایجاد کردستان انجام نمی دهد.”عصمت اؤز چلیک” Ismet Özcelikمفسر ترک در این رابطه می نویسد:”داعش طبق طرح ها و برنامه های آمریکا حرکت می کند و تحولات بعد از حمله نیز این طرح ها را اثبات می کند. مالکی مانع عمده ایجاد کردستان است. برای ایجاد کردستان ابتدا باید مالکی سرنگون شود، زیرا مالکی از استقلال و حاکمیت و تمامیت عراق دفاع می کند. سرنگونی مالکی، زمینه تشکیل حکومتی به نفع آمریکا در عراق را هموار خواهد کرد. چنان که جان کری وزیر خارجه آمریکا بلافاصله بعد از اشغال موصل حکومت عراق را متهم کرد که قادر به اداره عراق نیست و سپس برای تشکیل حکومتی مخالف مالکی به میدان آمد. از طرف دیگر ناتانیاهو نخست وزیر اسرائیل بعد از اشغال کرکوک به وسیله بارزانی، اعلام کرد که در صورت اعلام استقلال حکومت کردی، آن را به رسمیت خواهد شناخت! دیدار بعدی جان کری از اسرائیل و عربستان سعودی در واقع حامیان نظامی – مالی اشغال موصل – کرکوک را در معرض دید جهانیان قرار داد”.(۷)
نقش حکومت ترکیه در تجزیه عراق و ایجاد دولت کردی بارزانی
حکومت اردوغان قبل از اسرائیل، کردستان بارزانی را به رسمیت شناخته است، زیرا علیرغم حکومت مرکزی عراق یک قرارداد ۵۰ ساله نفتی با حکومت بارزانی منعقد کرده است (۲۰۱۳). این قرارداد از بالای سر حکومت مرکزی عراق با بارزانی امضاء شده است! حکومت مالکی این قرارداد را غیرقانونی و برخلاف تمامی موازین بین المللی اعلام کرد. این قرارداد در حقوق بین الملل به معنای “قاچاق نفت” تلقی می شود و عاملان آنها متهم به ارتکاب این جرم اند. تا یک سال بعد از امضای قرارداد فوق حکومت بارزانی ـ اردوغان نتوانستند آن را عملی کنند، ولی بعد از اشغال موصل توسط داعش، ترکیه بلافاصله آغاز به فروش نفت عراق به اسرائیل کرد! بعد از اشغال موصل، بارزانی نیز کرکوک را اشغال کرد، زیرا کرکوک به علت منابع نفتی و موقعیت ژئوپولیتیک اهمیت حیاتی برای کردستان آمریکا ـ اسرائیل دارد. بارزانی بعد از اشغال کرکوک اعلام کرد که نفت کرکوک را از طریق ترکیه خواهد فروخت! باید اضافه کرد که حکومت ترکیه قبلا نیز آغاز به فروش نفت منطقه “راکا” در سوریه که تحت کنترل داعش است کرده بود!
بدین ترتیب آمریکا پروژه ای را که به علت شرایط نامساعد جهانی ـ منطقه ای نتوانست به دست “تورگوت اؤزال” Turgut Özal متحد سابق اجرا کند، به دست اردوغان عملی کرد، و در مقابل سهمی از نفت کرکوک برای ترکیه، با فدا کردن ترکمانان عراق که متحد طبیعی ترکیه در عراق محسوب می شدند، کردستان عراق را به موقعیت کنونی رساند. به یک معنی اردوغان معمار کردستان در این مرحله است.
اهداف ائتلاف غرب در حمله به موصل
حرکت داعش در عراق، به موازات، و در راستای برنامه ها و طرح های آمریکا، ترکیه، اسرائیل در منطقه است. مناطقی که داعش در عراق تحت تسلط خود درآورده است، مناطق “ترکمان”نشین است که “تورکمانلی” نامیده می شود و مهم ترین منابع نفتی عراق در این منطقه قرار دارد. بزرگترین ضربه داعش به ترکمانان عراق وارد شده است. ترکمانان از مناطق موصل، کرکوک، تل عفر … پراکنده و آواره شده اند. رهبران ترکمانان در مصاحبه با رسانه های ترکیه، یک زبان، به این واقعیت تاکید کرده و می گویند:”ترکمانان از عراق تسویه می شوند. حکومت ترکیه نه در کنار ما که در کنار داعش است”.
وقتی ترکمانان از منطقه تسویه می شوند، به بهانه مبارزه با داعش، نیروهای پ- ک – ک از قندیل و مناطق بارزانی با اتوبوس ها به این مناطق اعزام می شوند. پ ـ ک ـ ک را به عنوان نیرویی که قادر به مقابله با داعش است عرضه کرده و تبلیغ می کنند! این یک نقشه ی طراحی شده است. پ ـ ک ـ ک که بارها و آشکارا از آمریکا طلب “وظیفه” کرده است، اکنون به بهانه مبارزه با داعش با سلاح های سنگین مجهز می شود. آمریکا با دنبالچه پ – ک – ک در سوریه “حزب اتحاد دموکراتیک” PYD (همنوع پژاک در ایران) وارد مذاکرات دوجانبه و مستقیم شده و از طریق پ – ک – ک برای آن ارتش ایجاد می کند!
در واقع، آنهایی که از طریق شبکه های جنایت تکفیری- وهابی، قصد تغییر رژیم در سوریه و قصد تجزیه عراق را داشتند و از این طریق می خواستند تا منابع نفت و گاز این مناطق را تحت کنترل خود درآورند، متوجه شده اند که قادر به کنترل ویروس داعش ها نیستند، زیرا این ویروس از یک طرف بنیادهای خود آنان و متحدین شان در منطقه را تهدید می کند، و از طرف دیگر و مهم تر، کشورهای منطقه از ایران و سوریه و عراق و لبنان تا مصر و حتی اردن را به ایجاد سیاست و هماهنگی مشترکی در مقابله با جبهه ترور و وحشت دست آموز آنها سوق داده است. آمریکا و شرکای اش در منطقه این حساب را می کردند که از داعش برای رسیدن به اهداف شان استفاده کرده و سپس آن را در لیست ترور قرار می دهند. ولی این حساب درست از آب درنیامد، لذا آنها سیاست و طرح “ب” را به میدان آوردند: یعنی، تقویت سیاسی ـ نظامی گروه های کرد و مشروعیت دادن به آنها و تبدیل آنها به نیرویی که
بتوانند از طریق آنها از کشورهای منطقه امتیاز بگیرند.
به زبان دیگر، آمریکا داعش را در سوریه برای سرنگونی رژیم اسد سازماندهی کرده و آن را به یک عنصر تهدید تبدیل کرد و اکنون برای برطرف کردن این تهدید، به حمایت سیاسی – نظامی پ – ک – ک / ک – د – پ روی آورده است! بحث های خارج کردن پ – ک – ک از لیست سازمان های ترور و تصمیم مسلح کردن سازمان های کردی با سلاح های سنگین توسط کشورهای غربی، و همزمان، قانونی کردن پ – ک – ک در ترکیه و تبلیغات وسیع اطراف آن برای مشروعیت دادن به پ – ک – ک در همین رابطه قابل درک است.(۸)
نتایج تاخت و تاز داعش در عراق
۱- از لحاظ عراق: اشغال موصل توسط داعش ضرورت یکپارچگی و قدرتمند بودن حکومت مرکزی عراق را نشان داد. با اشغال عراق توسط آمریکا که یک رژیم ضعیف مرکزی با نوعی خودمختاری برای کردها در عراق به این کشور تحمیل شده بود، آغاز به تغییر دوباره کرده و تشکیل یک حکومت ملی را در دستور کار قرار داده است. این وضعیت می تواند سبب تقویت وحدت ملی عراق گردد. خواست تشکیل “حکومت ائتلافی با پایه های وسیع” در زمان حکومت مالکی و اراده ی معطوف به ادامه و عملی کردن آن توسط حکومت جدید، می تواند موضع وحدت ملی در عراق را تقویت کند. پیوستن برخی از عشیرت های سنی عراق به ارتش عراق در مبارزه علیه داعش، و خواست شرکت در حکومت ائتلافی توسط طالبانی و گوران، می تواند بارزانی را منفرد و قصد جدایی او را خنثی کند.
۲- از لحاظ ترکیه: حکومت اردوغان مسئول اشغال موصل و مسئول اشغال “تورکمانلی” و آواره شدن صدها هزار از تورکمانان عراق است که به لحاظ جمعیتی سومین اقلیت ملی عراق (۱۳%) محسوب می شوند. مسئولیت اردوغان هم به علت حمایت اش از داعش در سوریه علیه حکومت بشار اسد و هم به علت عضویت موثر آن در ائتلاف آمریکا علیه کشور همسایه خود، عراق است. اشغال موصل، سیاست خارجی “داود اوغلو” را که در چارچوب پروژه های آمریکا در منطقه فورموله می شود به یک عنصر تهدید جدی علیه کشورهای منطقه تبدیل کرده و روابط ترکیه با تمام کشورهای منطقه را به دشمنی تبدیل کرده است. این وضعیت می تواند سبب سرنگونی اردوغان و روی آوردن ترکیه به همکاری با کشورهای منطقه علیه سیاست جنگی آمریکا گردد.
۳- از لحاظ کشورهای منطقه: جنگی که آمریکا توسط اهرم های خود در منطقه آغاز کرده است، سبب تحول مهمی گردیده است و آن کلید شدن منافع عراق، سوریه، ایران، لبنان و حتی مصر، علیه ائتلاف جنگی آمریکا است. در این صورت، مسئله کرد که آلت دست آمریکا، دولت های غربی و اسرائیل علیه خلق ها و دولت های منطقه است، می تواند به راه حل نهایی خود برسد و جدایی خواهی از ریشه خشکانده شده و مسئله کرد به نفع خلق کرد و به نفع تمامی خلق های منطقه حل گردد.
۴- از لحاظ آمریکا: اشغال موصل از لحاظ آمریکا دو واقعیت را آشکار کرده است: ضعف روزافزون آمریکا، هم ناتو و هم سلاح های پیشرفته آن را خنثی و غیرقابل استفاده می کند، و هم سبب فاصله گیری متحدین اروپائی آن از آمریکا می گردد. از طرف دیگر جهت گیری و مقابله بلوک چین – روسیه در برابر آمریکا را تقویت می کند. این تحولات سبب تشدید مبارزه در درون هیئت حاکمه آمریکا، بین “واقع بین ها” و طرفداران “مداخله و جنگ” می گردد. ضعف روزافزون که نتیجه آن عقب نشینی استراتژیک آمریکاست دلایل متعددی دارد. تاخت و تاز داعش ها در چارچوب این عقب نشینی استراتژیک آمریکا در حقیقت یک حمله تاکتیکی است، که فقط می تواند عقب نشینی استراتژیک آمریکا را مدتی هم که شده به تاخیر بیاندازد، ولی قادر به برطرف کردن ضعف و عقب نشینی آمریکا نیست.
توضیحات:
(۱) “گراهام فوللر” Graham Fullerیکی از مدیران ارشد “سیا” و رئیس سابق دایره خاورمیانه می نویسد:”آفریننده اصلی داعش آمریکاست”. سناتور آمریکایی “راند پل” Rand Paul می گوید:”داعش را ما مسلح کردیم”. و بالاخره وزیر خارجه سابق آمریکا “هیلاری کلینتون” می نویسد:”داعش یک پروژه ی آمریکایی است”.
(۲) از ۲۸ فوریه الی ۲ مارس ۲۰۱۴ تحت حفاظت سازمان اطلاعات ترکیه (MIT) گردهمایی بزرگ “داعش” تحت نام “مقاومت عراق” در “هتل گؤنن” Gönen Otel در منطقه ی Yeni Bosna در استامبول تشکیل شد. این گروه ها با دعوت و تحت حفاظت سازمان اطلاعات ترکیه و با همکاری عربستان سعودی، قطر و اردن تشکیل شد. همین اجلاس در اول ماه جولای در “هتل انترنشنال” اَمّان، پایتخت اردن، تحت نظارت سازمان اطلاعات اردن، دوباره تشکیل شد و به فاصله ۶ روز از دومین اجلاس، موصل به تصرف داعش درآمد! هدف این گردهمایی های مخفی: ایجاد منطقه سنی در عراق علیه حکومت شیعه، کنترل مناطق سنی، تضعیف حاکمیت مالکی و نهایتا تامین حاکمیت سنی ها اعلام گردید. در این گردهمایی ها داعش و نمایندگان ده ها گروه تکفیری ـ وهابی، رئیس سازمان اطلاعات اردن، نمایندگان سازمان های محلی سابق حزب بعث، برخی از فرماندهان سابق ارتش عراق، جنبش نقشبندی، روسای بعضی از عشایر عراق و نماینده امنیتی ویژه حزب دموکرات کردستان عراق شرکت کردند!
گزارش: Deniz Kahraman: 24 Temmuz.2014. Aydınlık
همچنین تحلیل: Rafat Ballı: ۱۴ Temmuz. 2014. Aydınlık
(۳) فواد معصوم، در انتخابات اخیر عراق به جای جلال طالبانی به عنوان رئیس جمهور جدید عراق انتخاب شد. معصوم اهل اربیل و کردی الاصل است که هم از طرف ایران و هم آمریکا مورد قبول بود. معصوم نیز مانند جلال طالبانی روابط خود با ایران و کشورهای منطقه و غرب را حفظ خواهد کرد و برای وحدت ملی عراق و حفظ تمامیت ارضی عراق تلاش خواهد کرد.
حیدر عبادی نخست وزیر جدید عراق در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود بر ضرورت وحدت ملی عراق تاکید کرده و گفت:”ارتش عراق به غیر از پرچم ملی عراق پرچمی را حمل نخواهد کرد، و برعلیه داعش و گروه های تکفیری همنوع آن مبارزه ای جدی پیش خواهد برد”. باید در نظر داشت که نخست وزیر سابق عراق مالکی تحت فشار ایران و آیت الله سیستانی و همچنین آمریکا مجبور به استعفاء گردید.
(۴)“یالچین سونر” مفسر ترک در این رابطه می نویسد: به هنگام اشغال کنسولگری ترکیه در موصل ۴۸ کارمند، ۲ کودک و ۳ زن به گروگان گرفته شدند. والی موصل “اوتئیل نوجیفی” (برادر رئیس مجلس عراق و عرب سنی) قبل از فرار از شهر، به سرکنسول ترکیه “اؤزتورک ییلماز” Yılmaz Öztürkبا تلفن گفت که بهتر است کنسولگری را ترک کنند. سر کنسول ترکیه قبلا و بارها به وزارت خارجه ترکیه گزارش داده بود که ممکن است داعش شهر را اشغال کند. حتی یک روز قبل از اشغال کنسولگری نماینده مجلس از “حزب حرکت ملی”MHP “سینان اوغان” Sinan Ogan از کرسی مجلس بزرگ ملی و در خطاب به حکومت ترکیه گفته بود:”داعشی که شما پرورش داده و بزرگ کردید، اکنون کنسولگری ما را محاصره کرده است”! خبرنگار روزنامه “حریت” “ایپک یزداری” Ipek Yezdari در تماس با یک کارمند تورکمان کنسولگری و به نقل از او می نویسد:”افراد مسلح به کنسولگری آمدند و به کارمندان گفتند که کنسولگری را باید ترک کنند”. یعنی ورود داعش به موصل و اشغال کنسولگری را خلیفه کر هم شنیده بود، تا جایی که مدیر کانال خبری “D ” “سلیمان ساریلار” Süleyman Sarılar از طریق توئیتر خبر داده بود که “جماعت گولن” مدارس خود در شهر را ۳ ماه قبل از اشغال موصل تخلیه کرده بودند! هدف همه اینها آماده کردن زمینه مداخله ارتش ترکیه به عراق و ایجاد منطقه بی طرف بین مناطق کرد و عرب به بهانه حمایت از کردها بوده است. اؤزال قادر به این کار نشد ولی برای اردوغان یک پیروزی چه نظامی و چه دیپلماتیک لازم است”!
Soner yalçın (Oda TV) 18 Nisan. 2014
لازم به توضیح است که گروگان های ترکیه هنوز آزاد نشده اند. اردوغان انتشار خبر در رسانه های ترکیه در رابطه گروگان های ترکیه را ممنوع کرده است!
“صباح الدین اؤن کیبار” مفسر دیگر ترک در این رابطه می نویسد: به دنبال پیشروی داعش به سوی موصل، کنسولگری ترکیه بارها به وزارت خارجه ترکیه پیام فرستاد که چکار باید بکنیم، آیا کنسولگری را تخلیه کنیم؟ بعضی از مقامات وزارت خارجه در آنکارا معتقد بودند و با اصرار تاکید می کردند که کنسولگری باید تخلیه شود، ولی سازمان اطلاعات ترکیه (میت) به نام طیب اردوغان مداخله کرده و گفته است که کنسولگری به هیچ وجه نباید تخلیه شود، زیرا داعش به ما آسیب نمی رساند!
اؤن کیبار در ادامه می نویسد:”زور حکومت فقط به بچه های ما می رسد. حکومت می تواند ۲۵ هزار پلیس را برای سرکوب تظاهرات “پارک گزی” بسیج کند ولی نمی تواند از خاک ترکیه در مقابل مشتی اوباش و تومبان پوش حفاظت کند. جزایرمان را یونان اشغال می کند ولی حکومت ساکت است. بخش یونان قبرس در شرق مدیترانه به منابع نفت و گاز دست درازی می کند بازهم حکومت صدای اش در نمی آید، ولی “برکین” Berkinخردسال را کشته و او را تروریست می نامد! ۱۴ Haziran. 2014 Sabaheddin Önkibar Aydınlık
(۵)“کمال قیلیچداراوغلو”رهبر”حزب جمهوری خواه خلق” CHP (حزب اپوزیسیون اصلی) در ماه مارس مصاحبه ای با روزنامه “ال مونیتور” Al Monitor کرده است که در تائید نظرات مفسرانی است که در بالا به آن اشاره کردیم.
ال مونیتور: به نظر شما سیاست خارجی ترکیه دست کیست؟
قیلیچداراوغلو: سیاست خارجی ای وجود ندارد!
ال مونیتور: نخست وزیر (اردوغان) می گوید، وجود AKP برای ثبات اقتصادی حیاتی است.
قیلیچدار اوغلو: تا زمانی که AKP سرکار باشد ترکیه ثبات اقتصادی نخواهد داشت. زیرا حکومت قانون وجود ندارد. تا زمانی که بانک مرکزی استقلال نداشته باشد، ثبات اقتصادی هم نخواهد بود. در دو ماه گذشته لیر ترک ۲۰% ارزش خود را از دست داده است!
ال مونیتور: تحولات اخیر بین ترکیه و سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟
قیلیچدار اوغلو: اردوغان فهمیده است که دچار بلا شده است، از این رو به دنبال بهانه برای ایجاد جنگ با سوریه است. ما مسئله ی، قبر”سلیمان شاه” جد بنیانگذاران خاندان عثمانی را که در سوریه است و توسط نیروهای ترک محافظت می شود مطرح کردیم، ولی حکومت بلافاصله هواپیمای سوری را سرنگون کرد. آنها هرکاری که از دست شان بر می آید انجام می دهند که ترکیه را وارد جنگ کنند. آنها با القاعده موش و گربه بازی می کنند. القاعده را تشویق می کنند که قبر سلیمان شاه را تخریب کنند تا بهانه برای مداخله در سوریه ایجاد گردد. در حالی که سوریه هیچ گونه تهدیدی برای ترکیه محسوب نمی شود. این را تمام دنیا می داند. هواپیمای سوری یک هواپیمای اکتشافی بود، در جستجوی هدف های القاعده. سرنگونی این هواپیما در واقع کمک به القاعده است”.
در این رابطه افشای نوار صوتی جلسه ی محرمانه در دفتر داود اوغلو در وزارت خارجه ترکیه که با شرکت مستشار وزارت خارجه ترکیه، یکی از معاونین ستاد ارتش، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه و داوداوغلو تشکیل شده بود و اردوغان نخست وزیر از طریق تلفن در آن جلسه شرکت کرده بود به یک رسوایی بزرگ انجامید. در این جلسه راه های یافتن بهانه ای برای مداخله نظامی در سوریه مورد بحث قرار گرفته بود. ال مونیتور Al Monitor 27 مارس ۲۰۱۴
(۶) M.A.Güller: Aydınlık,12 Haziran. 2014
(۷)۱۸ Aug. 2014 :Ismet Özcelik:
(۸) عبدلله اوجالان “بسته گشایش جدید” Yeni Açılım Paketi هئیت وزیران حکومت آ – ک – پ به مجلس را “تحول تاریخی” نامید.”قلیچدار اوغلو” رهبر حزب اپوزیسیون اصلی CHP درباره این بسته اظهار داشته است که “حمایت لازم را خواهد کرد”. با این قانون پ- ک- ک قانونی می شود، ولی نباید فراموش کرد که در قرارداد سری ۹ ماده ای امضاء شده بین عبدالله گول وزیرخارجه وقت ترکیه با کالین پاول وزیر خارجه وقت آمریکا در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۰۳ حکومت آ – ک- پ متعهد به قانونی کردن پ- ک- ک شده بود. ماده ۷ این قرارداد ناظر به لزوم قانونی شدن پ – ک- ک است. متن قرارداد سری را اینجا بخوانید..
۵ سپتامبر ۲۰۱۴
* علی قره جه لو، نویسنده و مترجم مستقل ساکن تورنتو، دارای دکترای علوم سیاسی، در حوزه ی مسائل سیاسی ملیت های ایران بویژه ترک ها و مسائل سیاسی ترکیه و آذربایجان و ارمنستان می نویسد.
-بامطالعه کردن این مقاله آدم فکر می کند که نویسنده آن واقعا از طرف جمهوری اسلامی تشویق به نوشتن آن شده است. چون نامی از جمهوری اسلامی نبرده است.
۲- من نمی فهمم چرا اینقدر نویسنده اصرار دارد که عراق که از زمان پیمان سایس پیکو تا کنون آرامش به خود ندیده , باید یکپارچه بماند.
۳- آیا هرکسی با امپریالیسم دشمن باشد دوست ماست ؟
۴- کردهای “کوبانی” که از مدتها قبل با داعش مبارزه می کنند و مشی چپگرایانه داردند به آنها هیچ اشاره ای نشده است.
تعحب می کنم که کسی تربیت آکادمیک داشته باشد و حتما متدولوژی هم خوانده باشد ولی تا این حد دست و پایش با تئوری توطئه بسته باشد و راهنمایش گرایشات از پیش ساخته ایدئولوژیکی باشد. حتی قابل تردید است که مراجع اش که دقیقا آورده نشده صحیح باشد و یا بدرستی ترجمه شده باشد. چنین مقاله ای نه بما کمک می کند داعش را بشناسیم و نه زمینه های سیاسی و احتماعی آن را می تواند توضیح بدهد. دفاع از سوریه اسد , عراق مالکی و احیانا رژیم جمهوری اسلامی نیازی ندارد شما خود را این قدر از یک حرفه آکادیک-تحلیلی دور کنید