مرکز ایرانشناسی دانشگاه تورنتو با همکاری کانون کتاب تورنتو روز جمعه ۲۱ جولای “شب ادبیات و فرهنگ ایران” را با گرامیداشت زندهیاد استاد امیر حسنپور (۲۰۱۷-۱۹۴۳) برگزار می کنند.
استاد همایون کاتوزیان، داریوش آشوری، دکتر حورا یاوری و علی دهباشی در “شب ادبیات و فرهنگ” سخنرانی خواهند کرد. این همایش در ساعت ۶:۳۰ بعدازظهر با یادی از دکتر حسنپور آغاز میشود و از ساعت ۷ به بعد، استاد کاتوزیان و آشوری به ترتیب دربارۀ”عاشقانههای سعدی” و “حافظ و تأویل صوفیانه” سخن خواهند گفت. دکتر یاوری نیز در “میزگرد نشر”، همراه با آقای دهباشی، به بحث دربارۀ مطبوعات میپردازند.
استاد حسنپور دانشآموختۀ دانشگاه تهران و دانشگاه ایلینوی بود. دوره های کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی را در ۱۹۶۴ و کارشناسی ارشد زبانشناسی را در ۱۹۷۰ در دانشگاه تهران به پایان رساند. پس از آغاز دورۀ دکتری در دانشگاه تهران، برای ادامۀ تحصیل در دانشگاه ایلینوی به امریکا رفت. با اوجگیری جنبش انقلابی در ایران، او که از فعالان جنبش دانشجویی بود، پیش از اتمام تحصیلات دکتری در ۱۹۷۹ به ایران بازگشت و نقش مهمی در جنبش چپ در کردستان ایفا کرد. پس از چند سال فعالیت سیاسی، مجدداً برای ادامۀ تحصیل به دانشگاه ایلینوی برگشت و با نوشتن رسالهای با موضوع “زبان و توسعۀ ملی: استانداردسازی زبان کردی، ۱۸۱۸-۱۹۸۵” در ۱۹۸۹ دکترای علوم ارتباطات را دریافت کرد.
حسنپور در سال ۱۹۹۹ با رتبۀ استادیاری در دانشگاه تورنتو، بخش تمدنهای خاورمیانه و خاور نزدیک، آغاز به کار کرد و در سال ۲۰۰۴ به رتبۀ دانشیاری دست یافت. “جنبش های اجتماعی و جامعۀ مدنی در خاورمیانه”، “رسانههای عمومی در خاورمیانه”، “ایران و ترکیه در قرن بیستم”، “ناسیونالیسم، قومیت و حقوق اقلیتها” و “تئوری و روش تحقیق” از جمله کلاس های درسی این استاد محبوب دانشگاه تورنتو بود. استاد حسنپور از جمله برگزارکنندگان جلسات هفتگی ایرانشناسی در دانشگاه تورنتو بود و با سخاوتمندی علمی، مهربانی معلمانه و دقت نظرش نقش مهمی در بازاندیشی تاریخ و فرهنگ ایران در این جلسات داشت.
برخی از جمله نوشتههای ماندگار استاد حسنپور به زبان انگلیسی عبارت اند از ملی گرایی و زبان در کردستان (۱۹۹۲)، “سیاست زبانشناسی غیرسیاسی: زبانشناسان و زبانکُشی” (۲۰۰۰)،”بازتولید پدرسالاری در زبان کردی” (۲۰۰۱)،”غربت، وطن و تکنولوژی رسانشی” (۲۰۰۳)،”زبان استخوان ندارد، ولی بسیار استخوانشکن است” (۲۰۰۶). از ایشان نوشتههای بسیاری به زبان فارسی و کردی به یادگار مانده است. از جمله نوشتههای فارسی ایشان در یک سال گذشته مقالۀ “امیرحسین آریانپور و تدریس جامعهشناسی مارکسیستی در دهۀ ۱۳۴۰” (۲۰۱۶) و کتاب بر فراز موج نوین کمونیسم (۲۰۱۷) است.
استاد حسنپور در سال ۱۹۸۰ با دکتر شهرزاد مجاب، از استادان محبوب دانشگاه تورنتو، ازدواج کرد. صلاح فرزند یگانۀ این دو استاد دانشگاه است.
استاد حسنپور روز ۲۴ ژوئن در بیمارستان پرنسس مارگاریت تورنتو چشم از جهان فروبست.
*محمد توکلی طرقی استاد تاریخ و تمدنهای خاور نزدیک و خاورمیانه در دانشگاه تورنتو و رئیس گروه مطالعات تاریخی دانشگاه تورنتو است.