در یک گزارش خبری که به‌طور زنده و از طریق اسکایپ انجام شد، Hiyar Özsoy نماینده حزب دموکراتیک خلق‌ها و معاون کمیته‌ی خارجی حزب گفت: “هراس دارد که مقامات ترکیه از موقعیت پساکودتا استفاده کرده و سرکوب مخالفان را به بهانه‌های واهی در دستور روز قرار دهند.”
از تابستان سال گذشته تاکنون حزب دموکراتیک خلق‌ها بیشترین فشارهای ممکن را از طرف دولت و بویژه شخص اردوغان تحمل کرده است. با این وجود حزب دموکراتیک خلق‌ها کودتای جمعه شب را محکوم کرده و خواهان بازگشت دموکراسی به کشور است. ایشان در گفتگوی خود با گزارشگرهای نروژ که به دعوت اتحادیه روزنامه‌نگاران تشکیل شده بود، گفت: هواداران ما از همان ساعت‌های اولیه برای مقابله با کودتاگران در خیابان بودند تا از پیشروی و موفقیت احتمالی آنها جلوگیری کنند.
تا کنون ۶۰۰۰ نفر دستگیر شده‌اند که بسیاری از آنها سرباز هستند. افزون بر این ۱۸۰۰ نیروی ویژه به کار گرفته شده‌اند تا کودتاگرانی را که موفق به فرار شده‌اند، پیدا کنند. ۹۰۰۰ نفر از کارهای دولتی کنار گذاشته شده‌اند که بسیاری از آنان قاضی‌های دادگستری هستند.
بسیارانی از سیاست‌مداران و تحلیل‌گرهای امور سیاسی ترکیه بر این باورند که اردوغان از موقعیت پیش آمده برای سرکوب مخالفان استفاده کند. Hiyar Özsoy معتقد است تلاش برای کودتا را باید در ارتباط با سیاست‌هایی که اردوغان در پیش گرفته است، بررسی کرد؛ بویژه پس از ترک مذاکرات صلح با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک.).
در پاسخ به چرایی این باور او میگوید: اردوغان به جای همکاری و همراهی با نیروهای مترقی، ائتلاف با ژنرال‌های قدرت‌طلب را انتخاب کرد. کردها محکوم به تروریست شدند، اما اکنون و پس از کودتا، به باور اردوغان؛ ژنرال‌ها هم تروریست هستند. به باور او اردوغان موجبات نفوذ نظامیان در امور سیاسی ترکیه را فراهم کرد؛ با شرکت ارتش در سرکوب کردها در منطقه‌ی کردنشین، مجبور بود به نظامی‌ها باج بدهد و فرصت دخالت در سیاست را به آنها بدهد.
محکومیت کودتا
بیش از همه نظامی‌ها هستند که مایل به سرکوب و به اصطلاح خودشان رام کردن نیروی کردها هستند؛ نیرویی که برای دموکراسی مبارزه می‌کند و خواهان سهم قدرت از طریق پارلمان است. پس از عملیات تروریستی داعش ۲۰ جولای سال پیش در سوروچ، اردوغان هر روز پیکار با کردها را شدیدتر کرد. هم‌زمان در سوریه هم نیروهای داعش هر روز ضربه بیشتری خوردند و برای فرار از مرگ به ترکیه پناه آوردند. او در ادامه میگوید: ارتش کردها را ناجوانمردانه سرکوب و در بازگشت به آنکارا قدرت‌نمایی می‌کند. با ضرب و شتم و کشتار کردها، نظامی‌ها قهرمانان ملی شده اند و دارای نفوذ در دستگاه دولتی. شعار روز دولت و ارتش این بود؛ برای شهرت و محبوبیت بیشتر باید چنین کنید: “کردها را سرکوب کنید و اگر چنین شود، سیاست‌های دولت در آنکارا را هم تحت تأثیر خواهید گذاشت”.
هنوز به طور آشکارا معلوم نیست کدام بخش از ارتش برای به دست گرفتن قدرت اقدام به کودتا کرده است، اما روز دوشنبه فرمانده‌ی پیشین نیروی هوایی متهم به همکاری و برنامه‌ریزی کودتا شده است.
حمایت از اردوغان در دستور کار نیست
در انتخابات پارلمان ترکیه در نوامبر سال پیش، حزب دموکراتیک خلق‌ها ۷/۱۰ درصد از آرا را به دست آورد که توانست صاحب ۵۹ کرسی نمایندگی شود. این حزب سال ۲۰۱۲ تأسیس شده است و ترکیبی است از چپ‌گراها و هواداران محیط زیست. روز شنبه همه‌ی حزب‌های مخالف دولت با صدور اعلامیه تلاش برای کودتا را محکوم کرده‌اند. حزب دموکراتیک خلق‌ها که به شدت مخالف سیاست‌های غیردموکراتیک اردوغان است هم کودتا را محکوم کرده است. در این کنفرانس خبری نماینده حزب میگوید: محکوم کردن کودتا به معنای حمایت از سیاست‌های اردوغان نیست. بل‌که ما برای دفاع از دموکراسی و نهادهای دموکراتیک کودتا را محکوم کردیم. در این معنا باید از مبانی دموکراسی پشتیبانی کرد؛ اردوغان هم انتخاب مردم بوده است و به همین دلیل هم کودتا علیه او را محکوم کردیم. ترکیه بارها کودتا را تجربه کرده است و هیچ‌یک منتهی به دموکراسی نشده‌اند. اکنون امیدواریم که اردوغان از موقعیت پیش آمده استفاده کند و کشور را به سوی دموکراتیزه شدن پیش ببرد، اما شواهد نشان می‌دهد که او علاقه‌ای به دموکراسی و نهادهای دموکراتیک ندارد.
کورسوی امید
اردوغان جنبش گولن را متهم کرده که سازماندهی کودتا را به عهده داشته است. جنبش گولن حرکتی است به شدت مذهبی که توسط میلیاردر و روحانی بانفوذی به نام فتح‌الله گولن مدیریت می‌شود. برخی هم گمانه‌زنی می‌کنند که نیروهای هوادار سکولار کمال آتاتورک اقدام به کودتا کرده‌اند تا بتوانند از میراث او حفاظت کنند.
روز یکشنبه یکی از نزدیکان سیاسی اردوغان که در حین کودتا کشته شده بود، به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع جنازه، اردوغان ضمن نشاندن اشک بر گونه، با بغض در گلو به حاضران قول داد که مخالفان به سزای اعمال خود خواهند رسید و به زودی پاکسازی خواهند شد. با تکیه بر این گفته‌ها است که نماینده حزب دمکراتیک خلق‌ها امیدی به برپایی دموکراسی در کشور ندارد. او می‌افزاید با وجود چشم‌انداز تاریکی که پیش روی ما است، حزب‌های مخالف امید خود را از دست نداده‌اند.
واقعیت‌های نژادپرستانه و شووینیستی سیاسی در ترکیه دلیلی برای داشتن امید باقی نمی‌گذارد. ولی با این همه شاید از دل همین تونل سیاه که انتهایی ندارد، راه چاره‌ای دیگر یافت شود. تاریخ ترکیه سرشار است از درگیری‌های سیاسی و اجتماعی. به همین خاطر هم ما تجربه از سر گذراندن چنین چالش‌هایی را داریم. فکر می‌کنم به سلامت از تونل تاریک به نور می‌رسیم، اما رسیدن به نور به دلیل سیاست‌های اردوغان و دولت کنونی ترکیه نیست.
همه‌ی حزب‌ها در خیابان
Özsoy میگوید: در آنکارا مردم به خیابان آمدند و علیه کودتا وارد میدان شدند، اما حضور مردم معنای حمایت از اردوغان را ندارد، زیرا بین تظاهرکنندگان هواداران همه‌ی حزب‌ها دیده می‌شود. بدیهی است که بخشی از شرکت کنندگان هوادار سیاست‌های دینی اردوغان هستند، اما حضور دوشادوش مردم در خیابان‌ها به خاطر دفاع از دولت یا رئیس‌جمهور نیست؛ هدف مردم مقابله با هر نوع کودتایی است، زیرا به باور حزب ما و بیشتر مردم، راه حل گشایش سیاسی در ترکیه، کودتا نیست.
Özsoy می‌افزاید: ترکیه با دشواری‌های بسیاری روبرو است. دلیل این همه دشواری را هم باید پیامد کنترل‌هایی دانست که اردوغان گرد آورده و سانسور شدیدی که بر رسانه‌ها اعمال می‌شود.
پیش از این نمایندگان مجلس مصونیت داشتند و نمی‌شد آنها را برای سخنان و رفتار سیاسی‌شان محاکمه کرد، اما از ۲۰ می سال جاری پارلمان با مصوبه‌ای تعقیب و محاکمه‌ی نمایندگان مخالف را ممکن ساخت. تصویب این ماده الحاقی به طور رأی مخفی صورت گرفت که ۳۷۶ نفر از ۵۵۰ نفر رأی موافق دادند. هم‌زمان با رفع مصونیت از نمایندگان پارلمان، اردوغان هرگونه اتهام علیه سربازان و ژنرال‌هایی که در جنگ با کردها شرکت دارند را از سر راه برداشت و دست آنها را در جنایت جنگی باز گذاشت.
پساگفتار:
به گزارش خبرگزاری‌های معتبر جهان شرایطی که نماینده حزب دموکراتیک خلق ها پیش بینی کرده است هر روز نمایان‌تر می‌شود و شرایط ترکیه به سوی استبدادی محض پیش می‌رود. در همین زمینه رادیو فردا عصر سه‌شنبه گزارش داد که:
رسانه‌های دولتی ترکیه روز سه‌شنبه ۲۹ تیرماه گزارش دادند که وزارت آموزش و پرورش این کشور ۱۵ هزار و ۲۰۰ معلم را به اتهام وابستگی به گروه فتح‌الله گولن اخراج کرده است. وزارت کشور نیز حکم به اخراج ۸۷۷۷ نیروی پلیس داده است.
وزارت علوم نیز خواستار استعفای ۱۵۷۷ مقام دانشگاهی شده است.
به گزارش خبرگزاری‌های رویترز و آسوشیتدپرس، رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، و دولت این کشور از روز جمعه که کودتای نظامی ناکام مانده است فتح‌الله گولن، واعظ مقیم آمریکا، را به رهبری آن متهم کرده و موج وسیعی از پاکسازی طرفداران وی را آغاز کرده‌اند.
بر اساس این گزارش، تاکنون بیش از ۳۵ هزار نیروی پلیس، سرباز، قاضی و کارمند از کار برکنار یا بازداشت شده‌اند.
روز سه‌شنبه مجوز فعالیت ۲۴ شبکه رادیویی و تلویزیونی و ۲۰ سایت اینترنتی متهم به هواداری از فتح‌الله گولن لغو شد و ۱۵ هزار کارمند وزارت آموزش و پرورش، ۴۹۲ مقام مذهبی، ۲۵۷ نفر از دفتر نخست وزیری و ۱۰۰ مقام امنیتی اخراج شدند.
در کودتای نافرجام ترکیه دستکم ۲۳۲ نفر کشته شده و آنکارا خواستار استرداد این واعظ مذهبی شده است. یک سخنگوی اردوغان نیز گفته که تقاضای رسمی برای استرداد فتح‌الله گولن در حال تهیه است.
متحدان غربی ترکیه با دولت این کشور اعلام همبستگی کرده‌اند ولی در عین حال نسبت به پاکسازی‌های صورت گرفته هشدار داده و خواستار احترام به ارزش‌های دمکراتیک از سوی مقام‌های این کشور شده‌اند.
در همین حال، تلویزیون دولتی «تی آر تی» گزارش داده که وزارت علوم ترکیه از ۱۵۷۷ مقام دانشگاهی خواسته است تا از مقام خود استعفاء دهند. این درخواست، هم شامل دانشگاه‌های دولتی و هم خصوصی است.
از سوی دیگر، خبرگزاری دولتی آناتولی گزارش داده که ۳۹۹ کارمند وزارت خانواده و سیاست‌های اجتماعی از سمت‌های خود برکنار شده‌اند. “پایان گزارش رادیو فردا”
و این همه را باید گامی خطرناک دانست؛ زیرا اردوغان در جمع هوادارانش خواسته است که مجازات اعدام بار دیگر به سیستم قضایی کشور بازگردانده شود. در این معنا و در صورت تصویب این خواست، جان‌های بسیاری به جوخه‌های اعدام یا طناب‌های دار سپرده خواهد شد.
