از شهروند ۱۹ اکتبر ۲۰۱۷ (شماره ۱۶۶۹) ستونی را اختصاص دادیم به معرفی ایرانیان موفق و دستاوردهایشان در ادبیات، ورزش، هنر، علم، سیاست و حرفه تخصصی شان در هر گوشه ی جهان، حتی در ایران.

می دانیم که خبر بسیاری از موفقیت ها به رسانه ها راه پیدا نمی کند و تنها در جمع کوچک خانواده و آشنایان عنوان می شود، پس اگر فرد موفقی در اطراف خود می شناسید، لطفا به ما معرفی کنید. ما به دنبال مشهورترین ها نیستیم، اتفاقا یکی از اهدافمان این است که بتوانیم آنها را که تا کنون تلاش و خلاقیت و استعدادشان تغییری در زندگی خود و یا دیگران به وجود آورده، ولی دیده نشده اند، به دیگران معرفی کنیم.

در سه شماره ی گذشته مهوش ثابت (شهریاری) یکی از رهبران بهائی در ایران و برنده جایزه انجمن جهانی قلم،  آوا هما نویسنده کرد ایرانی ساکن تورنتو و برنده ی بورسیه انجمن قلم کانادا و سمیرامیس کیا فیلمساز برنده جایزه از جشنواره فیلم مونترال را معرفی کردیم.

این هفته به یک فیلمساز دیگر می پردازیم؛ سونا مقدم .

سونا مقدم متولد ۱۳۵۱ تهران است. فارغ التحصیل کارشناسی کارگردانی سینما و کارشناسی ارشد ادبیات دراماتیک از دانشکده سینما است. بعد از پایان تحصیلات فعالیتش در زمینه ی فیلمسازی  از سال ۲۰۰۱ با ساخت انیمیشن کوتاه تندیس آغاز شد که این فعالیت همچنین در زمینه های مختلف دیگری چون پژوهش، نویسندگی، تهیه کنندگی، طراحی صحنه و مشاوره در ساخت چند  فیلم کوتاه و بلند تاریخی و مستند و همچنین مجموعه ای آموزشی ۲۶ قسمتی تلویزیونی گسترش یافت. اغلب سوژه های فیلم های او را زنان و کودکان تشکیل می دهند. برخی از آثار او چون “سرانجام یک آغاز”، “رویای کریستالی”، “پایتختی با هفت قرن قدمت”، “آدم و دو حوا”، “پریا و بالهای قرمز”، “رویایی داریم” و “بسازیم تا بمانیم” … مورد توجه قرار گرفته است.

سونا می گوید: برای من ساخت فیلم به ویژه در نوع مستند اجتماعی چالش بزرگی ست، چالشی که حتا خود شخصیت ها و کاراکترهای فیلم  را درگیر می کند. به تمامی نوعی اکتشاف است.کشف معناهای نهفته در پس افراد و یا پدیده هایی ست که برای من و یا هر مستندسازی جالب توجه است. به قول ریموند گلایزر “برای ما فیلم مستند گلوله ی فشنگی ست که آگاهی را مشتعل می سازد. نقش ما همان سنگی ست که سکوت را بر هم می زند.”

فیلم مستند “معصومه” ساخته ی سونا مقدم به مسئله ی مهمی پرداخته است: “قربانیان اسیدپاشی”. شخصیت اصلی این فیلم “معصومه” بعد از یکسال و نیم جدایی از همسرش به طرز وحشیانه‌ای مورد حمله اسیدپاشی از جانب پدر شوهرش قرار می گیرد. او علی‌رغم نابینا شدن و سوختگی شدید برای گرفتن حمایت فرزندش تلاش می‌کند.

سونا در مورد این فیلم می گوید: آخرین اثر من فیلم  مستند اجتماعی بلندیست که در داخل و خارج از ایران بسیار مورد توجه قرار گرفت. این فیلم درباره ی ۵ شخصیت زن، با محوریت بررسی زندگی معصومه، مشکلات و خلاءهای قوانین اجتماعی و حمایتی همه ی کسانیست که قربانی حادثه ی تلخ اسیدپاشی در۵۰ سال اخیر ایران هستند.

ساخت فیلم سه سال و نیم به طول انجامید و تیمی از وکلا، جامعه شناسان و حقوقدانان با من همراه شدند. آنچه در وهله ی اول برای من در طول کار پژوهش و مطالعه ی پرونده ی مجرمان و ساعتها بحث و گفتگو بسیار مهم جلوه کرد، فقدان آگاهی و شناخت افراد و خانواده ها نسبت به این فاجعه و عواقبی ست که هم افراد و هم در سطح کلان، جوامع را درگیر می کند. پدیده ای که در سطح وسیعی در همه ی کشورها به ویژه جنوب شرق آسیا حتا در اروپا رو به افزایش است. مهمترین چالش من  در طول ساخت فیلم رسیدن به پاسخ این پرسش بود چگونه افرادی که قربانی این توحش مدرن شده اند و هویت و هستی شان تخریب شده است می توانند  به زندگی بازگردند؟ آیا آنها محکوم به داشتن یک زندگی نباتی و تحمل رنج های متعدد هستند و مهمتر اینکه ما به عنوان شهروندان یک جامعه جدا از هر پست و مقامی، چه  وظیفه ای در قبال آنها برعهده داریم؟! آیا قانون نگرش جدیدی به جرم هایی از این دست دارد؟ و تا چه حد توانسته نقش بازدارنده ای داشته باشد؟!

 

بدین ترتیب طرح این سئوالات در فیلم و ارسال آن به مسئولان و همراه شدن با جمعی از  نیکوکاران، پزشکان، حقوقدانان و فعالان حقوق زن و هنرمندان منجر به جمع آوری کمک هایی برای عمل های جراحی و اسکان این قربانیان و در نهایت شکل گیری انجمنی غیردولتی ـ غیرانتفاعی (ان جی او) برای حمایت از قربانیان اسید پاشی شد که به تازگی با تلاش دکتر فروتن مجوز آن در وزارت کشور به ثبت رسید. این انجمن  بسیار نوپاست و فعالیت خود را آغاز کرده ست.

مستند معصومه تاکنون در جشنواره های بسیاری حضور چشمگیر داشته و جوایزی دریافت کرده است.

* منتخب  جشنواره ی کراکوف لهستان۲۰۱۶  در بخش  world story  * فستیوال هات داکس در بخش  شاپ کانادا  ۲۰۱۶

* منتخب و بهترین مستند ۲۰۱۶ فستیوال فیلم مستند پیسا رو ایتالیا * منتخب فستیوال  حقیقت تهران ۲۰۱۶

* منتخب  جشنواره ی بین المللی بیروت ۲۰۱۶  * منتخب  یکی از  بهترین مستندهای  جشنواره ی برزیل ۲۰۱۶

* منتخب فستیوال  Cinema invisible   ۲۰۱۷ آمریکا  * منتخب جشنواره گوآنجو چین ۲۰۱۶

* منتخب جشنواره واشنگتن دی سی آمریکا ۲۰۱۷ * منتخب و بهترین مستند سال ۲۰۱۷ فستیوال صدای زنان آمریکا از دید داوران و مخاطبان

* منتخب فستیوال زنان (پروین اعتصامی ) ایران ۲۰۱۷ * منتخب فستیوال مستند سیدنی

سونا مقدم در حال نوشتن کتاب زندگی معصومه عطایی است. فیلم معصومه قرار است به زودی در تورنتو به نمایش درآید.

برای این فیلمساز و فعال حقوق قربانیان اسیدپاشی موفقیت های بیشتری آرزو می کنیم.